2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kansızlığın (Anemi) Tıbbi Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
MAKALE #7792 © Yazan Dyt.Hatice KARSLIOĞLU | Yayın Kasım 2011 | 16,999 Okuyucu
DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ( KANSIZLIK)

Kanın yapısında bulunan kırmızı kan hücreleri, demir içeren ve hemoglobin adı verilen protein yapılarından oluşur. Demir içeren hemoglobin yapıları kandan hücrelere oksijeni taşıyarak gıdaların yanmasını ve enerji elde edilmesini sağlar. Anemi(kansızlık), demir eksikliğine bağlı olarak kandaki hemoglobin miktarının azalmasıdır. Özellikle gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde anemi önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünyada; erkeklerin %20’sinde; kadınların %33’ünde; gebelerin %50’sinde ve çocukların % 40’ında anemi görülmektedir. Ülkemizde ise çocuk ve adölesanlarda anemi görülme sıklığı %50 civarındadır.

Yaşa ve cinsiyete göre hemoglobin miktarı; erişkin erkeklerde 13 g/dL, kadınlarda 12 g/dL, 6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda 11 g/dL , 6-14 yaşlarda 12 g/dL ‘nin altı anemi olarak kabul edilmektedir.

DEMİR GEREKSİNMESİ NE KADARDIR?


Erkekler günde 1 mg, kadınlar ise günde 1,5 mg demir gereksinimleri vardır. Erişkin erkeklerin günde 10 mg, kadınların ise günde 18 mg demir gereksinmesi vardır. Kadınlar için hamilelikte ve emziklilikte 15 mg ek yapılmalıdır. 0-4 ay bebeklerin günlük demir gereksinimi 5 mg ‘dir. Sadece anne sütü ile beslenmeyle karşılanabilir. 6 aydan 3 yaşa kadar olan bebeklerde ise demir gereksinimi 10 mg/gündür.

ANEMİNİN NEDENLERİ NELERDİR?

Beslenme ile az miktarda demir alınması,
Bebeklerde ek besine geç başlama veya anne sütü yerine inek sütünün kullanılması,

· Vejetaryanlık;bitkisel kaynaklı besinlerin ağırlıklı olarak tüketildiği bir beslenme tarzıdır. Ve*jetaryen ise; bitkisel besinleri tüketen, hayvansal be*sinleri (kırmızı et, tavuk, balık, süt ve süt ürünleri, yumurta gibi) sınırlı miktarda veya hiç tüketmeyen kişilere verilen isimdir. Vejetaryenlikte demir kaynakları hiç tüketilmediğinden veya çok az tüketildiğinden dolayı kansızlık görülme sıklığı da artmaktadır. Günümüzde; pek çok çeşiti bulunmaktadır.
Vegan: Hiçbir şekilde hayvansal gıda içermeyen, sadece bitkisel gıdalarla beslenme şeklidir.
Lakto-vejetaryen: Bitkisel besinlerin yanında hayvansal kaynaklı besinlerden sadece süt ve süt ürünlerini tüketirler.
Ovo-vejetaryen: Bitkisel besinlerin yanında hayvansal kaynaklı besinlerden sadece yumurtayı tüketirler.
Lakto-ovo vejetaryen: Günümüzde en yaygın olan çeşittir. Bitkisel besinlerin yanında; süt ve süt ürünleri ve yumurtayı da tüketirler. Et yemezler.
· Hatalı diyet uygulamaları,

Yeme bozuklukları,
Vücutta demir emiliminde bozukluk(kronik ishaller, enfeksiyonlar, sindirim sistemi bozuklukları),
Kanamalar ; yoğun adet kanaması, burun kanamaları, hemoroid, mide yada barsak ülseri, polip, gastroenterial kanser gibi …
Çocuklarda kurşun zehirlenmesi sonucunda da demir eksikliği anemisi görülür.

· Çay ve kahve tüketimi demir emilimini azalttığı için tüketilmemelidir. Eğer tüketilmek isteniyorsa yemeklerden 45-60 dakika önce ve sonra açık olarak tüketilebilir.
· Beslenme ile fazla miktarda kalsiyum alınması, etlerin kavrularak pişirilmesi, nitrat ve nitritin kullanıldığı sosis, salam ve birçok hazır besinin tüketimi alınan demirin biyoyararlılığını azaltır.

ANEMİ NASIL BELİRTİLER GÖSTERİR?

· Yorgunluk, halsizlik
· Soğuk hissetme, üşüme
· Baş dönmesi, sersemlik hali
· Kalp atışlarının hızlı olması(taşikardi), bazen kalp çarpıntısını da görülebilir
· Konsantrasyon azlığı
· Kızgın, üzüntülü his ve depresyon hali
· Solunumun rahat olmaması ve bazen nefes darlığı
· Soluk cilt rengi, göz kapaklarının iç kısmı ve avuçlarda solukluk
· Kırılgan, sağlıksız tırnak yapısı ve kaşık biçiminde tırnak görünümü

Ağız kenarlarında çatlaklar, tahriş olmuş dil

· İleri derecede demir eksikliğinde ise toprak, buz, kireç, nişasta gibi maddeler yenebilmektedir.

KANSIZLIĞIN NEDEN OLDUĞU DURUMLAR NELERDİR?

· Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olur.
· Gebelikte; anne ve bebek ölüm riskini artırmaktadır.Düşük doğum ağırlığına sahip bebek doğurma olasılığını artırır.
· Bebek ve çocuklarda; büyüme ve gelişme olumsuz etkilenir. Öğrenme, algılama güçlüğü ortaya çıkar. Fiziksel aktivitenin azalmasına neden olur. Dikkat dağınıklığı, ilgisizlik artacağından okul başarısında düşmeye neden olur.
· Yetişkinlerde ise; sürekli yorgunluk, halsizlik, uyku hali söz konusudur. İş verimi düşer.

