Evlilikte Olumlu ve Yapıcı Eleştiri Teknikleri
Evlilikte Olumlu ve Yapıcı Eleştiri Teknikleri
Bir yastıkta 40 yıl? Elbette, evlenmeyi planlayan her çiftin, en içten dileğidir bir yastıkta yaşlanmak. Bembeyaz bir gelinlikle adım attığınız, pembe düşlerle başladığınız evlilik masalınız 40 yıl, 50 yıl, bütün bir yaşam boyu sürmelidir. Evlilik birlikteliği, hayattaki diğer tüm ilişkiler gibi hatta belki daha da çok özen ister. Her şeyin bir yolu yordamı olduğu gibi, mutlu ve uzun bir evliliğin de kuralları vardır.
Evlilik hayatının iniş ve çıkışlarla dolu olduğu hiç kimse için bir sır değil. Hayatınızı paylaştığınız kişi ile vermiş olduğunuz “Hastalıkta ve sağlıkta, zenginlikte ve fakirlikte birlikteyiz” sözü bir yana, karşınıza çıkacak daha nice farklı kilometre taşları bulunuyor. Tıpkı sahip olduğumuz çocuklar, yaptığımız borçlar, iş hayatındaki yükselmeler, inişler, kayıplar gibi uzun bir liste. Hayat inişli çıkışlı, kimi zaman dalgalı kimi zaman fırtınalı bir deniz.
Peki evlilik gemisi bu uzun yolculukta nasıl ilerleyecek? Daha önemlisi, bir yandan gemiyi rotada tutmaya çalışıp, diğer yandan manzaranın tadını çıkarmayı başarabilecek miyiz?
“Eleştiri” kelimesini düşünmenizi istiyorum. “Eleştiri” denilince zihninize ne tür çağırışımlar, hangi anılar ve nasıl duygular geliyor? Şu an neler düşündüğünüzü bilemem ancak genel bir tahmin yürütebilirim: Muhtemelen aklınıza gelen düşüncelerin büyük bir kısmı olumsuzluklar içermektedir.
Eleştiri etkili kullanıldığında kendimizi ve çevremizi olumlu yönde değiştirebilmemiz için çok etkili bir tekniktir. Çoğu etkili teknikte olduğu gibi kullanımı dikkat ister ve yanlış kullanımı ciddi anlamda zararlar verebilir.
Eleştiri temelde bir kişide ya da olayda kendi kişisel görüşümüze göre doğru ve yanlış yanları ifade etmemizdir. Yaşadığımız hayatı kendimiz için daha elverişli bir hale getirmek için eleştiririz. Ancak klasik eleştiri yöntemleri insanlarda hep olumsuz çağrışımlar uyandırdığı ve bir çeşit saldırı olarak algılandığı için çoğu zaman hiç dinlenilmeden otomatik bir şekilde eleştirinin hedefindeki kişiyi savunma davranışına iter.
Bu bölümde daha özel bir alanda; evlilikte eleştirinin olumlu ve yapıcı bir şekilde kullanılması için gerekli olan tekniklerden bahsedeceğim.
Eşinizi Suçlarcasına Konuşmayın: Eleştirmek istediğiniz bir konu olduğunda bunu eşinize uygun bir dille ifade etmelisiniz. Eğer eşinizi suçlarcasına konuşursanız büyük bir ihtimalle eşiniz de savunmaya geçecek ve belki de o da sizi suçlamaya başlayacaktır.
Sevginizi ve İlginize Şartlara Bağlamayın: Güzel şeyler söylediğimiz çoğu zaman ifademizi bir şart cümlesiyle bitiririz. Belki de birçoğumuz bunun farkında bile değiliz. Söylediğimiz güzel ifadelerin, takdirlerimizin arkasında “ama, fakat, lakin” gibi kelimelerle şart cümleleri kullanırsak söylediğimiz olumlu şeylerin etkisi çok azalacaktır.
