Güçlü Olumsuz Duygularınızı Yönetmenin 5 Kolay Yolu
Duygularınız bedeninizin sizinle konuşma şeklidir. Onları ne kadar iyi anlarsanız ve kullanırsanız hayatınız o kadar kolaylaşır. Nasıl kullanacağını bilmeyenler için duygular kendilerine ve çevrelerine karşı yıkıcı bir güç haline gelebilir. Örneğin, öfke bizi koruyan duygulardan biridir. Bu duygu yanlış çalışmaya başladığında en büyük zararı kişinin kendisi ve yakın çevresi görür. Kaygı duygusunun ise gelecekteki bir duruma karşı hazırlık yapmanızı ve harekete geçmenizi sağlaması gerekirken, kendinizi hazırlık yapmanız gerek durumdan ya da bu duygunuzdan kaçınırken buluyor olabilirsiniz. Size ıstırap veren duygunuzla ne yapacağını bilmiyorsanız işlevsiz de olsa bir baş etme yolu bulmanız gerekir. İnsanların başa çıkamadıkları duygularını önlemek için başvurduğu birçok yol vardır. Bunlardan bazıları:
• Çok çalışmak, sürekli işle meşgul olmak
• Doymak için değil rahatlamak için yemek
• Aşırı sosyal medya kullanımı
• Video oyunları
• Alkol kullanımı
• Uyuşturucu madde kullanımı
• Takıntılar geliştirmek
• Kontrolsüzce alışveriş yapmak
• Sürekli telefona bakmak
Yukarıda listelediğim normalde zararsız olan ve keyif veren birçok aktivite olumsuz duygunuzu önlemek, duygudan kaçınmak amacıyla tekrar tekrar başvurduğunuz bir yol haline geldiğinde bağımlılık yaratır ve başlı başına hayatınızın birçok alanını etkileyen bir problem haline gelebilir.
İçinde büyüdüğünüz aile, toplum ve kültür duygularla ilgili de size birçok şey öğretir. Bu öğrenmelerin bazıları yanlış öğrenmelerdir. Daha çok küçük yaşlarınızdan itibaren ebeveynlerinizin duygularınızla baş etme şekli size duygularınızı gizlemeniz gerektiğini öğretmiş olabilir. Duygularını nasıl yaşanacağını bilmeyen ebeveynler çocuğun duygusunu yaşamasına izin vermekten ziyade o duyguyu bitirmekle uğraşırlar. Örneğin birçoğunuz çocukluğunuzda ve gençliğinizde “Ne var şimdi bunda üzülecek!? (ağlanacak, heyecanlanacak, korkacak vs.)”, “Erkek adam hiç korkar mı (korkmaz, üzülmez, ağlamaz), güçlü/cesur olmalısın!” gibi cümleleri ve türevlerini işitmiş olabilirsiniz. Bu yönlendirmelerin sonucunda duygularınızı doğal akışında göstermemeniz gerektiğini, duygularınızı göstermenin güvenli olmadığını öğrenirsiniz. Bu tip bir öğrenme sizi hayatınız boyunca takip eder ve sizden sonraki nesillere aktarılır. Ancak bu işlevsiz bir öğrenmedir ve hayatınızı zorlaştırır. Bu nedenle olumsuz duygularınızı nasıl yönetebileceğinizden bahsetmeden önce duygularla ilgili bilmeniz gereken temel bazı şeyleri aşağıda listeledim.
Duygularınızla İlgili Bilmeniz Gereken 10 Altın Kural
1.Duygular beyninizin kontrol edemeyeceğiniz kısımlarından ortaya çıktıkları için duygularınızı seçemezsiniz.
2.Duygularınızı seçemeseniz de, onlardan siz sorumlusunuz.
3.Duygular herhangi bir ahlaki kurala tabi değildirler, onları iyi ve kötü duygular olarak sınıflayamayız. Duygular oldukları gibidirler.
