2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Köpek ve Kedilerde Uyuz Hastalığı Belirtiler ve Tedavi
MAKALE #6096 © Yazan Vet.Hek.Tolgay AYTAR | Yayın Aralık 2010 | 217,523 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
Kedi ve köpeklerde ençok görülen uyuz tipleri nelerdir?

Kedi ve köpeklerde en sık görülen uyuz tipi sarcoptes canis ,demodex canis ve demodex cati dir.Kedi uyuzu sıklıkla karşılaştığımız vakalardandır.Yetişkin ırklarda demodikozisi bir iç hastalık yad da kanser izler.Uyuz tüm hayvan türlerinde görülen şiddetli kaşıntı ve kıl dökülmesiyle karekterize bulaşıcı parazitik bir deri rahatsızlığıdır.hastalığın ortaya çıkışı bakım ve beslenme koşullarına bağlıdır insanlara da bulaşır.Bir çok ülkede chorioptes ve sarcoptes uyuzu fazla oranda psoreptes uyuzu ise daha az oranda görülmektedir.Uyuz etkeninin biyolojileri uyuz böceklerinin cinslerine göre deri içine veya deri üzerine bıraktıkları yumurtalardan 2-3 hafta içinde larvalar çıkar,bu larvalar 9-20 gün içinde olgunlaşırlar.uyuz böcekleri hayvan üzerinde 3-6 hafta ,dış koşullarda ve konakçı dışında 2-10 hafta yaşamaktadırlar.Güneş ışığı ,soğuk ve yağış gibi olaylar bu süreyi kısaltır.Etkenlerin karanlık ve nemli yerlerde yaşama süreleri daha uzundur.Kedi ve köpeklerde uyuz sarcoptes canis vücutta,otodectes cynotis kulakların içinde notoedres cati başta yerleşerek hastalık yapar.uyuz etkenini sınıflandırmak istersek
Sınıf :arachnida
Alt sınıf:Acari
Aile:Psoroptidae
Soy:chorioptes
Soy:otodectes
Üst aile:Sarcoptoidea
Aile:sarcoptoidea
Soy :sarcoptes
Soy:notoedres
Soy:cnemidocoptes

Kedi uyuzu nedir?

Notoedres cati(feline scabies =Notoedric mange=kedi uyuzu)Çoğunlukla kedilerde bulunan kedilerin baş ve kulaklarından başlayarak boyun bölgesine kadar yayılabilen ,kaşınma ile ayaklara ,ayaklardan vücudun diğer bölgelerine de bulaşabilen bir hastalıktır.Etken öncelikle kedilerin kulaklarının iç ve kenar kısımlarına yerleşir sonra kulağın üst kısımlarına ,yüz,göz kapakları ve boyuna doğru yayılır.önce kıllar dökülür sonra deride kepeklenme,kalınlaşma,çatlama,çatlama ve kabuklanma görülür.Göz kapaklarına yerleşme durumunda kediler gözlerini açamazlar,kedide şiddetli bir kaşıntı vardır.kedi kansızlık ve zayıflamadan ölebilir acil veteriner tedavisi uygulanmalıdır.

Kedi ve köpeklerde uyuzda bulaşma ve yayılma nasıl olmaktadır?

