2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Disleksi
MAKALE #5856 © Yazan Mine GÜR | Yayın Ekim 2010 | 6,932 Okuyucu
DİSLEKSİ

Çocukların okula başlamalarıyla beraber aileleri onlar için çeşitli beklentilere girer. O zamana kadar her şey yolunda gitmiştir ve gelecek onlar için çok parlak görünmektedir. Aileler çocuklarıyla ilgili hayaller kurarlar. Acaba hangi mesleği seçecek?... O kadar güzel cevaplar veriyor ki sanırım bir avukat olacak… İnanılmaz bir hayal gücü var kesinlikle çok yaratıcı bence bilim adamı olmalı...vs. Bu beklentiler ve hayaller birçok aile için tahmin edildiği gibi gerçekleşse de bazı ailelerde hayal kırıklığı yaratabilir . Çocuklarının harika bir performans sergiledikleri konusunda emin olan aileler, çocuklarının okula başlamasıyla birlikte çok sert duvarlara çarpmaya başlayabilirler. Oysa ki her çocuğun gelişim özellikleri , kişisel özellikleri farklıdır. Bazısı çok hızlı bir şekilde ilerlerken bazısı için biraz daha zaman gereklidir. Herhangi bir zihinsel sorun olmamasına rağmen ( normal veya normal üstü IQ ) çocuklar çeşitli gerilikler, gecikmeler yaşayabilirler. Okul çağıyla beraber karşılaşılabilecek en önemli sorunlardan birisi DİSLEKSİ’ dir.

DİSLEKSİ NEDİR?

Disleksi dinleme, konuşma, okuma, yazma, akıl yürütme ile matematik yeteneklerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle kendini gösteren bir öğrenme bozukluğudur.
Disleksi özel bir öğrenme bozukluğudur. Ülkemizde “Özel Öğrenme Güçlüğü” olarak da isimlendirilmektedir. Bu bozukluk kendi içinde 3 gruba ayrılır:
- Okuma Bozukluğu ( disleksi )
- Yazma Bozukluğu ( disgrafi )
- Aritmetik Bozukluk ( diskalkuli )

Bazı çocuklar normal veya normalin üstünde zeka kapasitesine sahip olmalarına rağmen okumayı, yazmayı, aritmetik becerilerini, yönleri, saati, zamanı, bazı kavramları vb öğrenmede sıkıntı yaşarlar. Bu tür sorunlar genellikle çocuğun ilköğretime başlamasıyla beraber hatta genellikle 2. sınıf itibariyle dikkat çekici hale gelir. Çocuk okuyamamakta veya okusa da yanlış , eksik, hatalı okumaktadır. “b” harfini “d” ; “ev” kelimesini “ve” okumaktadır. Okurken satır atladığı da görülebilmektedir. Aslında o kadar zekidir ki ne kadar yanlış okursa okusun dinleyenler bunu fark etmeyebilir. “Ayşe o gün Ankara’ ya gidecekti” cümlesini “Ayşe o gün Antalya’ ya gidecek” şeklinde okuyunca sadece dinleyen birinin buradaki hatayı fark etmesi çok da kolay değil. ( Ama dedik ya bu çocuk parlak bir zekaya sahip ) sadece bu mu? Çocuk bazı gördüklerini yazmada çizmede de sıkıntılar yaşayabilir. Çünkü o gördüklerini bizim gibi algılamamaktadır. (Zaten asıl sorun da algılama becerisinden kaynaklanır. ) tahtadan defterine ödevini yazarken o kadar yavaştır ki … çünkü tahta ve defteri arasında gördüklerini taşırken güçlük yaşar, zorlanır. Sanki gördükleri patır patır yere düşer ve sadece kalanlar deftere yazılır. Yazarken bir türlü vücudunu konumlandıramaz. Onu görenler bu şekilde nasıl yazıyorsun demeden duramaz. Çünkü o vücudunu algılarken ve konumlandırırken de sıkıntılar yaşamaktadır. Dolayısıyla yazı kalitesi oldukça düşüktür. Harflere gelince “b” lar “d” p” lar “q” “i” ler “ı” vs… onun defterinde yazanları okumak sanki aynadan bakarak okumaya çalışmak gibidir. Ama bu öyle arada sırada olan bir durum değildir. O kadar tutarlı ve kararlıdır ki hatalarında aslında dikkat eden birisi ( özellikle öğretmeni ve ailesi ) bir sorun olduğunu hemen fark eder. Benzer sorunlar matematik becerilerinde de karşısına çıkabilir. Sayılar…problemler…çarpım tablosu… dört işlem…karar vermek… o kadar karmaşık ve içinden çıkılmazdır ki! Sayıları doğru okuyup yazsa bile eğer okuma sorunu yaşıyorsa zaten karşılaşacağı problemleri okumada ve anlamada sıkıntı yaşayacaktır.

