Çocuk Neden Yalan Söyler? Aileler Bu Durum Karşısında Neler Yapabilir?
Çocuklar aileleri için doğumdan itibaren çok özel ve değerlidir.Çocuğun doğumuyla aile içinde bir sevinç ve mutluluk ortaya çıkar.Çocuğun anne babası evlerine gelen bu yeni misafiri el üstünde tutar ve ona bir zarar gelmemesi için ellerinden gelen her şeyi yaparlar.Çocuk büyüdükçe yeni yeni davranışlar sergiler.Yeni anne baba olan çiftler için bu olağanüstüdür ve çocuğun her hareketi muhteşem ve biriciktir.Çocuk yürümeye başlar ve ilerleyen zamanlarda sözcükler dökülür dilinden ve birkaç kelimelik cümleler kurar.Artık oda evin içinde bir söz sahibidir.Konuşur ve problem ve isteklerini sözcüklerle ifade etmeye başlar.Çocuğun iki-iki buçuk yaşlarında kelime hazinesi artar ve cümleler kurmaya başlar.Bu yaşlarda onu dikkatlice takip eden ailesi onun doğru olmayan şeylerini duymaya başlar ve bir bakıma kısmi bir şok yaşarlar.Onların gösterdikleri onca özene rağmen çocukları nasıl olurda kendilerini kandırmaya çalışır ve yalan söyler bunu anlayamazlar ve çok üzülüp telaş yaparlar.
Çocuk ortalama 3 yaşına gelinceye kadar anne babasının,etrafındaki insanların zihinlerinin ayrı çalıştığını bilmez.O herkesin zihninin, düşüncelerinin aynı olduğunu zanneder ve kendisinin de bir bakıma bu düşüncelerin sözcüsü olduğunu sanar.Bu dönemde anne babaların bu olayı çok fazla büyütmemeleri ve çocuğa yalan söyledi diye fazla üstlerine gitmemeleri gerekmektedir.Çocuk size doğru olmadığını bildiğiniz şeyler söylüyorsa sizin yapmanız gereken “aa çok güzel bir hikaye anlattın,hadi gel bunun sonunu getirelim” veya odasını dağıttığında veya başka bir yaramazlık yaptığı zamanlarda bu olayı kendisinin yapmadığını bir canavarın veya hayali arkadaşının yaptığını ifade ettiği takdirde “hadi odayı toplayıp o arkadaşlarına bunun doğru bir şey olmadığını gösterelim” diyerek hem sorumluluk bilincini arttırmanız hem de doğru söylemesi konusunda teşvik etmeniz en doğru seçenek olacaktır.
3 yaşından sonra çocuk zihninin ayrı çalıştığının farkına varır.Bu çocuğun çok hoşuna gider.Kendi zihninin farklı çalıştığını bilmesi onu heyecanlandırır ve bunun gerçekten olup olmadığını test etmeye başlar.Olmayacak şeyler söyler,hikayeler anlatır.Annesi babası bunları duyup şaşırınca “aa evet ben onlardan ayrıymışım, benim zihnim ayrı çalışıyormuş” der.Burada da yapılması gereken çocuğun doğru söylemesinin teşvik edilmesidir.”Yalan söyleme,yalan konuşuyorsun, bizi kandırıyorsun” gibi bir yaklaşım yerine “Oğlum veya kızım insanları kandırmak hoş bir davranış değil.Sen bize her zaman doğruyu söyle.Doğru söylemek bir erdemdir.İnsanlar doğru söylersen hep sana güvenirler ve onların her zaman güvenini kazanırsın” diyerek çocuğa yalan kelimesini dahi kullanmayarak bir yol göstermektir.
Çocuğun büyümesiyle beraber okul çağının gelmesi davranışlarının şekillenmesi açısından bir dönüm noktasıdır.İlk defa anne babasından ayrılan çocuk sosyal ortamdan kendi evlerinde biricik olan bir sınıf dolusu çocukla beraberdir.Evde gördüğü ilginin fazlalığı veya eksikliğini orada telafi etmeye ve sosyal ortama alışmaya çalışır.Eğer çocuğun anne ve babası çocuğa yerinde ve zamanında sevgi ve ilgi göstermişse çocuk bu dönemi rahat atlatır.Ancak aşırı ilgiye alışmış çocuk derslerinde de başarısızsa bu ilginin devam edebilmesi için sınıf içinde hem arkadaşlarına hem de evde anne babasına yalan söyleyebilir.Evde anne babasına okulda başkan olduğunu,sınıf temsilcisi seçildiğini veya öğretmeni tarafından ödüllendirildiğini söyleyebilir.Okulda da arkadaşlarına ailesiyle ilgili hiç olmayan şeyleri anlatabilir. Bizim yapmamamız gereken çocuğumuzun neden bizi kandırmaya çalıştığını öğrenip ona göre bir davranış şekli belirlemektir. Burada aile çocuğa derslerindeki başarısızlıktan dolayı okul başlamadan önce gösterdikleri ilgiyi azaltıyorsa veya “şöyle yaparsan seni severim böyle yapmazsan sevmem” tarzı bir yaklaşıma girerse çocuk bu yalanlarına devam edebilir.