Doğal bulaşma direkt temasla veya bulaşık hayvan takımlarının sağlamlarla kullanılmasıyla indirekt olarak meydana gelmektedir.Yayılma hayvanlar arasında çok hızlı ve kolay olmaktadır.Bir tür hayvandan diğer hayvana sadece sarcoptes uyuzu geçebilmektedir.fakat bu tür olay ender olarak görülür.Yayılmanın sürati ve şiddeti mevsim,çevre koşulları(sıcaklık ve nemlilik) ve hayvan sayısına bağlı olarak değişir.Sarcoptesler derinin ince ve kılsız bölgelerini seçerler deride galeriler açarlar.Noto edresler baş bölgesini tercih ederler kuluçka süresi 1-7 gündür.Psoroptesler kıllı ve korunması kolay bölgeleri seçerler deri üzerinde bulunurlar.Otodetesler daha çok kulak içlerinde yaşarlar.Uyuz etkenleri yerleştikleri yerde süratle üreyerek çıkardıkları kimyasal ve alerjik özellikteki maddelerle deride yangıya ve kendi hareketleriyle de irkiltiye neden olmaktadırlar.İlk yerleştikleri yerde 20-100 adet yavru bırakırlar önce burada kısa sürede kızarıklıklar oluşur.kıllar dökülür parazitler üremeye başlar lezyonlu alanlar genişler,kaşıntı artar,kaşıntı nedeniyle deride yangı belirtileri,sıyrıklar,kanamalar,sulanmalar,kabuklanmalar meydana gelir.Deri elastikiyetini kaybeder deride kalınlaşmalar ve kıvrımlar oluşur.hayvan kaşıntı nedeniyle huzursuz ve hareketlidir.Kedi ve köpeklerde uyuz etkenleri kan ve doku sıvısı ile beslendikleri için hayvanlarda kansızlık ve zayıflama dikkati çeker.

Kedi ve köpeklerde uyuz insana geçer mi?

Evet geçer hjyen kuralları ve ortam temizlemesi muhakkak yapılmalıdır.Notoedres baş uyuzunda insanlarda geçici lezyonlar oluşabilir.

Kedi ve köpeklerde uyuza duyarlı ırk ve yaş nedir?

Kedi ve köpeklerde tüm yaş ,ırk ve cinsiyettekilerde görülebilir.Genç kedi ve köpekler uyuza daha duyarlıdır ancak kimi ırk köpeklerde kalıtsal yatkınlıklar görülebilmektedir.özellikle doberman pinscher,shar pei,dalmatian,pointer,german shepherd sıklıkla karşımıza gelmektedir.Sahipsiz kedilerde daha sık görülmektedir.

Kedi ve köpeklerde uyuzun tedavisi başarılı olarak yapılabilmekte midir?

Kedi ve köpeklerin ilerlemiş uyuz olgularında tedavi güçtür dikkatli bir veteriner hekim tedavi programıyla yapılmalıdır.Kimi uyuz vakaları akut ve kronik seyirlidir.Demodikozisli köpeklerin %70 tedavi edildiğinde iyileşebilir.1 yaşından küçüklerdeki generalize demodikozis kendiliğinden düzelebilir.Unutulmaması gereken bir noktada uyuz vakalarında özellikle kedi ve köpeklerde vücutta uyuzla beraber 2. Ve 3. ayrı bir hastalığın daha olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.o yüzden sadece uyuza yönelik tedaviler yeterli başarılı tedavi sonucuna ulaşılmasını sağlamamaktadır.TEDAVİLERİN KESİNLİKLE LABRATUVAR DESTEKLİ YAPILMASI GEREKMEKTEDİR.

2. ve 3. Hastalıklara örnek olarak kontakt dermatitits,atopi,gıda hipersensitivitesi,cheyletiellosis,otodektes dermatitisi,sborrhea,generalize pyodaerma dermatofitozis,akne,pemphigus komplex,dermatomyositis,ayaklardaki tüm deri hastalıklarında ve tüm pyodermalarla sebore olgularında kazıntı alınmalıdır.

Kedi ve köpeklerde kulak içinde uyuz olurmu?

Evet olur.Etkeni otodectes cynotis isimli uyuz böceği tarafından meydana getirilen uyuz türüdür.Etken kulak yollarına yerleşerek kulakta kaşıntıya neden olur Uzun kulaklı köpeklerde kulakta sıvı birikmesine ve otitis externa olgusuna neden olmaktadır.Hayvanın kulağını kaşıması sonucu kulak kepçesi üzerinde sıyrıklar oluşur.Hastalık kedilerde otitis mediaya neden olmaktadır acil veteriner hekim tedavisi gerekmektedir.

Kedi ve köpeklerde uyuz tedavilerinde yapılması gereken labratuvar bulguları nelerdir?

Bütün vakalarda hematoloji, lökositozis, eozinofili, anemi,normositik, normokromik, nonrejeneratif anemi tabloları görülebilmektedir.