Bu anlattıklarım disleksi sorunu yaşayan bir çocuk için tabiî ki de yeterli bilgiler değil. Bu konu üzerine sizlerle daha çok fazla yazı paylaşacağım. Onlar hakkında çok daha fazla bilgi ve ayrıntı paylaşacağım. Ama şunu en baştan itibaren bilmenizde yarar var. Bu özellikleri gösteren çocuklar aslında okul öncesi dönemde bile yapılacak dikkatli gözlem ve incelemelerle fark edilebilir.

OKUL ÖNCESİ DÖNEM DİSLEKSİ BELİRTİLERİ
  • Tek başına giyinmede güçlük çekme. Giyinirken mutlaka bir başkasının yardımına ihtiyaç duyma.
  • Ayakkabılarını bağlamayı geç öğrenme ya da öğrenememe
  • Düğme iliklemeyi geç öğrenme ya da öğrenememe.
  • Ayakkabıyı giyerken yaşanan sorunlar. Sol ayağını sağ ayakkabıya, sağ ayağını ise sol ayakkabıya yerleştirmeye çalışma.
  • Çeşitli sakarlıklar yapma. Yürürken aşırı ölçüde takılma ve bir şeylere çarpma.
  • Topu yakalama, fırlatma ve topa vurmada güçlük çekme.
  • Açık ve anlaşılır biçimde konuşmayı geç öğrenme.
  • Renkleri sürekli yanlış isimlendirme.
  • Sık sık görülen ifade karışıklıkları ( “sarı top” yerine “tarı sop” ).
  • Yön bildiren sözcükleri birbirine karıştırma.
  • Basit bir melodinin ritmine el çırparak uyum sağlamada güçlük çekme.
  • Okul öncesi dönemde peltek konuşma.
  • Dizileri / serileri anımsamada sorunlar
  • Bildiği çocuk melodilerine , şiirlerine ilişkin zayıf bir bellek.
  • Her gün karşılaşılan nesnelerin isimlerini anımsamada güçlük çekme.
  • Sağı solu birbirine karıştırma.
  • Uyaklı bir seride uyumsuz olanı seçerken zorlanma.
  • Sıradan bir günün zaman sıralamasını karıştırma.
  • Çoğunlukla görülen ilgisizlik, dikkatsizlik.
  • Birtakım yönergeleri izlemede görülen sorunlar.
  • Zaman zaman uygun sözcüğü bulmaya çalışma.
  • Okuma öncesi etkinliklere ilgi göstermeme, bunun yerine resim yapma, boyama gibi ( sözel olmayan ) yaratıcı etkinlikleri yeğleme.
Bu özellikteki bireyler için alınacak özel eğitim desteği onların yaşadıkları sorunları en doğru şekilde iyileştirecektir.