Ergenlik döneminde aileye söylenilen yalanlar genellikle ailenin baskısından kurtulmak ve kendilerine bir özel alan açabilmek için söylenebilir.Ergenlik döneminde ailenin yapması gereken çocuğa biraz alan açmak ve arkadaşlarıyla bir özel alan olmasına imkan tanımaktır.Burada aile çocuğu tabi ki gözlemlemeli ama baskı yapmaktan kaçınmalıdır.
Çocuğumuz bizim aynamızdır.Çocuğumuzun yaptığı yanlış bir davranışın muhakkak bizde bir karşılığı vardır.Bizim yaptığımız yanlış davranışlar ve tutumlar çocuğumuza farklı bir şekilde yansıyabilir ve istemediğimiz bir davranışla karşılaşabiliriz.Çocuğumuzun nasıl bir insan olmasını istiyorsak önce biz o insan olmalıyız.Her kötü davranışta olduğu gibi eğer çocuğumuzun yalan söylemesini istemiyorsak biz bu davranıştan uzak durmalıyız.Çocuk anne ve babasının yalan söylediğini görür ve duyarsa bunun normal bir davranış olduğunu ve yapılabileceğini öğrenir.En klasik şekliyle bir baba gelen bir telefonda gitmek istemediği bir yere çağrılıp gitmek yerine çocuğuna rahatsız olduğunu telefondan söyletiyorsa ya da anne alış verişe çocuğuyla gidip alış verişten döndükten sonra eşinin sorması karşısında aldığı şeyleri söylemiyorsa çocukta bunu hemen kapabilir. Çocuk şöyle düşünür “demek ki zor durumda kalırsam yalan söyleyebilirim.” Anne babalar çocuğun bir yalanını yakalayıp “bak çocuğum bir şey yapmayacağım bana doğruyu söyle” deyip çocuk doğru söylediğinde onu cezalandırıyorsa çocuk doğru söylemenin hiç iyi bir şey olmadığını ve yapabiliyorsa yalanını her zaman saklaması gerektiğini öğrenebilir
Yalanla alakalı bir çözüm bulunamıyorsa ve her yol denmişse bu sorunun çözümü içi bir uzmandan da yardım alınabilir.
Sağlıklı,mutlu, huzurlu günler geçirmeniz dileğiyle…
Lütfi ATABEY
Psikolojik Danışman/ Psikoterapist
Çocuk ortalama 3 yaşına gelinceye kadar anne babasının,etrafındaki insanların zihinlerinin ayrı çalıştığını bilmez.O herkesin zihninin, düşüncelerinin aynı olduğunu zanneder ve kendisinin de bir bakıma bu düşüncelerin sözcüsü olduğunu sanar.Bu dönemde anne babaların bu olayı çok fazla büyütmemeleri ve çocuğa yalan söyledi diye fazla üstlerine gitmemeleri gerekmektedir.Çocuk size doğru olmadığını bildiğiniz şeyler söylüyorsa sizin yapmanız gereken “aa çok güzel bir hikaye anlattın,hadi gel bunun sonunu getirelim” veya odasını dağıttığında veya başka bir yaramazlık yaptığı zamanlarda bu olayı kendisinin yapmadığını bir canavarın veya hayali arkadaşının yaptığını ifade ettiği takdirde “hadi odayı toplayıp o arkadaşlarına bunun doğru bir şey olmadığını gösterelim” diyerek hem sorumluluk bilincini arttırmanız hem de doğru söylemesi konusunda teşvik etmeniz en doğru seçenek olacaktır.
