Sınav Kaygısı (Sınav Fobisi, Sınav Anksiyetesi, Test Anksiyetesi)
Sınav Kaygısı (Sınav Fobisi, Sınav Anksiyetesi, Test Anksiyetesi)
Sınav Kaygısı: Kişinin bilgi ve becerilerinin belli ölçütlerle incelenip değerlendirildiği durumlarda yaşadığı işlev bozucu kaygıdır (Anksiyete) (Türkçapar, 2011).
Öğrencinin sınavla doğrudan ilgisi olmayan düşüncelerini arttırarak, yoğun bedensel uyarılmaya yol açarak dikkati bölen, böylelikle verimli çalışmayı, öğrenmeyi ve öğrenilenlerin etkili biçimde kullanılmasını güçleştiren ve başarının düşmesine yol açan yoğun bir uyarım durumudur. (Sakarya, 2001)
Sınav Kaygısı; normal, gerekli ve uyumsaldır çünkü; sınava hazırlanmayı motive eder.
Sorun olanıysa; durumla orantısız ve rahatsız edicidir, yardım edici ve motivasyon sağlayıcı değildir.
Bireyin dikkati sınavın gerektirdikleri ve kendisiyle ilgili olumsuz düşünceler arasında bölünmek zorunda kalır.
Birbiriyle yarışan düşünceleri bastırmakta ya da kontrol etmekte güçlük yaşar.
Testin sonuçları hakkındaki endişesi yüksektir.
Kendi yeteneklerini başkalarıyla karşılaştırma eğilimindedir.
Sınava yeterince hazırlanmamış olduğunu düşünür.
Sınavla ilişkisiz düşüncelere takılıp kalır.
Yeterli beceriye sahip olunmadığı ve hazırlık yapılmadığına dair farkındalıktan kaynaklanan endişe yaşanır.
Karar verme sürecini bozar.
Bilgi düzeyine güveni azaltır.
Bilginin verimli olarak kullanılmasını engeller.
Bu ve benzer nedenlerin etkisiyle, kaygı düzeyi yüksek öğrenciler, ders çalışmaya daha fazla zaman ayırmalarına rağmen, başarıları daha düşüktür.
Sınav Kaygısının öğrenciler üzerindeki düşünsel, duygusal, bedensel olumsuz etki ve belirtilerinden en sık görülenleri aşağıya sıralandı:
Bilişsel (Düşünsel, Kognitif) açıdan:
Düşüncelerin bloke olması,
Konsantrasyon kaybı,
Dikkat dağınıklığı,
Olumsuz değerlendirilme korkusu,
Bilgisinin değil kişiliğinin değerlendirileceği düşüncesi.
Sınavın sürecinden çok sonucuna odaklanma,
Sınavın sonucunu felaketleştirme,
Sınava ilişkin bilgi ve becerisine ya da bunu sınavda yansıtamayacağına dair inanç,
Bilgiyi hatırlama ve organize etmekte güçlük,
Kavram ve sözcüklerin anımsanmasında zorluklar,
Sınav sorularını okuma ve anlama güçlüğü,
Sınavda donup kalma,
Sınavda olup bitenleri anımsayamama,
Soruları yanıtsız bırakma,
Sınavdan sonra doğru yanıtları anımsama,
Konuya yeterli hazırlık yapılmış olmasına karşın sınavda başarısız olma.
Duygusal (Emosyonel, Emotif) açıdan:
Tedirginlik, sinirlilik, gerginlik, huzursuzluk (İrritabilite), heyecan, korku, panik, bayılma ya da kontrolü yitirme hissi, karamsarlık, ümitsizlik, Hayal kırıklığı, mutsuzluk, Yalnızlık ve anlaşılamadığı hissi, durgunluk, Nedensiz ağlama isteği, kolay ağlama kendine güvende azalma, çaresizlik.
Bedensel (Somatik, Fizyolojik) açıdan:
Kalp çarpıntısı (taşikardi), solunumun hızlanması (hiperventilasyon), göğüste ağrı, basınç ya da sıkışma hissi, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal, kabızlık, sık idrara çıkma, dilin damağın kuruması, yorgunluk hissi, baş ağrısı, uyku sorunları, kabus görme, kaslarda gerginlik, ateş basması, üşüme hissi, baş dönmesi, yüz kızarması, soğuk ve nemli eller, dişlerin sıkılması, titreme.
