2007'den Bugüne 92,313 Tavsiye, 28,222 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Anksiyete Bozuklukları
MAKALE #12276 © Yazan Psk.Dnş.Serkan YILDIRIM | Yayın Şubat 2014 | 4,428 Okuyucu
Anksiyete – Doğal tepkilerden ciddi rahatsızlığa

Anksiyete (kaygı), tehlikeyi haber veren, doğal ve gerekli bir sinyaldir ve vücutla zihnin bir meydan okumaya ya da tehdide, en kısa zamanda hazır olmasını sağlar. Kalp daha hızlı atmaya başlar, soluk alıp verişiniz hızlanır, bu da kaslara daha fazla oksijen gitmesini sağlar. Böylece bir mücadele durumunda daha iyi dövüşebilir, kaçmanız gerekirse, daha hızlı koşmaya başlarsınız.

Kişi, tehlikelerin daha çabuk farkına varsın diye tetikte olma hali pekişir. Bu durum genelde tetikte olma hali gibi hissedilir. Anksiyetenin doğal olanı, sınavda en iyi performansı göstermenize, ya da çok konsantre olup bir kaza anında direksiyonu başka bir yöne kırarak kazayı önlemenize yarar.

Belki de gündelik yaşamda sürekli kaygı ve endişe duygusuyla yaşayanlardan birisiniz. Kaygılar, alttan alta sizi rahatsız eder ama siz bunu ciddi bir biçimde dert etmez, normal yaşantınızı sürdürürsünüz. Bu tür anksiyete, yaşamınızda iyi gitmeyen bir şeyler olduğunun ya da büyük bir baskı altında olduğunuzun işaretidir. O halde yaşamınız hakkında bir şeyler yapmanızın zamanı gelmiş demektir, ya kendi kendinize ya da başkalarından yardım alarak.

Anksiyete duygusu çok güçlüyse, uzun süre devam ederse veya bir tehlike yokken birdenbire ortaya çıkıyorsa, tedaviye gerek vardır. Bu tür anksiyete sizi aşırı derecede rahatsız eder ya da günlük hayattaki işlevlerinizi yerine getirmenizi engeller.

Anksiyetenin değişik türleri

Anksiyete, sizin başkalarıyla olan ilişkilerinizi etkiliyor, iş yaşamında işlevlerinizi yapmanızı engelliyor ya da yaşam kalitenizi azaltıyorsa, bu rahatsızlığın tedavi edilmesi gerekir. Aşağıdakiler anksiyete bozukluklarının farklı türleridir:

Panik atak rahatsızlıkları kişinin beklemediği anlarda ortaya çıkan, defalarca tekrarlanan, yaşamını tehdit eden bir durum olmamasına rağmen kuvvetli bir endişe ve korku duygusu ve somatik belirtiler gösteren rahatsızlıkları içerir. Ataklar kişi için oldukça korkutucudur. Bedensel belirtiler çok şiddetli olduğundan, birçok kişi kalp krizi ya da felç geçirmekte olduğunu zanneder. Panik bozuklukları olan kişiler, vücutlarındaki değişikliklerle (kalp atışının hızlanması, hızlı nabız atışı gibi) aşırı ilgilidirler.

Agorafobi kişinin kaygı atağı yaşaması halinde kaçıp çıkmakta zorluk çekeceği, kimseden yardım göremeyeceği yerlerde olma korkusudur. Kalabalık dükkânlara, uzun kuyruklara girmeye, toplu ulaşım araçlarını kullanmaya, sinemalarda ya da toplantılarda olmaya çekinirsiniz. Anksiyeteye kapılırsanız çabucak yardım göremeyeceğinizden korkarsınız. Hastaneden ya da doktordan uzakta olmak istemezsiniz. Ormanda yürüyüşlere çıkmaya, dağ evine gitmeye korkarsınız.

Sosyal fobi başkaları tarafından eleştirel bir gözle incelendiğinde küçük düşürülme ya da aptal bir konuma düşmeyle ilgili aşırı bir korkudur. Kişi için toplantılarda veya gruplarda yüksek sesle konuşmak en korkutucu durumdur. Kantinde ve lokantada yemek yemek, davetlere gitmek rahatsızlık verir. Tanışmak istediğiniz biriyle konuşmak, aşılamayacak bir engel haline gelir. İnsanın kendisini iyi hissetmeyeceği durumlara şüpheyle yaklaşması ve bunlardan kaçınması olağandır.

Genelleştirilmiş kaygı bozukluğu kişinin her konuda endişelenmesi ve abartılı şekilde tedirginlik duyması durumudur. Çocuğunuza araba çarpması, anne babanızın hastalanması, evinize hırsız girmesi veya borcunuzu ödeyemeyeceğinize dair korkular bu tür endişelere örnektir. Geceleri uyuyamaz hale gelirsiniz. Endişe ve sınırlamalar, zamanla tüm yaşamınızı etkilemeye başlar.