İletişimde Sandviç Tekniğini Kullanın: Etkili iletişim için kullanılan birçok teknik mevcuttur. Burada eleştiri konusuyla ilgili olarak sandviç tekniğinden bahsedelim. Diyelim ki eleştirmek istediğimiz bir davranış biçimi var. Bu davranış hakkındaki eleştirimizin önüne ve sonuna o kişi hakkında olumlu bir ifade ekliyoruz. Bu şekilde eleştirmemizin öncesinde ve sonrasında karşı tarafa olumlu mesajlar verdiğimiz için yaptığımız eleştirinin etkili olma ihtimali kat kat artmaktadır.
Örnek olarak aşağıdaki ifadeye bakalım:
Senin üstüne düşenleri hakkıyla yerine getirmenden hoşlanıyorum ancak eve geç geleceğin zaman bu durumu öncesinden bana haber verirsen çok daha iyi olur. Bu konuda sana güveniyorum.
Eşinize Kendini Savunma Hakkı Tanıyın: Eşinizi eleştirirken dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise eleştirdiğiniz konu hakkında yargısız infaz yapmamanız gerektiğidir. Eleştirdiğiniz konu hakkında eşinizin kendisini savunmasına imkan verin. Belki de ortada büyük bir yanlış anlaşılma ya da davranışı ortaya çıkaran ciddi bir sebep vardır.
Üzüm Yemek ya da Bağcıyı Dövmek: Ne İstediğinizi Bilin: Bazı davranışlar karşısında o kadar çok sinirleniriz ki davranış karşısında eleştirimizi yaparken öfkemiz aşırı bir şekilde ortaya çıkar. Böyle durumlarda amacımız davranışı düzeltmek için eleştiri değil sadece öfkemizi ortaya koymaktır. Karşı taraf ne derse desin öfkemizden nasibini alacaktır. Bu tür durumlarda kendimizi iyi gözlemlemeliyiz ve ortaya koyduğumuz davranışın gerçek bir eleştiri olduğundan emin olmalıyız.
Eleştiri Her Ortamda İfade Edilmemeli: Eşlerin mümkün olduğunca başkalarının yanında birbirini eleştirmemeleri gerekir. Çünkü başkalarının yanında iyi niyetle yaptığımız eleştirilerin bile yanlış anlaşılma ihtimali çok yüksektir. Ayrıca normalde tarafların makul karşılayabileceği bir eleştiri farklı insanların bulunduğu bir ortamda öfkeyle ve gururla karşılanabilir. Ayrıca eleştirdiğiniz konu başkalarının yanında dile getirildiğinde siz bu konuyu çözseniz bile belki tekrar karşınıza çıkabilir.
Dinleyin, Dinleyin, Dinleyin: İletişimde en temel kural konuşmadan önce etkili bir şekilde dinleme becerisi kazanabilmektir. Her insan çok iyi bir anlatıcı olabilir ama çoğu kişi etkin bir dinleme konusunda kendini geliştirmeye hiç niyetli değildir. Etkin bir dinleme eşler arasında birçok problemin çözülmesinde çok etkili bir yöntemdir. Eğer eğer iyi bir dinleyiciysek karşımızdakinin ne hissettiğini, ne istediğini ve nasıl bir kişiliğe sahip olduğunu bilebiliriz. Bunları bilmemiz düzelticeler konular hakkında daha bilinçli olmamızı sağlar. Ayrıca birçok kişi eşinin söyleyeceği şeyi tam olarak bitirmesine fırsat tanımadan sözü tamamlamaya kalkışır. Bu da ciddi bir iletişim problemidir. Bu sebeple eleştirirken de eleştirilirken çok iyi bir dinleyici olmamız gerekir.