Son olarak aşağıda sınav kaygısının etki ve belirtilerini arttıran bazı uyumsuz (Maladaptif), akılcı olmayan (İrrasyonel), işlevsiz (Disfonksiyonel) düşünce örnekleri ve hemen altında da durumla uyumlu, akılcı (Rasyonel), işlevsel (fonksiyonel) karşılıkları var: (Türkçapar, 2011)
“Hiç heyecanlanmamalıyım”:
“SINAVLARDA HEYECANLANMAK DOĞAL, HEYECANIM DA BANA GEREKLİ”.
“Dikkatim hiç dağılmamalı”:
“DİKKATİM DAĞILABİLİR, BEN DİKKATİMİ EKONOMİK KULLANMAYA ÇALIŞAYIM”.
“Hiçbir soruda takılmamalıyım, hemen yapmalıyım”:
“TAKILDIĞIM SORULAR OLABİLİR, BUNU GÖRÜRSEM DİĞER SORULARA GEÇERİM, BURADAKİ HER SORU BANA PUAN KAZANDIRABİLİR”.
“Bu sınavda başarılı olamayacağım”:
“BAŞARILI OLUP OLMAMAYI DÜŞÜNMEK YERİNE, ELİMDE OLANI YAPMAYA ÇALIŞMALIYIM, O DA DERS ÇALIŞMAK, BU DA SORULARI YAPMA ŞANSIMI ARTTIRIR, DOLAYISIYLA SINAVI KAZANMA ŞANSIMI”.
“Sınavda kesin yetiştiremeyeceğim”:
“ZAMANI İYİ KULLANMAK ELİMDE, DİKKATİMİ NELER YAPACAĞIMA, SORULARA VERİRSEM YETİŞTİRME OLASILIĞIM ARTAR”.
“Sınavı kazanamazsam/iyi bir puan alamazsam mahvolurum”:
“SINAVIN SONUCUNU DÜŞÜNEREK DEĞİL, ELİMDEN GELENİ YAPARAK DEĞİŞTİREBİLİRİM, BUNLARI DÜŞÜNEREK ANCAK ZAMAN KAYBEDERİM”.
“Bu sınavda başarısız olursam işte o zaman ben bir hiçim”:
“ALACAĞIM SONUÇ YALNIZCA SINAVIN BİR DEĞERLENDİRMESİ, BENİM DEĞİL”.
“Eğer bu sınavda başarısız olursam, birey olarak da başarısız biri olurum”:
“BENİM BİLGİ VE BECERİ DÜZEYİM SADECE BU SINAVLA SINIRLI DEĞİL”.
“Sınavda başarısız oldum”:
“SINAVDA BEN DEĞİL, BENİM DERS ÇALIŞMA DAVRANIŞIM BAŞARISIZ OLDU”.
“Ailemin/Arkadaşlarımın beni takdir etmesi için çok başarılı olmam lazım”:
“ONLARIN BENİ TAKDİR ETMESİ SADECE SINAVLA BAĞLANTILI OLMAMALI, BEN ONLARI BAŞARILI OLDUKLARI İÇİN Mİ SEVİYORUM?”.
“Kazanamazsam evdekilerin yüzüne nasıl bakarım, benim için çok fedakarlık ettiler”:
“ONLAR ELİNDEN GELENİ YAPTILAR, BENDE BAŞARILI OLMAK İÇİN ELİMDEN GELENİ YAPACAĞIM”.
“Herkesin dikkati benim üzerimde, başaramazsam rezil olurum”:
“NİYE REZİL OLAYIM, İLİŞKİLERİM SADECE BU SINAVDAKİ BAŞARIMA MI BAĞLI? ÖNEMLİ OLAN BENİM NE İSTEDİĞİM VE NE YAPACAĞIM, DİKKATİMİ DİĞERLERİNİN İSTEKLERİNE ODAKLARSAM İŞİM ZORLAŞIR”.
“Sorunun cevabı hemen aklıma gelmiyor, bunun içinde zaman kaybediyorum”:
“EĞER HEMEN AKLIMA GELİRSE YAPARIM, GELMEZSE BUNUNLA UĞRAŞMAK YERİNE DİĞER SORULARA BAKARIM, ZAMAN KALIRSA SONRA TEKRAR BU SORUYA DÖNERİM. YETERİNCE DENEME SINAVINA GİRDİM, UYGUN BİR STRATEJİM VAR, PERFORMANSIMI EN İYİ ŞEKİLDE KULLANABİLİRİM”.
“Yapamayacağım! Ne zaman önemli bir şey olsa elim ayağım dolaşır beceriksizleşirim”:
“YAPMAK DEĞİL, YAPMAYA ÇALIŞMAK BENİM ELİMDE, BEN ELİMDEN GELENİN EN İYİSİNİ YAPMAYA ÇALIŞABİLİRİM”.
