2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Engelli Hakları, Yasal Düzenlemeler ve Yaşanan Sorunlar
MAKALE #1858 © Yazan Psk.Halil TÜRKMEN | Yayın Kasım 2008 | 10,335 Okuyucu
ENGELLİ EGİTİM HAKKI VE ENGELLİLERLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER
“YASAL DÜZENLEME YAPILIRKEN DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR”

Ben, www.hturkmen.com 2.kisisel sitemde, www.ozelegitimrehabilitasyon.com
www.rehabilitasyon.com sitelerinde yazi ve Makalelerimde bu sorunlari defalarca yazdim.
Bu günlerde bu konuda yasal düzenlemelere gidilirken, ilgili makalelerimden de yaralanilabilir. Bu makalelerden bazi bölümleri asagida belirttim.

Destek Egitimi ;Özel Egitime ihtiyaci olan bireylerin tibbi , egitsel degerlendirme ve tanilama sonucunda; belirlenen egitim ihtiyaçlari dogrultusunda kendilerine,ailelerine , ögretmenlerine ve okul personeline; uzman personel, araç,gereç,egitim ve danismanlik hizmetleri saglamayi içerir.

Bu tanimdan yola çikarsak, bu gün RAM lara yönlendirilen Engelli Ögrencilerimizi; bu kurum resmi bir kurum oldugu için ;bu kurumlardaki meslektaslarimiz, hangi özürlülerden bir çikarlari olabilir ki “Götürdügümüz öðrencilerin % kaçina rapor veriyorlar. Söylemleri, oldukça yanlistir. Ögrencilerinizi çok iyi degerlendirerek ve Özel Egitim Hizmetleri Yönetmeligine uygun özür gruplarindan RAM lar tarafindan degerlendirmesi mümkün olmayan özür gruplarini, “Saglik Kurulu Raporu “ alarak yönlendirdiginizde genelde fazla sorun olmayacaktir.

Bu kurum, “RAM ‘ lar “ MEB ve Milli Egitim Müdürlügüne bagli bir kurumdur. Kuruma has işleyisi konusunda, mevzuat “yasa, tüzük, yönetmelik, yönerge ve genelgeler “ hükümlerine uygun görevlerini yaparlar. Kurumlarina yönlendirilen Engelli Bireylerin, Objektif veriler ve incelemeler sonucu ,Özel Egitime ihtiyaci olup, olmadigini belirlerler. Kisacasi, mevzuata uygun egitim önerilerinde bulunmaktadirlar.

Ancak bazen kisisel “Bu kurumlarda calisan bazi arakadaslaradan kaynakli” sorunlarda çikmaktadir. Her kurumda bu tür sorunlar çikabilir ancak bu kisisel sorunlari, tüm kuruma mal ederek, bu kurumlarda çalisan dürüst arkadaslarimizi zan altinda birakmak yanlis ve bir o kadar da yanli bir tutumdur. Diye düsünüyorum. Bazen, testörden kaynakli hatalar nedeniyle, egitim almasi gereken engelli ögrencilere egitim önerilmemektedir. Ender de olsa Ögretilebilir Engellilere “Öz bakim becerileri, tuvalet egitimi kazanmamis vb. engellilere bile” is ve uygulama okullari önerilmektedir. Buradaki temel hata, bu engelliye ayrica öz bakim becerileri kazandirilincaya kadar “ Bir özel eðitim kurumundan destek egitimi de almasi önerilmemesidir.” Ancak objektif ve tarafsiz bakis ile her iki öneride de bulunmak bu arakadaslarimizi elestiri ve saibelerden, haklarinda yasal islemler yapilmasindan kurtarabilir, diye düsünüyorum.

Bir Diger sorun, RAM ve Hastanelerden kaynakli bazi sorunlar nedeni ile engelli cocuklarimizin egitime ihtiyaci olmasina karsi “Özel Egitim Alamaz “ egitimini engelleyici raporlarin verilmesi husususdur.