Eleştirdiğiniz Konuların Net ve Somut Olmasına Özen Gösterin: Eğer eleştirdiğimiz konunun düzelmesini gerçekten istiyorsak ne istediğimiz konusunda net ve somut olmalıyız. Birisine “Senin daha iyi olmanı istiyorum” demek çok belirsiz bir mesajdır ve büyük ihtimalle hiçbir işe yaramayacaktır. Ama “Akşamları bana kapıyı açarken gülümsemen beni çok mutlu eder” ya da “Arada sırada bana küçük sürprizler yapman beni çok sevindirir” demek somut ve net olduğu için çok daha motive edici ve işe yarar olacaktır.
Uslup Herşeydir: Çoğu zaman ne söylediğimiz değil nasıl söylediğimiz önemlidir. İletişim sadece sözel ifade ile yürümez. Beden dilimiz, sesimizin yüksekliği, kelimeleri kullanışımız hepsi bir arada bir anlam ifade eder. Eğer güzel bir şey söylerken olumsuz mesaj veren bir beden dilini ortaya koyarsak büyük ihtimalle vermek istediğimiz mesaj olumsuz algılanacaktır. Ya da tam tersi şekilde ciddi bir eleştiri yaparken olumlu beden dilini kullanırsak eleştirimiz kabul görecek ve olumlu algılanacaktır.
Fikir ayrılıkları rahatsız edici değildir. Hatta eşinizi daha iyi anlamanız için size fırsat yaratır. Onu dikkatli biçimde dinleyin ve tam olarak ne söylemek istiyor bunu anlamaya çalışın.
Evlilik bir güç savaşı değildir: Kendimizin kazanması aynı zamanda kaybetmemizdir. Kazanmak için eşimize zarar verecek tutum ve davranışlarımıza dikkat etmeli, onu kaybetmek pahasına güçlü olduğumuzu ona göstermeye çalışmamalıdır.
Onunla ilgili güzel şeyler düşündüğünüzde, bunu söyleyin. Hemen söyleyin! Güzel sözler ve iltifatlar, sizin ilişki bankanızdaki en önemli yatırımınızdır.
Sizin için önemli olan her konuyu mutlaka konuşun. Onun için önemli olanları dinleyin. Böylece akrabalarla ilgili durumları, maddi sorunları, gelecek planları hakkında düşüncelerinizi ortaya açıkça koymuş olacaksınız. Eşinizi, daha ilk günden ve her yönüyle tanımak, ilerleyen zamanlarda karşınıza çıkabilecek sorunlarda nasıl davranacağınızı bilmeniz açısından önemlidir.
Evlilikte patinajlara ve virajlara dikkat etmelidir: Evlilik uzun bir yolculuk ve biz bu yolda yalnız yolculuk yapmayacağız. Yolun durumuna göre hızımızı ayarlamalı, virajlara dikkat etmeli, sürekli aynı konularda kalarak patinaj yapmamalıdır. Kazalar ve ölümlü kazalar hep acelecilik ve dikkatsizlik sonucu olduğu gibi, eşimizin de hemen değişip istediğimiz kişi olması için acele etmek, onu gücünün üzerinde zorlamak,evliliği tehlikeye sokacaktır.
Eşinizin ailesiyle güzel ilişkiler kurmayı başardığınızda, onların sizi desteklediğini ve daha kolay mutlu olduğunuzu görürsünüz. Nihayetinde evlilik kararı aldığınızda, onun ailesiyle de birlikte olma kararı alıyorsunuz. Eşinizin ailesiyle iyi ilişkiler kurmayı başardığınızda bu size kendi ilişkinizin sağlamlaşması olarak geri dönecektir. Onları ilk anda sevmeseniz dahi saymak zorundasınız.
Eşinize önemsendiğini ve sevildiğini hissettirin. Bunun için büyük şeylere gerek yoktur. Gün içinde edeceğiniz iltifatlar, söyleyeceğiniz güzel sözler ona kendini çok özel hissettirecektir.