Saplantı - zorlantı bozukluğu (obsesif kompulsif bozukluk)tekrar eden saplantılı düşünceler, takıntılı davranışlar ve alışkanlıklardan oluşur. İstem dışı kendiliğinden gelen düşünceler, kişiyi kazalar ve bulaşıcı hastalıklar gibi korkutucu şeyler düşünmeye zorlar. Bu düşünceler, kuvvetli bir anksiyeteye neden olur. Kişi, bu düşünceleri bastırmak için ocağın kapalı olup olmadığını defalarca kontrol eder ya da ellerini sık sık yıkar. Bu ritüelleri yerine getirmezse, saplantılı düşünceler ve anksiyete daha da kötüleşir. Saplantı –zorlantı bozuklukları çoğunlukla o kadar çok zaman alır ki, kişi çok yorulur ya da yapması gereken işleri yetiştiremez.

Travma sonrası stres rahatsızlıkları kişinin hayatında yer alan travmatik bir olay sonrası hissettiği korkular ve bedensel tepkilerdir. Kişi, korkunç anları yeniden gözünün önüne gelen resimler ya da düşünceler halinde yaşar. Uykusuzluk ve fiziksel ağrılar olağandır. Kazalar, işkence, savaş, tecavüz, ensest veya diğer anksiyete dolu tecrübeler, bu tür rahatsızlıkların gerisinde yatan etkenler olabilir.

Bu belirtiler size tanıdık geliyor mu?

Beklemediğiniz anda atak geliyor ve bu bedensel bir rahatsızlık yaratıyor mu?

• Kalp çarpıntısı, nabızda hızlanma veya göğsünüzde sıkışma hissediyor musunuz?
• Titremeye veya terlemeye başlıyor musunuz?
• Bir anda başınız dönüyor, dengenizi yitiriyor musunuz?
• Duyduğunuz duygu o kadar kuvvetli ki ölmekten ya da kontrolü kaybetmekten korkuyor musunuz?
Kitle ulaşım araçlarıyla yolculuk etmekten, kalabalık dükkanlara girmekten veya bir sıranın ortasında oturmaktan kaçıyor musunuz?
• Kolayca kaçıp uzaklaşamayacağınız yerlerde bir kaygı atağı gelmesinden korkuyor musunuz?
• Yardım görmenin zor olduğu durumlarda, örneğin evden uzakta tek başınızayken, sosyal bir ortamdayken, kuyrukta beklerken veya otobüs, tren ya da metroyla yolculuk ederken anksiyete atağı gelmesinden korkuyor musunuz?
İnsanlarla sosyal ilişkilere girmede zorlanıyor musunuz?
• Başkaları ile konuşmanın zor olduğunu düşünüyor musunuz?
• Başkalarıyla yemek yemek veya birşeyler içmekten kaçınıyor musunuz?
• Bir topluluk içinde söz almaktan korkuyor musunuz?

Hiç bitmeyen anksiyete ve kaygılar sizi rahatsız ediyor mu?

• Korku ve kaygılarınızı kontrol altına almanın zor olduğunu düşünüyor musunuz?
• Başkaları size çok endişeli olduğunuzu söyledi mi?
• Kendinizi sürekli gergin hissediyor, kendinizi kasıyor musunuz?
• Çabuk yoruluyor ya da dikkatinizi toplamakta zorluk çekiyor musunuz?
• Kendinizi tedirgin hissediyor, uykusuzluk çekiyor musunuz?
• Korku ve endişeler sizde rahatsızlıklara neden oluyor ya da işlevlerinizi yapmanıza engel oluyor mu?

Yardım görmek mümkün

Belki doktora gitmeyi düşündünüz, ama bu rahatsızlığınızdan utandığınız, ya da yardım görmek için yeterli şikayetinizin olmadığını düşündüğünüz için gitmediniz. Bazı hastalar için, fiziksel rahatsızlarının nedeninin anksiyete bozukluğu olduğunu kabul etmek de zordur. Kaygı/anksiyete bozuklukları konusunda yardım görmek mümkündür. Burada önemli olan, sizi engelleyen düşüncelerin üstesinden gelmek ve aile doktorunuz ile konuşmanızdır.

Bir çok kişi doktora, ağrılarından veya vücudundaki diğer rahatsızlıklardan bahseder, ancak bu rahatsızlıkların gerisinde anksiyete rahatsızlığı yatmaktadır. Bu, doktorun anksiyete sorunlarına tanı koymasını zorlaştırır. Doktorun, şikayetlerin endişeden kaynaklanmadığına emin olması için bir sağlık incelemesi ve kan testleri yapması da zorunludur.