Sınav Kaygısı: Kişinin bilgi ve becerilerinin belli ölçütlerle incelenip değerlendirildiği durumlarda yaşadığı işlev bozucu kaygıdır (Anksiyete) (Türkçapar, 2011).
Öğrencinin sınavla doğrudan ilgisi olmayan düşüncelerini arttırarak, yoğun bedensel uyarılmaya yol açarak dikkati bölen, böylelikle verimli çalışmayı, öğrenmeyi ve öğrenilenlerin etkili biçimde kullanılmasını güçleştiren ve başarının düşmesine yol açan yoğun bir uyarım durumudur. (Sakarya, 2001)
Sınav Kaygısı; normal, gerekli ve uyumsaldır çünkü; sınava hazırlanmayı motive eder.
Sorun olanıysa; durumla orantısız ve rahatsız edicidir, yardım edici ve motivasyon sağlayıcı değildir.
Bireyin dikkati sınavın gerektirdikleri ve kendisiyle ilgili olumsuz düşünceler arasında bölünmek zorunda kalır.
Birbiriyle yarışan düşünceleri bastırmakta ya da kontrol etmekte güçlük yaşar.
Testin sonuçları hakkındaki endişesi yüksektir.
Kendi yeteneklerini başkalarıyla karşılaştırma eğilimindedir.
Sınava yeterince hazırlanmamış olduğunu düşünür.
Sınavla ilişkisiz düşüncelere takılıp kalır.
Yeterli beceriye sahip olunmadığı ve hazırlık yapılmadığına dair farkındalıktan kaynaklanan endişe yaşanır.
Karar verme sürecini bozar.
Bilgi düzeyine güveni azaltır.
Bilginin verimli olarak kullanılmasını engeller.
Bu ve benzer nedenlerin etkisiyle, kaygı düzeyi yüksek öğrenciler, ders çalışmaya daha fazla zaman ayırmalarına rağmen, başarıları daha düşüktür.
Sınav Kaygısının öğrenciler üzerindeki düşünsel, duygusal, bedensel olumsuz etki ve belirtilerinden en sık görülenleri aşağıya sıralandı:
Bilişsel (Düşünsel, Kognitif) açıdan:
Düşüncelerin bloke olması,
Konsantrasyon kaybı,
Dikkat dağınıklığı,
Olumsuz değerlendirilme korkusu,
Bilgisinin değil kişiliğinin değerlendirileceği düşüncesi.
Sınavın sürecinden çok sonucuna odaklanma,
Sınavın sonucunu felaketleştirme,
Sınava ilişkin bilgi ve becerisine ya da bunu sınavda yansıtamayacağına dair inanç,
Bilgiyi hatırlama ve organize etmekte güçlük,
Kavram ve sözcüklerin anımsanmasında zorluklar,
Sınav sorularını okuma ve anlama güçlüğü,
Sınavda donup kalma,
Sınavda olup bitenleri anımsayamama,
Soruları yanıtsız bırakma,
Sınavdan sonra doğru yanıtları anımsama,
Konuya yeterli hazırlık yapılmış olmasına karşın sınavda başarısız olma.
Duygusal (Emosyonel, Emotif) açıdan:
Tedirginlik, sinirlilik, gerginlik, huzursuzluk (İrritabilite), heyecan, korku, panik, bayılma ya da kontrolü yitirme hissi, karamsarlık, ümitsizlik, Hayal kırıklığı, mutsuzluk, Yalnızlık ve anlaşılamadığı hissi, durgunluk, Nedensiz ağlama isteği, kolay ağlama kendine güvende azalma, çaresizlik.
Bedensel (Somatik, Fizyolojik) açıdan:
Kalp çarpıntısı (taşikardi), solunumun hızlanması (hiperventilasyon), göğüste ağrı, basınç ya da sıkışma hissi, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal, kabızlık, sık idrara çıkma, dilin damağın kuruması, yorgunluk hissi, baş ağrısı, uyku sorunları, kabus görme, kaslarda gerginlik, ateş basması, üşüme hissi, baş dönmesi, yüz kızarması, soğuk ve nemli eller, dişlerin sıkılması, titreme.
Son olarak aşağıda sınav kaygısının etki ve belirtilerini arttıran bazı uyumsuz (Maladaptif), akılcı olmayan (İrrasyonel), işlevsiz (Disfonksiyonel) düşünce örnekleri ve hemen altında da durumla uyumlu, akılcı (Rasyonel), işlevsel (fonksiyonel) karşılıkları var: (Türkçapar, 2011)
“Hiç heyecanlanmamalıyım”:
“SINAVLARDA HEYECANLANMAK DOĞAL, HEYECANIM DA BANA GEREKLİ”.