Bir yastıkta 40 yıl? Elbette, evlenmeyi planlayan her çiftin, en içten dileğidir bir yastıkta yaşlanmak. Bembeyaz bir gelinlikle adım attığınız, pembe düşlerle başladığınız evlilik masalınız 40 yıl, 50 yıl, bütün bir yaşam boyu sürmelidir. Evlilik birlikteliği, hayattaki diğer tüm ilişkiler gibi hatta belki daha da çok özen ister. Her şeyin bir yolu yordamı olduğu gibi, mutlu ve uzun bir evliliğin de kuralları vardır.
Evlilik hayatının iniş ve çıkışlarla dolu olduğu hiç kimse için bir sır değil. Hayatınızı paylaştığınız kişi ile vermiş olduğunuz “Hastalıkta ve sağlıkta, zenginlikte ve fakirlikte birlikteyiz” sözü bir yana, karşınıza çıkacak daha nice farklı kilometre taşları bulunuyor. Tıpkı sahip olduğumuz çocuklar, yaptığımız borçlar, iş hayatındaki yükselmeler, inişler, kayıplar gibi uzun bir liste. Hayat inişli çıkışlı, kimi zaman dalgalı kimi zaman fırtınalı bir deniz.
Peki evlilik gemisi bu uzun yolculukta nasıl ilerleyecek? Daha önemlisi, bir yandan gemiyi rotada tutmaya çalışıp, diğer yandan manzaranın tadını çıkarmayı başarabilecek miyiz?
“Eleştiri” kelimesini düşünmenizi istiyorum. “Eleştiri” denilince zihninize ne tür çağırışımlar, hangi anılar ve nasıl duygular geliyor? Şu an neler düşündüğünüzü bilemem ancak genel bir tahmin yürütebilirim: Muhtemelen aklınıza gelen düşüncelerin büyük bir kısmı olumsuzluklar içermektedir.
Eleştiri etkili kullanıldığında kendimizi ve çevremizi olumlu yönde değiştirebilmemiz için çok etkili bir tekniktir. Çoğu etkili teknikte olduğu gibi kullanımı dikkat ister ve yanlış kullanımı ciddi anlamda zararlar verebilir.
Eleştiri temelde bir kişide ya da olayda kendi kişisel görüşümüze göre doğru ve yanlış yanları ifade etmemizdir. Yaşadığımız hayatı kendimiz için daha elverişli bir hale getirmek için eleştiririz. Ancak klasik eleştiri yöntemleri insanlarda hep olumsuz çağrışımlar uyandırdığı ve bir çeşit saldırı olarak algılandığı için çoğu zaman hiç dinlenilmeden otomatik bir şekilde eleştirinin hedefindeki kişiyi savunma davranışına iter.
Bu bölümde daha özel bir alanda; evlilikte eleştirinin olumlu ve yapıcı bir şekilde kullanılması için gerekli olan tekniklerden bahsedeceğim.
Eşinizi Suçlarcasına Konuşmayın: Eleştirmek istediğiniz bir konu olduğunda bunu eşinize uygun bir dille ifade etmelisiniz. Eğer eşinizi suçlarcasına konuşursanız büyük bir ihtimalle eşiniz de savunmaya geçecek ve belki de o da sizi suçlamaya başlayacaktır.
Sevginizi ve İlginize Şartlara Bağlamayın: Güzel şeyler söylediğimiz çoğu zaman ifademizi bir şart cümlesiyle bitiririz. Belki de birçoğumuz bunun farkında bile değiliz. Söylediğimiz güzel ifadelerin, takdirlerimizin arkasında “ama, fakat, lakin” gibi kelimelerle şart cümleleri kullanırsak söylediğimiz olumlu şeylerin etkisi çok azalacaktır.
