Demir Eksikliği
Demirin vücudumuzda birçok işlevi vardır. Bunlardan en temeli kandaki hemoglobin ve kaslardaki myoglobinin bir parçası olarak oksijen taşınmasında görevli olmasıdır. Demir, vücutta üretilemediği için besinler yoluyla yeterli alınmalıdır. Kırmızı kan hücrelerinde yeterli demir bulunmadığı zaman Demir Eksikliği Anemisi ortaya çıkar. Bu durum, ülkemizde özellikle kadınlar arasında çok yaygın bir sağlık problemidir. Demir Yetersizliği açısından risk altında olan gruplar;
• Hamileler
• Emzirme dönemindeki kadınlar
• Çocuklar
• Üreme çağında olan kadınlar
• Regl döneminde aşırı kanama yaşayan kadınlar
• Vejeteryan/Vegan beslenme şekline sahip bireylerdir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Türkiye’de üreme çağındaki kadınların %26,3’ü; gebe kadınların ise %40,2’si demir yetersizliği sorunu yaşamaktadır. Demir yetersizliği basit bir kan testi ile tespit edilebilmektedir.
Besinler yoluyla aldığımız demirin fazlası vücutta depolanır. Yetersiz demir alımı durumunda öncelikle depolar tükenir ve sonraki aşamalarda alyuvar üretimi baskılanır, yeterli oksijen taşınamaz. Sonucunda vücutta yeterli enerji üretilemez, kalp yorulur, kişi kendini halsiz ve yorgun hisseder.
Demir yetersizliğinin başlıca belirtileri:
• Yorgunluk
• Dikkat dağınıklığı
• Bağışıklık sisteminde zayıflık
• Çarpıntı
• Nefes darlığı
• Solgun cilt
• Diş eti kanamaları
• Tırnaklarda kolay kırılma
• Besin olmayan maddelere aşerme: toprak, kil vb.
Demirden yeterli beslenmek kadar doğru demir kaynaklarını kullanmak da çok önemlidir. Besinler ile aldığımız 2 çeşit demir vardır. Birincisi bitkisel kaynaklardan aldığımız Hem Olmayan Demir; diğeri hayvansal kaynaklardan aldığımız Hem Demir. Vücudumuz hayvansal kaynaklı demiri daha rahat kullanabilmektedir. Bitkisel kaynaklı demirin vücutta kullanılabilirliğini arttırmak ise bizim elimizde.
Herkesin bildiği ''C vitamini demir emilimini arttırır.'' bilgisi aslında tamamen hem olmayan demirin emilimi ile ilgilidir. Bu yüzden demirin bitkisel kaynakları tüketildiğinde (fasulye, mercimek, tahıllar, lahana, pancar, şeftali, armut, kuru üzüm, kuru kayısı, fındık, badem vb.) yanında bol limonlu salata veya turunçgiller ailesinden bir meyve tüketmek hem olmayan demirden en yüksek düzeyde faydalanma sağlayacaktır. Demirin hayvansal kaynakları ise kırmızı et, karaciğer, yumurta, balık vb. besinlerdir.
Genel anlamda demir emilimini azaltan besinler:
• Kahve (Tanen maddesi)
• Çay (Tanen maddesi)
• Soya ürünleri
• Kalsiyum içeren besinler (300-600 mg gibi yüksek düzeylerde olduğunda engeller)
• Ispanak (Okzalat içeriği nedeniyle)
• Hamileler
• Emzirme dönemindeki kadınlar
• Çocuklar
• Üreme çağında olan kadınlar
• Regl döneminde aşırı kanama yaşayan kadınlar
• Vejeteryan/Vegan beslenme şekline sahip bireylerdir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Türkiye’de üreme çağındaki kadınların %26,3’ü; gebe kadınların ise %40,2’si demir yetersizliği sorunu yaşamaktadır. Demir yetersizliği basit bir kan testi ile tespit edilebilmektedir.
Besinler yoluyla aldığımız demirin fazlası vücutta depolanır. Yetersiz demir alımı durumunda öncelikle depolar tükenir ve sonraki aşamalarda alyuvar üretimi baskılanır, yeterli oksijen taşınamaz. Sonucunda vücutta yeterli enerji üretilemez, kalp yorulur, kişi kendini halsiz ve yorgun hisseder.
Demir yetersizliğinin başlıca belirtileri:
• Yorgunluk
• Dikkat dağınıklığı
• Bağışıklık sisteminde zayıflık
• Çarpıntı
• Nefes darlığı
• Solgun cilt
• Diş eti kanamaları
• Tırnaklarda kolay kırılma
• Besin olmayan maddelere aşerme: toprak, kil vb.
Demirden yeterli beslenmek kadar doğru demir kaynaklarını kullanmak da çok önemlidir. Besinler ile aldığımız 2 çeşit demir vardır. Birincisi bitkisel kaynaklardan aldığımız Hem Olmayan Demir; diğeri hayvansal kaynaklardan aldığımız Hem Demir. Vücudumuz hayvansal kaynaklı demiri daha rahat kullanabilmektedir. Bitkisel kaynaklı demirin vücutta kullanılabilirliğini arttırmak ise bizim elimizde.
Herkesin bildiği ''C vitamini demir emilimini arttırır.'' bilgisi aslında tamamen hem olmayan demirin emilimi ile ilgilidir. Bu yüzden demirin bitkisel kaynakları tüketildiğinde (fasulye, mercimek, tahıllar, lahana, pancar, şeftali, armut, kuru üzüm, kuru kayısı, fındık, badem vb.) yanında bol limonlu salata veya turunçgiller ailesinden bir meyve tüketmek hem olmayan demirden en yüksek düzeyde faydalanma sağlayacaktır. Demirin hayvansal kaynakları ise kırmızı et, karaciğer, yumurta, balık vb. besinlerdir.
Genel anlamda demir emilimini azaltan besinler:
• Kahve (Tanen maddesi)
• Çay (Tanen maddesi)
• Soya ürünleri
• Kalsiyum içeren besinler (300-600 mg gibi yüksek düzeylerde olduğunda engeller)
• Ispanak (Okzalat içeriği nedeniyle)
Beğenin
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.