Tedavi

Doktor, yukarıda bahsedilen değerlendirmeleri yaptıktan sonra, siz ve doktorunuz, diyalog, egzersiz ve ilaç gibi durumunuza en uygun tedaviyi birlikte belirlersiniz. Eğer tedavi beklenen neticeyi vermezse veya doktor sizin daha özel bir tedaviye ihtiyacınız olduğunuz düşüncesindeyse, bir uzmana sevk edilirsiniz. Genel olarak alkol, sigara ve kahve tüketimini azaltmak veya bunlardan tümüyle uzak durmakta yarar vardır.

Bilgi ve danışmanlık, anksiyetenin üstesinden gelmeyi öğrenmede çok önemlidir. Bir panik atak anında vücutta ve beyinde neler olduğunu anlarsanız, anksiyeteden daha az rahatsız olursunuz. Anksiyete bozukluğu hakkında edindiğiniz bilgi, bir tedaviye başlanmasını da kolaylaştırır, tedavinin neden bu şekilde olduğunu da böylece anlamış olursunuz.

Maruz bırakma terapisi anksiyete ve saplantı rahatsızlıklarında uygulanan, en iyi belgelenmiş olan tedavi şeklidir. Uzman bir doktorun(psikiyatrist) ya da psikoterapistin yardımı ve mnerileriyle endişeye sebep olan durumlara yavaş yavaş yaklaşmayı öğrenecek ve endişelerinizin giderek azaldığını fark edeceksiniz. Bu, kişiyi biraz zorlayan ancak karşılığında çok iyi sonuçlar veren bir tedavi biçimidir.

Konuşma terapisi, anksiyete rahatsızlıklarında uygulanan en yaygın tedavi türlerinden biridir. Konuşma terapisinin bir türü olan bilişsel terapiyle, istem dışı ortaya çıkan düşünceleri, fantazileri veya davranışları tanımayı ve değiştirmeyi öğrenir ve böylece anksiyete rahatsızlıklarını önleyebilirsiniz. Bireysel terapideki konuşmalar sırasında başka destek ve tavsiyeler de alabilirsiniz.

Grup terapisi hızla yaygınlaşmakta olan bir tedavi şeklidir. Burada kendi durumunuzu başkalarıyla karşılaştırma olanağına sahip olur, diğerlerinin yaptıklarını neden yapmakta olduklarını gözlemleme fırsatı bulur, böylece, bu durumdan sadece sizin rahatsız olmadığınızı görürsünüz. Kendi duygu ve düşünceleriniz, davranışlarınız ve tepkilerinizi de tanıma imkanı bulursunuz. Grup terapisi bunun ötesinde başka bir terapi için motive edici bir faktör olabilir. Grupla yapılan bilişsel davranış terapisinin yararlı olduğu belgelenmiştir.

İlaç tedavisinin kaygı ve saplantı rahatsızlıklarına yararı olduğu bilinmektedir. İlaç tedavisi tek başına veya diğer tedavi türleriyle birlikte uygulanabilir.

Kaynak: www.psykisk.no


Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Anksiyete Bozuklukları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Serkan YILDIRIM'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Serkan YILDIRIM'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Serkan YILDIRIM Fotoğraf
Psk.Dnş.Serkan YILDIRIM
Eskişehir
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi31 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Serkan YILDIRIM'ın Yazıları
► Anksiyete Bozuklukları Psk.Burak KARAKURT
► Anksiyete Bozuklukları Psk.Abdullah ALPASLAN
► Anksiyete Bozuklukları Psk.Murat BİLİM
► Anksiyete Bozuklukları Nedir Psk.Merve ÖZGÜVEN
► Anksiyete - Kaygı Bozuklukları Psk.Aysel ÜLGÜNER
► Anksiyete (Kaygı) Bozuklukları ve Psikoterapi Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL
► Anksiyete Bozuklukları: Sosyal Fobi Üzerine Psk.Batuhan Mehmet BİLEN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Anksiyete Bozuklukları' başlığıyla benzeşen toplam 22 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Çift (Evlilik) Terapisi Kasım 2015
► Ailenin İşlevleri Ekim 2012
► Anne Baba Olmak Ekim 2012
► Aile Danışmanlığı Mayıs 2012
► Boşanma Psikolojisi Şubat 2012
► Sosyal Fobi Ocak 2012
◊ Aile Terapisi Temmuz 2015
◊ Migrene Emdr Çözümü Nisan 2013
◊ Hayat'ım Temmuz 2012
◊ Ey Mutluluk Neredesin? Şubat 2012
◊ Eşlerle İlişkiler Aralık 2011
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:59
Top