2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Egzersiz ve Sporda Enerji ve Sıvı Metabolizması
MAKALE #5915 © Yazan Dyt.Gülşen LÜKEL | Yayın Kasım 2010 | 9,503 Okuyucu
EGZERSİZ VE SPORDA ENERJİ VE SIVI METABOLİZMASI

Son yıllarda egzersiz ve spora olan ilgi giderek artmakta, dengeli ve yeterli beslenme fitnes, egzersiz ve spor programlarının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Aktif kişilere önerilen diyetlerde pek çok hatalar yapılmaktadır. Optimal sağlık ve fitnese ulaşmak için çabalayan kişiler yeni ve farklı beslenme önerileri ile diyet ekleri arayışına girmektedir.

Profesyonel spor yapanlar dışında sağlıklı kalabilmek ve kilo kontrolü için egzersiz yapan kişilerin enerji metabolizmasını bilmeleri daha doğru davranabilmeleri için gereklidir.

Yapılan egzersizin süresi uzadıkça yoğun bir egzersizi sürdürmek laktik asit birikimi, yetersiz oksijen kullanımı nedeniyle mümkün olamamaktadır. Egzersiz süresi uzadıkça güç azalmakta, enerji kaynakları da değişmektedir. Aynı zamanda yağların enerji kaynağı olarak kullanımı artmaktadır. Egzersiz yoğunluğu arttıkça tam tersi yakıt olarak karbonhidratların kullanımı artmaktadır.

Glikozun ( karbonhidratların) anaerobik (oksijensiz) yolla yıkımı , aerobik ( oksijenli) yolla yıkımına göre kas glikojeninin 18-19 kat daha hızlı kullanımını sağlamaktadır. Basketbol, futbol, yüzme gibi spor dalları, yüksek yoğunlukta koşu, yürüyüş gibi patlayıcı güç olarak tanımlanan aktiviteler içerdiği için yüksek glikojen( karbonhidrat) kullanımına neden olmaktadır. Orta yoğunlukta spor ve egzersizler olan joging, uzun yürüyüş, aerobik dans,jimnastik, bisiklet, rekreasyonel yüzme gibi aktivitelerde enerjinin yarısı kas glikojeninin oksijenli yıkımı sonucu, diğer yarısıda dolaşımdaki kan glikozu ve yağ asitlerinden sağlanmaktadır. Orta-düşük yoğunluklu egzersizler, örneğin yürüyüş tamamen oksijenli yolla enerji oluşumuna neden olmaktadır. Bu durumda enerji için daha çok yağlar kullanılmaktadır. Yağ asitleri yüksek yoğunluktaki egzersizler sırasında kullanılmamaktadır. Çünkü yağlar enerji sağlamak için yeterince hızlı yakılamamaktadır.

Egzersiz sırasında oluşan ısı miktarı fiziksel aktif kişilerde bile her 5-8 dakikada 1 C vücut içi ısısının artmasına neden olmaktadır. Isı uzaklaştırılamadığında orta yoğunluktaki egzersizin 15-30 dakikasında vücut ısısı ölümcül düzeye ulaşmaktadır. Vücutta oluşan fazla ısı terlemeyle uzaklaştırılmaktadır. Bu durumda egzersiz ve spor öncesinde ve sırasında sıvı tüketimimizin nedenli önemli olduğunu anlamamıza yetecektir. Susama mekanizması 1.5-2 litre sıvı kaybı sonucu tetiklenmektedir. Bu nedenle susamayı beklemeden sıvı alınmalıdır. Yapılan birçok çalışmada, sade su ile yapılan rehidrasyonun kanı hızlı bir şekilde sulandırdığı, kan hacminin artarak idrar çıkışını arttırdığı bulunmuştur. Kanın dilüe olması( sulanması), sodyumun ve susama duygusunun azalmasına neden olmaktadır. Böylece sıvı kaybının karşılanması zorlaşmaktadır. Bu nedenlede spor içecekleri performansı arttırmak için en önemli suplementlerdir. Sıvı ve elektrolit içeriklerinin yanısıra karbonhidrat içerikleri ilede antrenman ve müsabaka öncesi, sırası ve sonrası en ideal sıvı tüketim seçeneğidir. Spor içecekleri karbonhidrattan zengin( %6-8), sodyum( 10-20 mmol/L) ve potasyum ( 3-5 mmol/L) içermektedir. Eğer aktivite 1 saatten az sürüyorsa, su kaybedilen sıvının yerine konmasında iyi seçimdir.

Sindirim işlevinin normal sürdürülmesi için her 1000 kalori yiyecek/ içecek tüketimi için 1 litre su tüketilmesi gerekir. Egzersiz sırasında veya 2 ssat sonra meyve ve meyve suları tüketimi fruktoz içeriği nedeniyle diyareye( ishale) neden olabilmektedir.

Yapılan spor veya egzersizin türü kadar süresi, yoğunluğu, sıvı tüketimi ve sıvı çeşidi de bizim amaca ulaşmamızı, iyi hissetmemizi önemli ölçüde etkileyecektir.
Hepimizi ilgilendiren spor ve egzersiz konusunda nasıl, ne şekilde ve miktarda beslenilmesi gerektiğini önümüzdeki sayılarda sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Egzersiz ve Sporda Enerji ve Sıvı Metabolizması" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Gülşen LÜKEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Gülşen LÜKEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     6 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Gülşen LÜKEL Fotoğraf
Dyt.Gülşen LÜKEL
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Diyetisyen
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi34 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Gülşen LÜKEL'in Makaleleri
► Ramazanda Enerji Dengesi Dyt.Nil ŞAHİN GÜRHAN
► Enerji Arttıran Beslenme Tarzı Dyt.Orçun KÜRÜM
► Sporcularda Sıvı Dengesinin Sağlanması Dyt.Çağlayan ŞAHİN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Egzersiz ve Sporda Enerji ve Sıvı Metabolizması' başlığıyla benzeşen toplam 53 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Uyutan Yiyecekler Nisan 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


01:08
Top