4.Duygular size hayatınızla ilgili doğru yolu gösterebilir veya sizi yoldan çıkarabilir. Onlarla ne yaptığınıza bağlı olarak iki uç arasında bir yerde kendinizi bulursunuz.
5.Duygular bastırılabilir ama kaybolmazlar. Bir duyguyu bastırırsanız derinlerinizde var olmaya devam eder.
6.Bir duyguyu göz ardı ettiğinizde aslında onu güçlendirirsiniz. Bir duyguyu görmezden gelmek, bastırmak veya gizlemek onu ortadan kaldırıyor gibi görünebilir. Ancak en çok görmezden geldiğiniz, bastırdığınız duygu sizi farkında olmadan etkisi altına alır.
7.Rahatsız edici bir duyguyu ortadan kaldırmanın tek yolu; kendinize bu duyguyu hissetmek için izin vermektir.
8.Duygularınız ve düşüncelerinizi karşılıklı olarak birbirinden etkilenir. Duygularınızı yönetmek için düşüncelerinizi kullanabilirsiniz.
9.Güçlü bir duygu ile dolduğunuzda; duyguyu hissetmek için kendinize izin verirken aynı zamanda bu duyguya niçin sahip olduğunuzu, duygunun ne anlama geldiğini ve size ne anlattığını anlamak için düşünmek o duyguyu “işlemek” olarak adlandırılır.
10.Duygular, benliğinizin derinlerinden gelen değerli mesajlardır. Bir önceki maddeyi uygulamayı başardığınızda mesajları dinler, içinizden gelen bu değerli kaynağı kullanır ve kendinizi onurlandırırsınız.
Duyguların İşlevleri
Duygular bizi korur ve yaşadığımız hayata değer katar. Duyguları kullanmayı öğrendiğinizde size kendinizle ilgili bilgi verir, sizi yönlendirir ve motive eder. Sağlıklı yaşanan her duygunun bir işlevi ve amacı vardır. Aşağıda insanlık tarihi kadar eski olan bazı duygularımızın işlevlerinden kısaca bahsedeceğim.
•Sevgi; kendinize, başka insanlara, hayvanlara ve dünyaya ilgi göstermenizi sağlar. Her insanın en temel ihtiyacı olan bağlanma ve ilişkili olma ihtiyacını gidermesi için gerekli bir duygudur.
•Özlem; hayatımızda ihtiyaç duyduğunuz şey hakkında size mesaj verir.
•Korku; sizi tehlikeli bir duruma karşı korur.
•Kaygı; gelecekteki bir duruma yönelik hazırlık yapmanızı sağlar.
•Öfke; haksızlığa uğradığınız bir durumda hakkınızı savunmanızı ve diğer insanlara karşı kişisel sınırlarınızı korumanızı sağlar.
•Üzüntü; bizim için değerli olan bir şeyin kaybı (ölüm, ayrılık, yeni bir yere taşınma vb.) ardından kaybettiğimiz şeyin olmadığı yeni duruma, hayata uyum sağlamanıza yardım eder.
•Suçluluk ve utanma duyguları; yaptığınız hataları fark etmenizi ve aynı hatayı tekrarlamamanızı sağlayarak kişisel gelişiminize katkı sağlar.
Göz ardı edilen duygular tıpkı kablolar gibi arızalanabilir, kısa devre yapabilir ve sigortayı attırabilir. Duygularınız gerçektir ve asla kendiliğinden kaybolup gitmezler. Onlar sizin aktif çabanızı beklerler. Aşağıda danışanlarımla çalışırken seans aralarında kendilerini korumaları için önerdiğim ve uyguladıklarında gerçekten etkisini gördükleri bazı yolları size de sunmak istiyorum.
