Merhaba sevgili okur. Uzun bir aradan sonra tekrar seninle buluşmak, bu soğuk kış günlerinde içimi ısıttı 🙂 Bu hafta konu olarak çocuklarda mahremiyet kavramını seçtim. Geçen günlerde Manavgat’ta yaşanan iğrenç olaydan haberin vardır. Çocuğuna cinsel istismarda bulunan bir baba ve çocukta bıraktığı derin yaralar…

Çocuklarımıza kendilerini korumayı öğretmemiz gerekiyor sevgili okur. Mahremiyet kavramını,özel bölgelerin nereler olduğunu, onlara kimin dokunup kimin dokunamayacağını, istemedikleri bir şeyleri rahatlıkla ifade edebilmelerini öğretmemiz çok önemli.

Çocuklar çevrelerindeki her şeyi bir oyun, her insanı da bir oyun arkadaşı olarak görme potansiyeline sahipler. Dünyayı tanıma ve anlamlandırma sürecinde çocuklar tüm masumiyetleri ile öğrenmeye, algılamaya ve işbirliğine açıklar. Ancak çocuklarımız yaş ve zihinsel gelişim düzeylerine göre anlayabilecekleri şekilde tane tane , açık , somut bir anlatım ile her konuyu anlayabilirler. Hatta bazen bizleri şaşırtacak düzeyde konu ile ilgili sorular da sorabilirler. Burada önemli olan çocuğu karşımıza alıp normal ve açık bir şekilde, onunla göz teması kurarak konuşmaktır. Bu konuşmanın onun için önemli olduğunu ve dikkatle dinlemesini istediğinizi söyleyin. Göz teması kurun. Çocuğunuzun katılımını sağlamak için; anlattıklarınız ile ilgili aralarda ona sorular sorun. Etrafında güvenilir bulduğu bir yetişkin olup olmadığını sorun.



Çocuğunuza “insanların vücudunda özel bölgeler dediğimiz üç temel bölge vardır. Bu bölgeler bacaklarımızın arası, yani popomuz ve cinsel organımız, boynumuz ve göbeğimizin arasında kalan göğüs bölgemizdir. Vücudumuzun her yeri çok özeldir ve biz istemediğimiz müddetçe hiç kimse bize dokunamaz. Ancak bu saydığımız özel bölgeler diğer bölgelere göre daha önemlidir. ” gibi çocuğun yaşına ve kavrama düzeyine göre çeşitli tanımlamalar yapılmalıdır. Sevgili okur bizim kültürümüzde genelde cinsel bölgeler ayıp,yasak, pis… şeklinde anlamsız, korkutucu ve saçma sapan tanımlamalar ile çocuklara öğretiliyor malesef. Hatta çoğu zaman anneler çocuklarını severken “hanimiş kızımın ağzı, hanimiş göbeği, hanimiş ayakları…” vs vs gibi sevilirken, özel bölge yok sayılarak atlanır. Oysa bu çocukta beden algısı ile ilgili ciddi sorunlara yol açmaktadır. Çocuk özellikle 1-3 yaş dönemini kapsayan anal dönemde, o bölgede haz verici bir şeyin olduğunu keşfetmiş durumda iken annesi, babası ya da akrabalar o bölgenin ayıp olduğunu, yasak olduğunu,günah olduğunu söylerler ve hatta bazen hiç olmamış gibi yok sayarlar. Bu da çocuğun cinsel kimlik, beden algısı, özdeğer gibi konularda problemlerle karşılaşmasına sebep olmakta. Görüyorsun ya sevgili okur, çocuklarımız bedenlerini sağlıklı bir şekilde tanıyamıyor. Zaten korkutuldukları bir konu ile ilgili bir de yukarıda bahsedilen gibi travmatik bir olayla karşılaştıklarında özellikle küçük yaşlardaki çocuklar, bu durumun kötü mü, iyi mi, bir oyun mu yoksa zararlı bir durum mu olup olmadığını net bir şekilde kavrayamayabiliyor.

Çocuğa özel bölgelerini tanıtmalı, anlayıp anlamadığını teyit etmek için çocuktan özel bölgelerini kendi anladığı biçimde anlatmasını istemeliyiz. Birinin kendisine dokunmasını istemediğinde ona “hayır istemiyorum” demeyi öğretmeliyiz. Buna günlerde “öpücük ver bakalım teyzeye” dememek de dahil. Ya da dolmuşta tanımadığımız insanların kucağına çocuklarımızı oturtmak da dahil. Bu gibi konularda çocukların kendi fikirlerini almamız çok önem taşıyor sevgili okur. Onlar da birer bireyler ve kendi bedenleri hakkında karar verebilecek potansiyeldeler. Onlara bu durumlarda öpmek ya da başkasının kucağına oturmak, bir başkasına sarılmak isteyip istemedikleri sorulmalıdır. Bu kararı verme hakkı çocuklarındır ve bu hakları çocuklara anne ve babaları tarafından mutlaka öğretilmelidir.

Bir başka öğretilmesi gereken konu ise iyi dokunuş ve kötü dokunuşlardır. Kötü dokunuşta çocuğun içinde bulunduğu durumdan memnun olmadığı, sıkıldığı, bunaldığı, yapmayı istemediği hisleri var ise bu kötü dokunuştur. Özel bölgelere yapılan dokunuşlar kötü dokunuştur. Bu kötü dokunuşları kimlerin gerçekleştireceği konusu da çocukla birlikte sohbet havasında gözden geçirilmelidir.Çocuğa güvendiği yetişkinler düşündürülmelidir. Onu her zaman seven, ona istemediği bir şeyi zorla yapmaya çalışmayan, yanında güvende hissettiği kişiler sorulabilir ve bu kişilere nasıl ulaşabileceği hakkında da konuşulabilir. Tehlikenin ne demek olduğu, hangi durumlarda tehlikede hissettiği ile ilgili de konuşulmalıdır. Kimlerin tehlikeli olduğu, hangi davranış ve durumların tehlikeli ve asla onaylanmayan davranışlar olduğu mutlaka anlatılmalıdır. Bazen çok yakınımızdaki kişilerin de bu tehlikeli durumları gerçekleştirebileceği ve bu nedenle her kim olursa olsun böyle tehlikeli bir durumda asla sessiz kalmaması gerektiği çocuklarımıza anlatılmalıdır. Böyle durumlarla karşılaştığında bağırıp, çığlık atarak ortamdan uzaklaşmaya çalışması gerektiği, güvendiği bir yetişkine hemen söylemesi gerektiği de çocuğa rol yapma tekniği ile öğretilmelidir.



Bu meseleye yaklaşık bir yarım saat bile ayırsan sevgili okur, çevrende bulunan çocuklar pek çok saldırıdan kendilerini nasıl koruyabileceğini öğrenecektir. İçinde bulunduğumuz dünyanın gerçeklerine çocuğumuzu hazırlamak anne babalar olarak bizlerin en önemli görevidir. Çocuklarımızı pamuklara sarıp, camekan fanuslarda tehlikelerden uzakta steril bir şekilde saklamak yerine ona tehlikeler ile mücadele etme becerisi kazandırmak zorundayız. Çünkü gelecekte her zaman çocuklarımızın yanında onların daimi koruyucusu olarak bulunamayacağımız su götürmez bir gerçek! Sağlıcakla kal sevgili okur. Hiçbir çocuğun böyle iğrenç durumlara maruz kalmadığı güzel günlere gitmek umuduyla…