“Dikkatim hiç dağılmamalı”:
“DİKKATİM DAĞILABİLİR, BEN DİKKATİMİ EKONOMİK KULLANMAYA ÇALIŞAYIM”.
“Hiçbir soruda takılmamalıyım, hemen yapmalıyım”:
“TAKILDIĞIM SORULAR OLABİLİR, BUNU GÖRÜRSEM DİĞER SORULARA GEÇERİM, BURADAKİ HER SORU BANA PUAN KAZANDIRABİLİR”.
“Bu sınavda başarılı olamayacağım”:
“BAŞARILI OLUP OLMAMAYI DÜŞÜNMEK YERİNE, ELİMDE OLANI YAPMAYA ÇALIŞMALIYIM, O DA DERS ÇALIŞMAK, BU DA SORULARI YAPMA ŞANSIMI ARTTIRIR, DOLAYISIYLA SINAVI KAZANMA ŞANSIMI”.
“Sınavda kesin yetiştiremeyeceğim”:
“ZAMANI İYİ KULLANMAK ELİMDE, DİKKATİMİ NELER YAPACAĞIMA, SORULARA VERİRSEM YETİŞTİRME OLASILIĞIM ARTAR”.
“Sınavı kazanamazsam/iyi bir puan alamazsam mahvolurum”:
“SINAVIN SONUCUNU DÜŞÜNEREK DEĞİL, ELİMDEN GELENİ YAPARAK DEĞİŞTİREBİLİRİM, BUNLARI DÜŞÜNEREK ANCAK ZAMAN KAYBEDERİM”.
“Bu sınavda başarısız olursam işte o zaman ben bir hiçim”:
“ALACAĞIM SONUÇ YALNIZCA SINAVIN BİR DEĞERLENDİRMESİ, BENİM DEĞİL”.
“Eğer bu sınavda başarısız olursam, birey olarak da başarısız biri olurum”:
“BENİM BİLGİ VE BECERİ DÜZEYİM SADECE BU SINAVLA SINIRLI DEĞİL”.
“Sınavda başarısız oldum”:
“SINAVDA BEN DEĞİL, BENİM DERS ÇALIŞMA DAVRANIŞIM BAŞARISIZ OLDU”.
“Ailemin/Arkadaşlarımın beni takdir etmesi için çok başarılı olmam lazım”:
“ONLARIN BENİ TAKDİR ETMESİ SADECE SINAVLA BAĞLANTILI OLMAMALI, BEN ONLARI BAŞARILI OLDUKLARI İÇİN Mİ SEVİYORUM?”.
“Kazanamazsam evdekilerin yüzüne nasıl bakarım, benim için çok fedakarlık ettiler”:
“ONLAR ELİNDEN GELENİ YAPTILAR, BENDE BAŞARILI OLMAK İÇİN ELİMDEN GELENİ YAPACAĞIM”.
“Herkesin dikkati benim üzerimde, başaramazsam rezil olurum”:
“NİYE REZİL OLAYIM, İLİŞKİLERİM SADECE BU SINAVDAKİ BAŞARIMA MI BAĞLI? ÖNEMLİ OLAN BENİM NE İSTEDİĞİM VE NE YAPACAĞIM, DİKKATİMİ DİĞERLERİNİN İSTEKLERİNE ODAKLARSAM İŞİM ZORLAŞIR”.
“Sorunun cevabı hemen aklıma gelmiyor, bunun içinde zaman kaybediyorum”:
“EĞER HEMEN AKLIMA GELİRSE YAPARIM, GELMEZSE BUNUNLA UĞRAŞMAK YERİNE DİĞER SORULARA BAKARIM, ZAMAN KALIRSA SONRA TEKRAR BU SORUYA DÖNERİM. YETERİNCE DENEME SINAVINA GİRDİM, UYGUN BİR STRATEJİM VAR, PERFORMANSIMI EN İYİ ŞEKİLDE KULLANABİLİRİM”.
“Yapamayacağım! Ne zaman önemli bir şey olsa elim ayağım dolaşır beceriksizleşirim”:
“YAPMAK DEĞİL, YAPMAYA ÇALIŞMAK BENİM ELİMDE, BEN ELİMDEN GELENİN EN İYİSİNİ YAPMAYA ÇALIŞABİLİRİM”.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sınav Kaygısı (Sınav Fobisi, Sınav Anksiyetesi, Test Anksiyetesi)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Soner EROL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Soner EROL'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