1.Yazın: Çok az insan güçlü bir duyguyu en iyi yönetmenin yolunun kendinize duyguyu hissetmek için izin vermek olduğunu bilir. Yazmak ise bir süre o duyguyla kalmanın en güzel yoludur. Kendinizi öfke, kaygı gibi güçlü bir duyguyla bulduğunuzda hemen bir kâğıt ve kaleme sarılın. Aklınıza ne geliyorsa her şeyi yazın. Hazır olduğunuzda kâğıt-kalemi bırakın ve dikkatinizi başka şeye yönlendirin. İhtiyaç duyduğunuz anda kullanmak üzere her zaman yanınızda bulundurabileceğiniz küçük bir defter bulundurmanız çok işinize yarar.
2.Anlatın: Bazıları yazmayı hiç sevmezler. Siz de eşiniz veya arkadaşınız gibi hayatınızdaki güvenilir, destekleyici kişilerle güçlü duygunuzu paylaşmanın sihirli yolunu deneyebilirsiniz. Güvendiğiniz kişiye “Bugün üzgünüm çünkü ….” diyebilmek kendi hislerinizi anlamanızı ve yeni bakış açıları geliştirmenizi sağlar. Yazmak gibi anlatmakta duygunun bir ifade şeklidir.
3.Meditasyon yapın: Meditasyon temelde beyninizi kontrol altına alma işlemidir. Güçlü bir duygu sizi ele geçirdiğinde, o duygudan kaçmak yerine içinize dönün. Böylece beyninizin sürücü koltuğunu devralabilir, sakinliği ve huzuru bulabilirsiniz. Meditasyon “derin düşünme” anlamına gelir ve herkes için geliştirilebilir bir beceridir. Bu beceriyi geliştirmek için çevrenizdeki yoga sınıflarına kaydolabilir veya bu konudaki mobil uygulamaları kullanabilirsiniz.
4.Duygunuz Üzerinde Çalışın: Sahip olduğunuz güçlü duyguyla otururken kendinize dönün ve “Şuan ne hissediyorum?”, “Bu duyguyu neden hissediyorum?” ve “Bu duygu bana ne mesaj veriyor olabilir?” sorularının cevaplarını merakla arayın. Bunu yaptığınızda sadece o duyguyu dinlemekle kalmazsınız. Duygunuzun sorumluluğunu üstlenirsiniz ve böylece size bu yoğun duyguyu hissettiren durumla ilgili bir plan yapmak için beyninizdeki ilgili bölümlerini harekete geçirmiş olursunuz.
5.Keyif Veren Aktiviteler Yapın: Keyif veren şeyler yapmak insan ruhunun gerçek yakıtıdır. Size neyin keyif verdiğini bilmeniz ve bunları düzenli olarak uygulamanız; kişisel enerji deponuzu doldurur, dayanıklılığınızı arttırır. Bu tür aktiviteleri yapmak için size acı veren bir duygunun gelmesini beklemeyin. Size nelerin keyif verdiğini keşfedin ve bunları yaşamınıza dâhil edin.
Seren BELECİ
Psikolojik Danışman/Aile Danışmanı
• Çok çalışmak, sürekli işle meşgul olmak
• Doymak için değil rahatlamak için yemek
• Aşırı sosyal medya kullanımı
• Video oyunları
• Alkol kullanımı
• Uyuşturucu madde kullanımı
• Takıntılar geliştirmek
• Kontrolsüzce alışveriş yapmak
• Sürekli telefona bakmak
Yukarıda listelediğim normalde zararsız olan ve keyif veren birçok aktivite olumsuz duygunuzu önlemek, duygudan kaçınmak amacıyla tekrar tekrar başvurduğunuz bir yol haline geldiğinde bağımlılık yaratır ve başlı başına hayatınızın birçok alanını etkileyen bir problem haline gelebilir.