Kedi ve köpeklerde uyuz vakalarında görülen klinik semptomlar nelerdir?

Sarkopteste Papül,papüller,tipik sarı kabuklar,sıyrık,hemorajik kabuklar, allopesi, hiperpigmentayon (uzun süre devam eden olgularda)Lokalizasyon bölgesi/hastalık başta başlar(kulak kenarı) karın,bacaklar,dirsekler,göğüs,generalize enfeksiyonlar görülebilir, sistemik bulgular/anemi, lenfadenopati.

Lokalize demodikozis< 1 yaşlılarda eritem,makül,kabuk,kısmi allopesi,kaşıntı olmayabilir,lokalizasyon bölgesi yüz,ağız kenarı ve ön bacaklardır.Tüm hayvan türlerinde gözükür kıl foliküllerine yerleşerek hastalığı meydana getirir deride irinli folliculitis ve ekzema benzeri lezyonlarla köpekler için önemlidir.

Generalize demodikoziste likenifikasyon,kabuk,hiperpigmentasyon,kronik dermatitits,sekunder pyoderma,follikülitis,furunculosis,sellülitis,sekonder sebore,kronik dermatitis, lenfatdenopati Pododemodicosis te sadece ayaklarda,sekonder pyoderma olgusu görülür. Kronik dermodikozis te sağaltım dirençli,ağrı ve ödem olguları görülmektedir. Köpeklerde demodikozis kepekli ve püstüllü olmak üzere iki ayrı formda görülmektedir.

Kedi ve köpeklerde uyuzun ortaya çıkışını tetikleyen faktörler nelerdir?

Kötü tüy bakımı,gereksiz yere sık sık yalama,irkiltici maddeler,dengesiz beslenme,kötü kedi ve köpek şampuanları kullanımı,ağır iç hastalıklar distemper,iç paraziter,raşitizma,Ortamın pis olması,kısa tüylü teckel,doberman,boxer,kurt köpekleri,av köpekleri,persian ırkı kediler(kulak uyuzu) demodeks uyuzuna karşı diğerlerine oranla daha uyarlıdır.Bazı araştımacılara göre demodeksler lenf yumrularına,kana,karaciğere,böbreklere ve dalağa kadar yayılabilirler.

Kedi ve köpeklerde uyuz olgularında tanı yöntemleri nasıl olmalıdır?


Kedi ve köpeklerde sarcopteste derin deri kazıntısının mikroskobik muaynesi yapılır bir tek parazitin yada koyu renkli dışkı parçasının görülmesi tanıyı kesinleştirir.demodikosiste Deri deri kazıntısının muaynesinde erişkin larva,nymph veya yumurtaların görülmesiyle tanı konulur(mikroskopinin negatif olması ,hastalığın olmaması anlamını taşımaz) pyoderma varsa bakteriyel kültür yapılır Uyuz vakalarında ksin tanıda kuşkulu alanların kenarlarındaki kısımlarından antiparazik ilaç kullanılmadan hafifi kanatıncaya kadar bir bistüri ile kazıntı alınarak mikroskobik muayne yapılmalıdır.etkenler mikroskop altında tipik görünüşleriyle dikkati çeker ve tanı kesinleştirilir.immunsupresif bir hastalıktan ya da hipotirodizmden şüpheleniyorsa spesifik labratuvar testleri uygulanmalıdır.Bu tanı yöntemleri kolay ve pratiktir gerektiğinde labratuvara hastalık materyali gönderilir hastalık ekzema,hiperkeratik dermatitis,bit,pire enfestasyonu ve trikofiti ile karıştırılabilir fakat bu hastalıklarda deri kalınlaşmamıştır.

Kedi ve köpeklerde uyuzda tedavi ve korunma nasıl olmalıdır?