Ilköğretim çaginda olup da “07-16 yas gruplari “ yada üstü hiç bir kurumdan egitim almayan ' Örgün Egitime devam etmiyen' “ Agir MR “ Tippi Tanilamada: idiot, Moron vb gruplar' Orta Düzeyde MR yada Ögretilebilir Engellilere “ Daha önce kaç yil özel egitim almis, almis ise ne gibi gelisme olmus, 'Yönlendirilen kurumdar Gelisim Raporu da istenebilir' yada olmamis, ilk defa mi rapor için basvuruda bulunmus vb. kosullar dikkate alinmadan ' Hasta coklugu ve sürenin kisa olusu vb. nedenlerle, Objektif inceleme güclükleri nediyle hastaneler “Saglik Kurulu Raporlarinda” RAM’ lar “ Özel Egitim Degerlendirme Kurulu Raporlarinda” egitimin yararli olmayacagi gibi ' Kestirme yöntemi tercih edip, kullanarak,' bireysel ve yanli düsünerek “ Özel Egitim “ önermemektedirler yada engel türüne ve bireyin bireysel kosullarina uymayan veya uygun olmayan egitim kurumlarindan egitim almalari önerilmektedir.

Ancak bu çocuklarimiz önerilen öðretim ortamlarinda ne gibi güçlükler yasayacaklar, önerilen ortamlarda engelliye uygun kosullar olusturulmus mudur ?, Özellikle personel; ailelere bu konuda açiklamalar yapilmismidir, yoksa kasitli etkilemelerle mi yönlendirilmislerdir, tahminde bulunmak bile zordur.Herseyden önemlisi, önerilen kurum ve orada alacagi egitim; çocugun gelisimine ve egitimine katki saglayacakmidir vb. burada belirtmedigim yada belirtmek istemedigim sorunlari, ortadan kaldirici 'Engellinin Egitim Hakkini' gözeten objektif bir yönlendirme hangi veriler ve kosullar dikkate alınarak yapilmisdir. Yoksa gelisi güzel bir yönlendirme mi yapilmisdir. Önemli olan engellinin egitim kosullarinin tümünün dikkate alindigi bir yönlendirme önerisinde yada Destek Egitimi önerisinde bulunmak olmalidir. Çünkü bu çocuklar bizim çocuklarimiz, geleceklerimizdir.

Bu nedenle MEB bagli RAM lar bu islevi yürütürken Saglik Kurulu Raporu “Çünkü uzman personeli olmadýðý durumlardaki engellilere yine bu kurumlaraca hastanelere yönlendirilmektedir.” Saglik Raporlarinda, engelli olmasina karsin RAM olumsuz rapor veriyor. Bu nednle Saglik Kurulu Raporunda 'Tibbi İncelenme ' ile engellioldugu belirtilmisse, engelli lehine olanlarin incelemesiz ve kosulsuz bu rapor dogrultusunda,RAM 'larca egitim önerilmelidir. % 20 ve üstü is gücü kaybi olupta, Saglik Kurulu Raporu' nda Özel Egitim Alamaz önerilenlerin ise RAM' larca 'Egitsel Degerlendirmesi 'sonucuna uygun Eðitim Önerisinde bulunmasi yararli ve adil olalacaktir.. ,
Bazi RAM’ larda Psikolog yada “Denver” uygulayacak uzman görevlendirilmemesi sonucu, 0-36 aylik çocuklar, “ Okul Öncesinin Ön Egitim Çagındaki Çocuklar” hastanelerden Saglik Kurulu Raporu için yönlendirilmektedir.
Aşagida belirtecegim, Özel Özel Egitim Psikolojik Danisma Merkezlerinin önemi burada da ortaya çıkmaktadir.

Hastanelerde Çocuk ve Ergen Psikiyatristi ve Psikolog sayilarinin yetersiz olmasi nedeni ile 'Engellilere Randevu Alma' güçlükleri yasanmakta, incelenecek engelli sayisinin çoklugu nedeni ile sorunlar yasanmakta; zaman zaman ögretilebilirlere bile özel egitim önerilemektedir. “ Çünkü bu kurumlar tıbbi tanilama yaparlar, egitim kökenli olmadiklari için bu çocuklarimiz için egitsel bakis aöisinden pek objektif deneyime sahip degillerdir.” Degerlendirmede, IQ “Zeka “ ve is gücü kaybi dikkate alinmasina karsin “ Engel,sakatlik vb.” % 40 is gücü kaybi baz alinmaktadir. 'Bazi engelliler, yukarida da belirttim. MR yasitlari normlarina yakin olmasinave iş gücü kaybi düsük olmasina karsin, özellikle eðitilebilirler engelilerde okuma yazmada akranlarýnýn çok gerisinde bulunabilmektedirler.
Henüz Ksim-2008 ' de yasadigimiz bir örnek olay:

Bir örgenci, RAM tarafindan Saglik Kurulu Raporu için yönlendirildi. Saglik Kurulunca, Orta Düzeyde MR tanisi konularak Özel Egitime ihtiyaci oldugu yönünde “Saglik Kurulu Raporu “ verildi. Çocuk bu raporla, tekrar RAM' a yönlendirildi. “Egitsel İncelemesi “ sonucu, “Özel Egitim Alamaz “ raporu verildi. Bu çocuk 18.11.2008 ' de RAM' a yönlendirildi. İlginç bir şey bir yil önce kurumlarinca verilen rapor 30.11.2008 günü dolamsina karsin ayni gün RAM Modülünden silindi. Çocuk kurumda Kasim ayinda18 günlük rapor almasina ve rapor süresi 30 Kasimda dolmasina karsin RAM Modülünden adi silindigi için Kasim ücretini kurum alamayacagini ve zarara ugratildigini belirtmektedir. . Yani çocuga verilen 18 günlük verilen egitim bosa gidiyor. “Bu süre içinde çocuk 8 bireysel 4 grup egitimi verilmesine karsin bu uygulamayi anlamak çok güç bir durum diye düsünüyorum. Takdir sizlerin…

Ilköğretim çaginda olup da Orta düzeyde Mental Retardasyon 'MR' yada Zihinsel Engel Sorunu düsük seviyelerde olan egitilebilir yada hafif egitilebilir engellilerin; yasaminin belirli döneminde, gelisimlerini “ Aile, okul, çevre vb. kaynakli faktörlerden dolayi' akranlarindan geride kalmalari yada sinifindaki akranlarinin belirgin derecede gerisinde olan; özellikle ara siniflarda olmasina ragmen birinci siniflarin seviyesinde olan örgencilere “ Bu tür çocuk larimiz, akranlarindan ne kadar geri olursa olsunlar en fazla bir yıllık Bireysel Destek Egitimi önerisi ile okuma ve yazmada akranlari seviyesine gelmekte ve Destek Egitimine ihtiyaci kalmamaktadir. Bu örgencilerden okula devam eden ögrenciler için önerilen 'Kaynastirma ve ögretmenlerince BEP hazirlanmasi' önerileri, yeterince yararli olmamaktadir. Öğretmen arkadasimiz, 40-50 ögrencisinin egitimini aksatarak, bir yada iki kaynastirma ögrencisi için BEP hazirlayarak ,özel olarak bu öðrencilerle ne kadar süre ilgilenebilir ve özverdide bulunabilir. Bu sizce mantıklımıdır. Bu örgencilere, ek bir süre ayirmak istese bile diger “Çogunlugu olusturan sınıf atmosferindeki örgencilerin” egitimini aksatmis olmaz mi?

Bu tür ögrencilere, Kaynastirma Egitimi önerisi yerine “4 yada 6 aylik özel egitim kurumlarindan Destek Egitimi almasi,önerilerinde bulunulmasi daha objektif bir yol olmaktadir. Aksi takdirde akranlariarasındaki egitim farkliligindeki uçurum her geçen yil büyüyerek, çocugu akranlari seviyesine yaklastirici destek verilmemesi sonucu hem bir yillik bir egitim önerilme ile karsi karsiye gelecegiz hem de çocuk dislanarak, psikolojik yaralar almis yada okul fobisi yasayarak okuldan soğuyacaktir.

Süreç içinde yeni açilan Ilköğretim Kurumlarinin bünyesinde en az 2 alt özel sinif zorunlulugu ve beraberinde araç,gereç, uzman, personel vb. donanimi noksansiz düzenlenecek bu egitim ortamlarinde bu gün karsilasilan sorunlar ortaya çıkmayacaktir., Daha dogrusu bu tür sorunlarin alt yapi sorunlari ortadan kalkınca, bu gün yasanan sorunlarin ortadan kalkacagina inanmaktayim.Özellikle uzman personel hepsinden önemli olan bir husustur. Özel Eğitim alan mezunlarinin sayisinin yetersizligi nedeni ile Fakülte özelikle Fen Edebiyat ve Egitim Fakültelerinin çesitli programlarindan mezun gençlerimize; Özel Egitim Öğretmenligi Programindan 'Tezsiz Yüksek Lisans “ egitimi yaptirilarak; hem bosta gezen bu gençlerimize is istihdami yaratilmis olur hem de bu alanda ihtiyaç duyulan uzman personel görevlendirilmesi ile süreç içinde alandan gelen uzmanlarin Sağlikli Egitim vermeleri sonucu; Engellilerin yaralı bireyler olarak “ Ayaklari üzerinde durabilen, günlük yasam becerilerini kazanmıs, ailesine yük olmaktan kurtulmus, topluma yararli bireyler yada verilen en fazla bir yıl süreli destek egitimi ile akranlari seviyesinde egitim kazandırılmıs bireyler topluma kazandirilmis olur” Ülke gelisiminde önemli ve bir o kadar da hayati olan bu egitim sorununu bir nebze de olsa çözmüs oluruz. Diye düsünüyorum.