3 yaşından sonra çocuk zihninin ayrı çalıştığının farkına varır.Bu çocuğun çok hoşuna gider.Kendi zihninin farklı çalıştığını bilmesi onu heyecanlandırır ve bunun gerçekten olup olmadığını test etmeye başlar.Olmayacak şeyler söyler,hikayeler anlatır.Annesi babası bunları duyup şaşırınca “aa evet ben onlardan ayrıymışım, benim zihnim ayrı çalışıyormuş” der.Burada da yapılması gereken çocuğun doğru söylemesinin teşvik edilmesidir.”Yalan söyleme,yalan konuşuyorsun, bizi kandırıyorsun” gibi bir yaklaşım yerine “Oğlum veya kızım insanları kandırmak hoş bir davranış değil.Sen bize her zaman doğruyu söyle.Doğru söylemek bir erdemdir.İnsanlar doğru söylersen hep sana güvenirler ve onların her zaman güvenini kazanırsın” diyerek çocuğa yalan kelimesini dahi kullanmayarak bir yol göstermektir.
Çocuğun büyümesiyle beraber okul çağının gelmesi davranışlarının şekillenmesi açısından bir dönüm noktasıdır.İlk defa anne babasından ayrılan çocuk sosyal ortamdan kendi evlerinde biricik olan bir sınıf dolusu çocukla beraberdir.Evde gördüğü ilginin fazlalığı veya eksikliğini orada telafi etmeye ve sosyal ortama alışmaya çalışır.Eğer çocuğun anne ve babası çocuğa yerinde ve zamanında sevgi ve ilgi göstermişse çocuk bu dönemi rahat atlatır.Ancak aşırı ilgiye alışmış çocuk derslerinde de başarısızsa bu ilginin devam edebilmesi için sınıf içinde hem arkadaşlarına hem de evde anne babasına yalan söyleyebilir.Evde anne babasına okulda başkan olduğunu,sınıf temsilcisi seçildiğini veya öğretmeni tarafından ödüllendirildiğini söyleyebilir.Okulda da arkadaşlarına ailesiyle ilgili hiç olmayan şeyleri anlatabilir. Bizim yapmamamız gereken çocuğumuzun neden bizi kandırmaya çalıştığını öğrenip ona göre bir davranış şekli belirlemektir. Burada aile çocuğa derslerindeki başarısızlıktan dolayı okul başlamadan önce gösterdikleri ilgiyi azaltıyorsa veya “şöyle yaparsan seni severim böyle yapmazsan sevmem” tarzı bir yaklaşıma girerse çocuk bu yalanlarına devam edebilir.
Ergenlik döneminde aileye söylenilen yalanlar genellikle ailenin baskısından kurtulmak ve kendilerine bir özel alan açabilmek için söylenebilir.Ergenlik döneminde ailenin yapması gereken çocuğa biraz alan açmak ve arkadaşlarıyla bir özel alan olmasına imkan tanımaktır.Burada aile çocuğu tabi ki gözlemlemeli ama baskı yapmaktan kaçınmalıdır.
Çocuğumuz bizim aynamızdır.Çocuğumuzun yaptığı yanlış bir davranışın muhakkak bizde bir karşılığı vardır.Bizim yaptığımız yanlış davranışlar ve tutumlar çocuğumuza farklı bir şekilde yansıyabilir ve istemediğimiz bir davranışla karşılaşabiliriz.Çocuğumuzun nasıl bir insan olmasını istiyorsak önce biz o insan olmalıyız.Her kötü davranışta olduğu gibi eğer çocuğumuzun yalan söylemesini istemiyorsak biz bu davranıştan uzak durmalıyız.Çocuk anne ve babasının yalan söylediğini görür ve duyarsa bunun normal bir davranış olduğunu ve yapılabileceğini öğrenir.En klasik şekliyle bir baba gelen bir telefonda gitmek istemediği bir yere çağrılıp gitmek yerine çocuğuna rahatsız olduğunu telefondan söyletiyorsa ya da anne alış verişe çocuğuyla gidip alış verişten döndükten sonra eşinin sorması karşısında aldığı şeyleri söylemiyorsa çocukta bunu hemen kapabilir. Çocuk şöyle düşünür “demek ki zor durumda kalırsam yalan söyleyebilirim.” Anne babalar çocuğun bir yalanını yakalayıp “bak çocuğum bir şey yapmayacağım bana doğruyu söyle” deyip çocuk doğru söylediğinde onu cezalandırıyorsa çocuk doğru söylemenin hiç iyi bir şey olmadığını ve yapabiliyorsa yalanını her zaman saklaması gerektiğini öğrenebilir
Yalanla alakalı bir çözüm bulunamıyorsa ve her yol denmişse bu sorunun çözümü içi bir uzmandan da yardım alınabilir.
Sağlıklı,mutlu, huzurlu günler geçirmeniz dileğiyle…
Lütfi ATABEY
Psikolojik Danışman/ Psikoterapist
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuk Neden Yalan Söyler? Aileler Bu Durum Karşısında Neler Yapabilir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Lütfi ATABEY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Lütfi ATABEY'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