Öğrenme güçlüğü gözlenen çocukların genel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
  • Okul başarısızlığı
  • Okuma bozukluğu
  • Yazma bozukluğu
  • Matematik bozukluğu
  • Organize olma becerilerinde güçlük
  • Oryantasyon ( yönelim ) becerilerinde güçlük
  • Sözel ifade becerilerinde güçlük
  • Motor becerilerde güçlük
  • Dil ve konuşma becerilerinde güçlük
  • Algısal ve algısal motor güçlükler
  • Davranışsal ve toplumsal uyum güçlükleri
OKUMA BOZUKLUĞUNUN ( DİSLEKSİ ) TİPİK ÖZELLİKLERİ
  • Okuma hızı ve niteliği yaşıtlarından geridir,
  • Harfleri tanımda güçlük yaşarlar
  • Harf ve sembol arasında ilişki kurmada güçlük yaşarlar
  • Harf sembolü ve ses arasında ilişki kurmada güçlük yaşarlar
  • Harflerin seslerini öğrenmede güçlük yaşarlar
  • Kelimeleri hecelemede güçlük yaşarlar
  • Sınıf düzeyinde bir parçayı okuduğunda anlamakta zorlanırlar
  • Başkasının okuduklarını daha iyi anlarlar
  • Dinlediği, okuduğu öyküyü sırasına uygun anlatamazlar
  • Haftanın günlerini, ayları, mevsimleri hatırlamada, sırasıyla saymada, rastgele sorulduğunda saymada sorun yaşarlar.
  • Sayıları ve harfleri sıralamada sorun yaşarlar.
  • Alfabenin harflerinin sırasını karıştırırlar.
  • Harflerin, sayıların yerlerini karıştırırlar. ( 123 – 132 / ev – ve )
  • Yapılması gereken işleri sıraya koyamazlar.
YAZMA BOZUKLUĞUNUN ( DİSGRAFİ ) TİPİK ÖZELLİKLERİ
· Yaşıtlarına göre okunaksız ve çirkin el yazısı
· Sınıf düzeyine göre yavaş yazma
· Tahtadan yazı kopya etme, söylenenleri yazmada zorluk.
· Paragraf ve sayfa düzeni kötüdür.
· Bazı harf, sayı, kelimeleri ters yazma ( b - d; m - n; ı - i; 2 - 5; d - t; ğ - g; g - y; ve - ev )
· Harf, hece atlayarak / ekleyerek yazar.
· İmla ve noktalama hataları yapar.
· Kelimeler arasında uygun boşluk bırakmaz.
ARİTMETİK BOZUKLUĞUN ( DİSKALKULİ ) TİPİK ÖZELLİKLERİ
· Aritmetikte zorlanır
· Dört işlemi yapmakta zorlanır.
· Parmakla sayar.
· Problem çözmek için takip edilmesi gereken sıralamaya karar veremez.
Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker
  • Aritmetik sembollerini öğrenmekte zorlanır
Disleksik çocukların yaşadıkları en büyük sorun aslında zeki olmalarına ya da zekayla ilgili bir sorunları olmamasına rağmen kendilerini geri hissetmeleri, benlik saygılarını ve kendilerine olan güveni yitirmeleri. Bu sebepten dolayı özellikle eğitmenlerin ( sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ) disleksiyi öğrenmeleri, bu konuda işbirlikçi yaklaşmaları, aileyi uyarmaları ve yönlendirmeleri, okul içinde gerekli önlemleri almaları ( özelliklere, gereksinimlere uygun bireye özel eğitim programlarının hazırlanması ) en önemlisi bu bireylerin benlik saygılarını zedeleyecek ortamlar oluşmasını önlemeleri, onları motive etmeleri ve çabalarından dolayı ödüllendirmeleri büyük önem taşımaktadır. Disleksik bireylerin iyileştirilmesi gereken alanlarına yönelik çalışmalar yapmalarının yanı sıra onların güçlü yanlarını keşfederek bireyin bu özelliklerini sergilemesine olanaklar yaratmalıdırlar.
Onlar dünyaya bizim gibi bakmazlar , bizim gibi yorumlamazlar farklı algılarlar ve bu yüzden de oldukça yaratıcıdırlar. Eminim birçoğunuz internette yaptığınız araştırmalarda disleksik ünlüleri görmüşsünüzdür. Ne isimler var araların da değil mi? Ama ben bununla ilgilenmiyorum. Çünkü her birey farklıdır. Ama en önemlisi mutlu ve kendiyle , insanlarla, canlılarla barışık bir birey olabilmektir.

Disleksi ilaçla tedavi edilebilen bir bozukluk değildir. Bu sorunu yaşayan bireylerin ve ailelerinin Özel Eğitim Desteği almaları şarttır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Disleksi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Mine GÜR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Mine GÜR'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Mine GÜR
İzmir
Özel Eğitim Uzmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi32 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Mine GÜR'ün Yazıları
► Disleksi Psk.Sonnur KÜKÜRT
► Disleksi Gökhan KARATEPE
► Disleksi Nedir? Psk.Büşra Nur KÜÇÜK
► Disleksi Üzerine… Psk.Akın ÖZGÜN
► Disleksi ile Başetme Psk.Cihangir ACAR
► Disleksi Nedir Psk.Dnş.Eylem Metin ÖZKURAL
► Disleksi Nedir? Psk.Nilüfer ŞİŞMAN
► Disleksi (Öğrenme Güçlüğü) Psk.Benan ŞAHİNBAŞ
► Öğrenme Bozukluğu (Disleksi) Psk.İrem AFŞAR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Disleksi' başlığıyla benzeşen toplam 14 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:28
Top