Bu gün kirsal yörelerimizde “köyler “ beldeler ve bazi ilçelerde; engellilerin büyük bölümü Özel Egitimden yararlanamamaktadir. RAM ‘ lar, Engelli ailelerin ve Engellilere Yönelik egitim hizmeti verem Özel Eğitim Kurumlarinin , taleplerini karsılamak için kosullarina uygun sayida planlamalar yaparak; Özel Eğitim Kurumlari için haftalik yada aylik kontenjan belirleyerek randevu vermektedirler. Verilen randevu sayıları bu kurumlarin, taleplerinikarsılamaktan çok uzaktir. Çünkü her ay belirli sayida örgencinin rapor süresi doldugu için bu raporlari yenilemek durumundadirlar “Özellikle eğitilebilirlerin altında kalan ve engellilerin büyük bölümünü olusturan “ Ögretilebilir Engelliler “ bunların dısında egitilebilir ve ögretilebilir yeni müracaat yapan engelliler “Aday Örgenciler” için rapor islemleri planlanıp yapılmak durumundadir. Engellinin rapor islemlerinin birkaç ay bekletilmesi, ailelerin farklı farklı kurumlara bas vurmasina yol açmakta ve kurumlar arasinde sorunlar yasanmaktadir. Zaman zaman etik olmayan yada yasal olmayan “Alan memnun satan memnun hesabi engellinin sömürü araci olarak kullanilmasinin yolunu açıcı ve egitimi ticaret aracı gibi kullanan bazi kurumlarin “ Engellinin egitimini amaçlayan kurumlarla, bu kurumlarin haksiz rekabetine yol açmaktadir. Genelde bu tür öğrencilerimizin ailelerinin okur yazarlik düzeylerinin düsük olmasi, gece kondularda iskan etmesi, genelde issiz yada mevsimlik isci olmasi vb. faktörlerden dolayi kandirilmalari ve engellilerin ticari meta gibi kullanilmasinin kapisini açmakta ve adeta alt yapisini olusturmaktadir. He ilde özellikle geri kalmis ve gelismekte olan bölgelerde yasanan bu sorunlar; buz dagının görülen bölümüdür. Suyun altıda kalmis bölümü, görüldügünden büyük ve olumsuzluklar zincirinin en büyük halkasini olusturmaktadir. Ülkemizin bu kanayan sorununun çözümünde, MEB ‘ ca çesitli önlemler alınmaktadir. Ancak inceleme ile tespit edilmesi,tespit edilse bile kanitlanmasi bir okadar da güç faktörler vardır ki MEB de yetersiz kalabilmektedir. Bu nedenle en saglikli yol bu duruma sebep olan faktörleri ortadan kaldirmak olmalidir. Kurumlar yasal her türlü alt yapisini noksansiz olusturmalidir. RAM ‘ lar araç gereç, uzman ve her türlü donanım karsilanmalidir. Asagida belirtecegim ek önlemler alinmalidir.

İllerde özel sektörün bu konuda yatirimlari, Yerel Yönetimlerce desteklenip, bir takim kolayliklar getirilerek; “ Alt yapi, vergi muafiyeti, belediyelerce destek ve kolaylık vb.” Bu tür kurumnlarin açılmasi tevsik edilebilir.Yatili Özel Ögretim Kurumlari ' açilmasinin hükümetlerce özendirilmesi gerekmektedir. Yatili ve gündüzlü ayri ayri öğrenci giderleri, eğitim birim ücretleri belirlenerek; bu kurumlarin masraflarini karsilayacak ve bu kurumlari tatmin edici “En az resmi kurumlar düzeyinde “ ücret politikalri gelistiririlip, gerekli yasal düzenlemeler yapildiğinda süreç içinde devletin yükü hafifletilmis olacaktir.
Bütün bu sorunlarin, giderilmesi için Özel Egitim Hizmetleri Yönetmeliði ,573 sayili KHK ve 5580 sayili yasada belirtilmeyen, düzenlemeler acilen yapilmalidir.