İçinde büyüdüğünüz aile, toplum ve kültür duygularla ilgili de size birçok şey öğretir. Bu öğrenmelerin bazıları yanlış öğrenmelerdir. Daha çok küçük yaşlarınızdan itibaren ebeveynlerinizin duygularınızla baş etme şekli size duygularınızı gizlemeniz gerektiğini öğretmiş olabilir. Duygularını nasıl yaşanacağını bilmeyen ebeveynler çocuğun duygusunu yaşamasına izin vermekten ziyade o duyguyu bitirmekle uğraşırlar. Örneğin birçoğunuz çocukluğunuzda ve gençliğinizde “Ne var şimdi bunda üzülecek!? (ağlanacak, heyecanlanacak, korkacak vs.)”, “Erkek adam hiç korkar mı (korkmaz, üzülmez, ağlamaz), güçlü/cesur olmalısın!” gibi cümleleri ve türevlerini işitmiş olabilirsiniz. Bu yönlendirmelerin sonucunda duygularınızı doğal akışında göstermemeniz gerektiğini, duygularınızı göstermenin güvenli olmadığını öğrenirsiniz. Bu tip bir öğrenme sizi hayatınız boyunca takip eder ve sizden sonraki nesillere aktarılır. Ancak bu işlevsiz bir öğrenmedir ve hayatınızı zorlaştırır. Bu nedenle olumsuz duygularınızı nasıl yönetebileceğinizden bahsetmeden önce duygularla ilgili bilmeniz gereken temel bazı şeyleri aşağıda listeledim.
Duygularınızla İlgili Bilmeniz Gereken 10 Altın Kural
1.Duygular beyninizin kontrol edemeyeceğiniz kısımlarından ortaya çıktıkları için duygularınızı seçemezsiniz.
2.Duygularınızı seçemeseniz de, onlardan siz sorumlusunuz.
3.Duygular herhangi bir ahlaki kurala tabi değildirler, onları iyi ve kötü duygular olarak sınıflayamayız. Duygular oldukları gibidirler.
4.Duygular size hayatınızla ilgili doğru yolu gösterebilir veya sizi yoldan çıkarabilir. Onlarla ne yaptığınıza bağlı olarak iki uç arasında bir yerde kendinizi bulursunuz.
5.Duygular bastırılabilir ama kaybolmazlar. Bir duyguyu bastırırsanız derinlerinizde var olmaya devam eder.
6.Bir duyguyu göz ardı ettiğinizde aslında onu güçlendirirsiniz. Bir duyguyu görmezden gelmek, bastırmak veya gizlemek onu ortadan kaldırıyor gibi görünebilir. Ancak en çok görmezden geldiğiniz, bastırdığınız duygu sizi farkında olmadan etkisi altına alır.
7.Rahatsız edici bir duyguyu ortadan kaldırmanın tek yolu; kendinize bu duyguyu hissetmek için izin vermektir.
8.Duygularınız ve düşüncelerinizi karşılıklı olarak birbirinden etkilenir. Duygularınızı yönetmek için düşüncelerinizi kullanabilirsiniz.
9.Güçlü bir duygu ile dolduğunuzda; duyguyu hissetmek için kendinize izin verirken aynı zamanda bu duyguya niçin sahip olduğunuzu, duygunun ne anlama geldiğini ve size ne anlattığını anlamak için düşünmek o duyguyu “işlemek” olarak adlandırılır.
10.Duygular, benliğinizin derinlerinden gelen değerli mesajlardır. Bir önceki maddeyi uygulamayı başardığınızda mesajları dinler, içinizden gelen bu değerli kaynağı kullanır ve kendinizi onurlandırırsınız.
Duyguların İşlevleri
Duygular bizi korur ve yaşadığımız hayata değer katar. Duyguları kullanmayı öğrendiğinizde size kendinizle ilgili bilgi verir, sizi yönlendirir ve motive eder. Sağlıklı yaşanan her duygunun bir işlevi ve amacı vardır. Aşağıda insanlık tarihi kadar eski olan bazı duygularımızın işlevlerinden kısaca bahsedeceğim.
•Sevgi; kendinize, başka insanlara, hayvanlara ve dünyaya ilgi göstermenizi sağlar. Her insanın en temel ihtiyacı olan bağlanma ve ilişkili olma ihtiyacını gidermesi için gerekli bir duygudur.