DEMİRDEN ZENGİN GIDALAR NELERDİR?

Besinlerin yapısında bulunan demir hem ve hem olmayan demir olmak üzere 2 çeşittir. Hem demir hayvansal kaynaklı; hem olmayan demir ise hayvansal kaynaklı bazı besinlerde ve bitkisel kaynaklı besinlerde bulunmaktadır. Özellikle ette bulunan hem demirin vücuttaki emilebilirliği yüksektir.

· Proteinden zengin besinler özellikle sırasıyla sakatatlar, dana eti, koyun eti ve tavuk eti hem demirden zengin besinlerdir hem de içerdikleri demir emilimi yüksektir.
· Etlerden başka iyi pişmiş olan kurubaklagiller, yumurta, kuru meyveler( özellikle kuru üzüm, kuru kayısı ), pekmez, yeşil sebzeler ( ıspanak ), fındık, fıstık, susam, tahin gibi yiyecekler demirden zengindir; fakat bu besinlerdeki demirin emilebilirliği ete göre daha düşüktür.

BESİNLERDEKİ DEMİRİN EMİLİMLERİ NEDİR?

v Karaciğer gibi sakatatlardaki demirin %30’ u ,
v Dana ve koyun etindeki demirin % 25’ i,
v Tavuk ve balıktaki demirin % 20’ si,
v Yumurtadaki demirin % 15’i,
v Kurubaklagillerdeki demirin % 20’ si,
v Yeşil sebzelerdeki demirin % 8’ i,
v Tahıllardaki demirin % 4’ü emilir.

· C vitamini demir emilimini artırdığı için demirden zengin olan besinlerle(özellikle bitkisel kaynaklı besinlerle) C vitamini birlikte tüketilmelidir. Yumurtanın portakal suyu veya yanında bir mandalinayla tüketilmesi , köftenin salata ile tüketilmesi örnek olarak verilebilir.
· Posa miktarı yüksek olan besinler fazla miktarda tüketildiğinde demirin vücuttan atımını hızlandırır.Bu yüzden posayla birlikte C vitamini alındığında posanın etkisini azaltır.
· Mayalı ekmek tüketimi demirin emilimini artırdığı için tüketilmelidir. Mayasız ekmek olarak bilinen yufka veya lavaş ekmeği demir emilimini azaltır. Ayrıca kurubaklagillerin iyi pişirilmemesi ve kepekli ekmeğin veya esmer undan yapılan köy ekmeğinin tüketimi de demirin emilimini engellemektedir.

Besinlerin demir içerikleri ve emilebilirliğine bakıldığında; örneğin yetişkin bir erkek bireyin günlük demir gereksinmesini karşılaması için; 1300 g kırmızı et veya 700 g kurubaklagil veya 300 g pekmez tüketmesi gerekmektedir. Bu değerler çok yüksek rakamlar olmakla beraber fazla tüketildiklerinde de bazı sağlık problemleri yaratmaktadırlar. Bu yüzden her besin grubundan yeterli ve dengeli bir şekilde tüketilmeli, demir ihtiyacı dengeli bir şekilde karşılanmalı, bir diyetisyenden yardım alınmalıdır.

Anemide de tıbbi beslenme tedavisi bireye özgüdür. Bu yüzden tedavinin etkili olabilmesi için beslenme programı bireyin alışkanlıklarına, tüketim durumuna göre diyetisyen tarafından yapılmalıdır.

DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ TEDAVİSİ NASILDIR?

Demirsülfat, demir glukonat ve demir fumorat ağızdan demir tedavisi olarak kullanılan demir formlarıdır. Genellikle demir tedavisine başladıktan iki ay sonra hemoglobin düzeyi normale dönmektedir, ancak demir depolarını doldurmak amacı ile tedaviye 6-12 ay daha devam edilmelidir. Damar içerisine veya kas içerisine uygulanabilecek demir ilaçları da ağızdan alıma dayanamayan hastalarda kullanılabilir. Ayrıca demir ilaçlarının kullanıldığı esnada beslenmeye de dikkat edilmelidir.

En iyi demir emilimi aç karnına alındığında gerçekleşir. Süt ve süt ürünleri demir emilimini olumsuz etkileyeceğinden ilaç ile birlikte alınmamalıdır. C vitamini demir emilimini artırırken hemoglobin üretiminde de önemli bir yeri vardır. Diyet ile alınacak miktar yeterli olmayacağından gebelik ve emzirme dönemi sırasında kadınların yeterli derecede demir desteği almaları gerekir. Ayrıca; demir ilaçlarının doktor tavsiyesi ile ve belirlediği dozlarda kullanılması gerektiği de unutulmamalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kansızlığın (Anemi) Tıbbi Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     5 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Hatice KARSLIOĞLU Fotoğraf
Dyt.Hatice KARSLIOĞLU
Ankara
Diyetisyen
Diyabet ,Çocuk ve Yetişkin Obezite Diyetisyeni
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi144 kez tavsiye edildiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'nun Makaleleri
► Fenilketonüri Tıbbi Beslenme Tedavisi Dyt.Şule DOĞAN BEYAZ
► Diyabette Beslenme Nasıl Olmalıdır? Dyt.Şeyda Sıla BİLGİLİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Kansızlığın (Anemi) Tıbbi Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?' başlığıyla benzeşen toplam 61 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► D Vitamini ve Obezite Kasım 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:52
Top