İletişimde Sandviç Tekniğini Kullanın: Etkili iletişim için kullanılan birçok teknik mevcuttur. Burada eleştiri konusuyla ilgili olarak sandviç tekniğinden bahsedelim. Diyelim ki eleştirmek istediğimiz bir davranış biçimi var. Bu davranış hakkındaki eleştirimizin önüne ve sonuna o kişi hakkında olumlu bir ifade ekliyoruz. Bu şekilde eleştirmemizin öncesinde ve sonrasında karşı tarafa olumlu mesajlar verdiğimiz için yaptığımız eleştirinin etkili olma ihtimali kat kat artmaktadır.
Örnek olarak aşağıdaki ifadeye bakalım:
Senin üstüne düşenleri hakkıyla yerine getirmenden hoşlanıyorum ancak eve geç geleceğin zaman bu durumu öncesinden bana haber verirsen çok daha iyi olur. Bu konuda sana güveniyorum.
Eşinize Kendini Savunma Hakkı Tanıyın: Eşinizi eleştirirken dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise eleştirdiğiniz konu hakkında yargısız infaz yapmamanız gerektiğidir. Eleştirdiğiniz konu hakkında eşinizin kendisini savunmasına imkan verin. Belki de ortada büyük bir yanlış anlaşılma ya da davranışı ortaya çıkaran ciddi bir sebep vardır.
Üzüm Yemek ya da Bağcıyı Dövmek: Ne İstediğinizi Bilin: Bazı davranışlar karşısında o kadar çok sinirleniriz ki davranış karşısında eleştirimizi yaparken öfkemiz aşırı bir şekilde ortaya çıkar. Böyle durumlarda amacımız davranışı düzeltmek için eleştiri değil sadece öfkemizi ortaya koymaktır. Karşı taraf ne derse desin öfkemizden nasibini alacaktır. Bu tür durumlarda kendimizi iyi gözlemlemeliyiz ve ortaya koyduğumuz davranışın gerçek bir eleştiri olduğundan emin olmalıyız.
Eleştiri Her Ortamda İfade Edilmemeli: Eşlerin mümkün olduğunca başkalarının yanında birbirini eleştirmemeleri gerekir. Çünkü başkalarının yanında iyi niyetle yaptığımız eleştirilerin bile yanlış anlaşılma ihtimali çok yüksektir. Ayrıca normalde tarafların makul karşılayabileceği bir eleştiri farklı insanların bulunduğu bir ortamda öfkeyle ve gururla karşılanabilir. Ayrıca eleştirdiğiniz konu başkalarının yanında dile getirildiğinde siz bu konuyu çözseniz bile belki tekrar karşınıza çıkabilir.
Dinleyin, Dinleyin, Dinleyin: İletişimde en temel kural konuşmadan önce etkili bir şekilde dinleme becerisi kazanabilmektir. Her insan çok iyi bir anlatıcı olabilir ama çoğu kişi etkin bir dinleme konusunda kendini geliştirmeye hiç niyetli değildir. Etkin bir dinleme eşler arasında birçok problemin çözülmesinde çok etkili bir yöntemdir. Eğer eğer iyi bir dinleyiciysek karşımızdakinin ne hissettiğini, ne istediğini ve nasıl bir kişiliğe sahip olduğunu bilebiliriz. Bunları bilmemiz düzelticeler konular hakkında daha bilinçli olmamızı sağlar. Ayrıca birçok kişi eşinin söyleyeceği şeyi tam olarak bitirmesine fırsat tanımadan sözü tamamlamaya kalkışır. Bu da ciddi bir iletişim problemidir. Bu sebeple eleştirirken de eleştirilirken çok iyi bir dinleyici olmamız gerekir.
Eleştirdiğiniz Konuların Net ve Somut Olmasına Özen Gösterin: Eğer eleştirdiğimiz konunun düzelmesini gerçekten istiyorsak ne istediğimiz konusunda net ve somut olmalıyız. Birisine “Senin daha iyi olmanı istiyorum” demek çok belirsiz bir mesajdır ve büyük ihtimalle hiçbir işe yaramayacaktır. Ama “Akşamları bana kapıyı açarken gülümsemen beni çok mutlu eder” ya da “Arada sırada bana küçük sürprizler yapman beni çok sevindirir” demek somut ve net olduğu için çok daha motive edici ve işe yarar olacaktır.