Uyuz 2-3 haftada uygun tedavi ile tedavi edilebilir.Yaygın olaylarda sağıltımı güçtür ama mümkündür.Eskiden uyuz sağıltımında kullanılan yöntemler terk edilmiştir.Son yıllarda bulunan antiparaziter ilaçlarla uyuz sağıltımında büyük ilerlemeler kaydedilmektedir.Bu ilaçlar deri altı enjeksiyon,ağızdan tablet(sanovel firması özel tablet 10 mg),banyo ,ense damlası(kedide ),püskürtme ve yıkama,kulak içine damla şeklinde uygulanmaktadırAyrıca destek tedavi olarak semptomatik belirti ilaçları kullanılmaktadır vitamin kürleri,arsenik kürleri..Sarcoptes olgularında Bölgeler gerekirse traş edilir.Tedavide antiseborik şampuanlar kullanılır kabukların temizlenmesi gerekmektedir.Parazitisidial solüsyonlar veya spreyler ile hayvan ve ortamı temizlenmelidir.Kaşıntı giderici ilaçlar kullanılır ayrıca özel deri altı uyuz etkenini öldüren iğne 15 gün aralarla iki kez uygulanır.Hayvanların tedavi edilmesine karşılık barınaklar ve hayvanlara ait eşyaların ilaçlanmaması halinde hastalığın nüksedeceğini unutmamak gerekir.Sekonder enfeksiyonlara karşı antibiyotik kullanılmalıdır.

Demodikosıs olgularında köpek traş edilerek solüsyonların deriye etki etkimesi sağlanır,kabuklar kaldırılır(bu işlem anestezi gerekebilir)göze pomatlar uygulanır antibakteriyel şampuanla yıkanır ve kurulanır kedilerde tedavide kullanılan ilaçlar çok dikkatli olarak yapılmalıdır ve muhakkak bir veteriner hekim kontrolünde yapılmalıdır dikkatli doz ayarları yapılmasa yıkama ve enjeksiyon ilaç uygulamalarında zehirlenmeler görülebilmektedir.

Sarcoptes ve demodikozis in birbirinden ayrılmasında hangi kriterlere dikkat etmek gerekmektedir?

SARCOPTES UYUZUNDA
Şiddetli kaşıntı
Kulak uçlarında kalınlaşma
Yaygın kıl dökülmesi
Direct ve indirect bulaşma olası
Mikroskobik tanı güç
Prognoz iyidir.
Kendiliğinden iyileşme görülmez.
DEMODİKOZİS UYUZUNDA
Kaşıntı yoktur.
Kulak uçlarında kaşıntı yoktur.
Yer yer kıl dökülmesi.
Lenf yumruları büyümüştür.
Bulaşmada predispoze faktörler rol oynar.
Mikroskobik tanı kolaydır.
Prognoz şüphelidir.Kendiliğin den iyileşme olasılığı fazladır.Demodicosis köpeklerde 2-3 Haftada iyileşmesine karşılık ,püstüller formun sağaltımı 5-6 ay sürebilir.

Tolgay Aytar
Veteriner Hekim
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Köpek ve Kedilerde Uyuz Hastalığı Belirtiler ve Tedavi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Tolgay AYTAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Tolgay AYTAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     17 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Tolgay AYTAR Fotoğraf
Vet.Hek.Tolgay AYTAR
İzmir
Veteriner Hekim
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi56 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Vet.Hek.Tolgay AYTAR'ın Yazıları
► Köpek - Kedilerde Epileptoik Nöbetler Vet.Hek.Alper BAYRAKAL
► Köpek ve Kedilerde Epilepsi Belirtileri ve Tedavisi ÇOK OKUNUYOR Vet.Hek.Tolgay AYTAR
► Kedilerde Fıp Hastalığı Nedir? Vet.Hek.Mirsad Kürşad ERDOĞAN
► Kedilerde Şeker Hastalığı Diyabet Vet.Hek.Somer ÖZÖNER
► Kedi Köpeklerde Mantar Hastalığı Belirtiler ve Tedavisi ÇOK OKUNUYOR Vet.Hek.Tolgay AYTAR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Köpek ve Kedilerde Uyuz Hastalığı Belirtiler ve Tedavi' başlığıyla benzeşen toplam 43 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:10
Top