Bu kurumlarin egitim ödemeleri MEB Özel Ögretim Kurumlari Genel Müdürlügünün ödeme emirleri ile yapilmaktadir. Bu nedenle ödemeler, 40 ile 60 gün gecikmelere neden oldugu için bu kurumlara ikinci bir güçlük çıkarılmakta ve bu kurumlar maddi yönden büyük sıkıntılar yasamaktadirlar. “ Dürüst alandan gelen emekli maasından baska geliri olamayan sermayesi az olan kurucu yada ortaklarin olusturdugu çogu özel egitim kurumlari; kaliteli bir egitimden baksa düsüncesi olmayan ve yillarca egitim camiasında calisarak emekli olan bu dürürst ve deneyimli Devlet Terbiyesi almis insanlar, haksiz ve ticari amacli acilan kurumlarla rekabet edememektedir. Direndigi kadar direndikten ve sermayeyi sifirladiginda kurumunu kapatmak yada ticari amacla kurum acmak isteyenlere yada acanlara devretmek zorunda kalmaktadir.” Bu uygulamaya son verilerek, RAM modülü de islerlik kazaninca ödemelerin Mal Müdürlüklerine devredilerek, zamaninda egitim ödemeleri yapilarak bu sorun ortadan kaldirilmalidir.

Ayrica, RAM ‘ larin engelli tanilamalarinda kurumlarin taleplerini karsilayamamasi sonucu “Yukarda ki parargraflarda örnekler verilmisti.” Bu saygin kurumlara yapilan haksiz yakistirmalari, saibeleri, kisisel nedenli olupta tüm kuruma mal edilmis eşitsizlik, yasal olmayan, engelli haklarini geriye götürücü ve kurumlar arasinda haksiz rekabete yol açan bazi sorunlari artadan kaldirmak için radikal düzenlemelere ihtiyac bulunmaktadir. Bu düzenlemelerden biri de MEB bağlı RAM ‘larin yükünü hafifleten ve destek saglayan “Özel - Özel Eğitim ve Psikolojik Danisma Merkezleri' açilmasina izin verilmelidir yada ilgili kanun ve yönetmeliklerde düzenlemeler yapilmalidir: Bu merkezlerde, yönetmelik geregi gerekli zorunlu ve uzman personel görevlendirilecegi, her türlü alt yapi ve arac – gerec donanimi yapilacagi için müraccat eden engelli aileleri ve Özel Egitim Kurumlarinin talepleri karsilanarak, bir çok olumsuzluk ortadan kalkacaktir. Bu kurumlarda, 'Egitsel Tanilama ' objektif olarak yapilacaktir. “Yasal düzenlemede yer almasi gereken en can alici husus, yapilan degerlendirmelerin objektif arac ve gerecler ve ölçme araclari kullanilmadan yapilan kurumlarin kapatilmasi hususunun yer almasidir.” Her tanilama için belirlenen, birim ücreti valiliklerce yada yönetmelikce tanilanacak ögrenci basina düsen degerlendirme ücreti belirlenerek, bu kurumlarin Psikolojik Danisma dısında, engellilere rapor düzenleyebilmelerinin yasal yolu acılmalidir.





Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Engelli Hakları, Yasal Düzenlemeler ve Yaşanan Sorunlar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Halil TÜRKMEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Halil TÜRKMEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Halil TÜRKMEN'in Yazıları
► Evliliklerde En Sık Yaşanan Sorunlar Psk.Ramazan ŞİMŞEK
► Ergenlik Dönemi ve Yaşanan Sorunlar Psk.Seval HACIM KILIÇ
► Gençlikte Aileyle Yaşanan Sorunlar Psk.Dnş.Fatma KIRIMLI TAŞKIN
► Ergenlik Dönemi ve Yaşanan Sorunlar Psk.Bahattin GÖKTAN
► Evlilikte Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Yolları Dr.Psk.Zeynep TEKİN BABUÇ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Engelli Hakları, Yasal Düzenlemeler ve Yaşanan Sorunlar' başlığıyla benzeşen toplam 26 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Stres Testi Aralık 2008
◊ Unutkanlık Testi - Unutkanlık Ölçeği ÇOK OKUNUYOR Ağustos 2008
◊ Beck Anksiyete Ölçeği Ağustos 2008
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:58
Top