Uslup Herşeydir: Çoğu zaman ne söylediğimiz değil nasıl söylediğimiz önemlidir. İletişim sadece sözel ifade ile yürümez. Beden dilimiz, sesimizin yüksekliği, kelimeleri kullanışımız hepsi bir arada bir anlam ifade eder. Eğer güzel bir şey söylerken olumsuz mesaj veren bir beden dilini ortaya koyarsak büyük ihtimalle vermek istediğimiz mesaj olumsuz algılanacaktır. Ya da tam tersi şekilde ciddi bir eleştiri yaparken olumlu beden dilini kullanırsak eleştirimiz kabul görecek ve olumlu algılanacaktır.
Fikir ayrılıkları rahatsız edici değildir. Hatta eşinizi daha iyi anlamanız için size fırsat yaratır. Onu dikkatli biçimde dinleyin ve tam olarak ne söylemek istiyor bunu anlamaya çalışın.
Evlilik bir güç savaşı değildir: Kendimizin kazanması aynı zamanda kaybetmemizdir. Kazanmak için eşimize zarar verecek tutum ve davranışlarımıza dikkat etmeli, onu kaybetmek pahasına güçlü olduğumuzu ona göstermeye çalışmamalıdır.
Onunla ilgili güzel şeyler düşündüğünüzde, bunu söyleyin. Hemen söyleyin! Güzel sözler ve iltifatlar, sizin ilişki bankanızdaki en önemli yatırımınızdır.
Sizin için önemli olan her konuyu mutlaka konuşun. Onun için önemli olanları dinleyin. Böylece akrabalarla ilgili durumları, maddi sorunları, gelecek planları hakkında düşüncelerinizi ortaya açıkça koymuş olacaksınız. Eşinizi, daha ilk günden ve her yönüyle tanımak, ilerleyen zamanlarda karşınıza çıkabilecek sorunlarda nasıl davranacağınızı bilmeniz açısından önemlidir.
Evlilikte patinajlara ve virajlara dikkat etmelidir: Evlilik uzun bir yolculuk ve biz bu yolda yalnız yolculuk yapmayacağız. Yolun durumuna göre hızımızı ayarlamalı, virajlara dikkat etmeli, sürekli aynı konularda kalarak patinaj yapmamalıdır. Kazalar ve ölümlü kazalar hep acelecilik ve dikkatsizlik sonucu olduğu gibi, eşimizin de hemen değişip istediğimiz kişi olması için acele etmek, onu gücünün üzerinde zorlamak,evliliği tehlikeye sokacaktır.
Eşinizin ailesiyle güzel ilişkiler kurmayı başardığınızda, onların sizi desteklediğini ve daha kolay mutlu olduğunuzu görürsünüz. Nihayetinde evlilik kararı aldığınızda, onun ailesiyle de birlikte olma kararı alıyorsunuz. Eşinizin ailesiyle iyi ilişkiler kurmayı başardığınızda bu size kendi ilişkinizin sağlamlaşması olarak geri dönecektir. Onları ilk anda sevmeseniz dahi saymak zorundasınız.
Eşinize önemsendiğini ve sevildiğini hissettirin. Bunun için büyük şeylere gerek yoktur. Gün içinde edeceğiniz iltifatlar, söyleyeceğiniz güzel sözler ona kendini çok özel hissettirecektir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Evlilikte Olumlu ve Yapıcı Eleştiri Teknikleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Cengiz TÜRKMEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Cengiz TÜRKMEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
evlilikte eleştiri, ailede eleştiri, eş sorunları, evlilik sorunları, evlilik içi eleştiri, aile içi eleştiri, evlilikte eleştiriler, yapıcı eleştiri, yapıcı eleştiriler, evlilikte yapıcı eleştiri, olumlu eleştiri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