•Özlem; hayatımızda ihtiyaç duyduğunuz şey hakkında size mesaj verir.
•Korku; sizi tehlikeli bir duruma karşı korur.
•Kaygı; gelecekteki bir duruma yönelik hazırlık yapmanızı sağlar.
•Öfke; haksızlığa uğradığınız bir durumda hakkınızı savunmanızı ve diğer insanlara karşı kişisel sınırlarınızı korumanızı sağlar.
•Üzüntü; bizim için değerli olan bir şeyin kaybı (ölüm, ayrılık, yeni bir yere taşınma vb.) ardından kaybettiğimiz şeyin olmadığı yeni duruma, hayata uyum sağlamanıza yardım eder.
•Suçluluk ve utanma duyguları; yaptığınız hataları fark etmenizi ve aynı hatayı tekrarlamamanızı sağlayarak kişisel gelişiminize katkı sağlar.
Göz ardı edilen duygular tıpkı kablolar gibi arızalanabilir, kısa devre yapabilir ve sigortayı attırabilir. Duygularınız gerçektir ve asla kendiliğinden kaybolup gitmezler. Onlar sizin aktif çabanızı beklerler. Aşağıda danışanlarımla çalışırken seans aralarında kendilerini korumaları için önerdiğim ve uyguladıklarında gerçekten etkisini gördükleri bazı yolları size de sunmak istiyorum.
Güçlü Duygularınızı Yönetmenizin 5 Kolay Yolu
1.Yazın: Çok az insan güçlü bir duyguyu en iyi yönetmenin yolunun kendinize duyguyu hissetmek için izin vermek olduğunu bilir. Yazmak ise bir süre o duyguyla kalmanın en güzel yoludur. Kendinizi öfke, kaygı gibi güçlü bir duyguyla bulduğunuzda hemen bir kâğıt ve kaleme sarılın. Aklınıza ne geliyorsa her şeyi yazın. Hazır olduğunuzda kâğıt-kalemi bırakın ve dikkatinizi başka şeye yönlendirin. İhtiyaç duyduğunuz anda kullanmak üzere her zaman yanınızda bulundurabileceğiniz küçük bir defter bulundurmanız çok işinize yarar.
2.Anlatın: Bazıları yazmayı hiç sevmezler. Siz de eşiniz veya arkadaşınız gibi hayatınızdaki güvenilir, destekleyici kişilerle güçlü duygunuzu paylaşmanın sihirli yolunu deneyebilirsiniz. Güvendiğiniz kişiye “Bugün üzgünüm çünkü ….” diyebilmek kendi hislerinizi anlamanızı ve yeni bakış açıları geliştirmenizi sağlar. Yazmak gibi anlatmakta duygunun bir ifade şeklidir.
3.Meditasyon yapın: Meditasyon temelde beyninizi kontrol altına alma işlemidir. Güçlü bir duygu sizi ele geçirdiğinde, o duygudan kaçmak yerine içinize dönün. Böylece beyninizin sürücü koltuğunu devralabilir, sakinliği ve huzuru bulabilirsiniz. Meditasyon “derin düşünme” anlamına gelir ve herkes için geliştirilebilir bir beceridir. Bu beceriyi geliştirmek için çevrenizdeki yoga sınıflarına kaydolabilir veya bu konudaki mobil uygulamaları kullanabilirsiniz.
4.Duygunuz Üzerinde Çalışın: Sahip olduğunuz güçlü duyguyla otururken kendinize dönün ve “Şuan ne hissediyorum?”, “Bu duyguyu neden hissediyorum?” ve “Bu duygu bana ne mesaj veriyor olabilir?” sorularının cevaplarını merakla arayın. Bunu yaptığınızda sadece o duyguyu dinlemekle kalmazsınız. Duygunuzun sorumluluğunu üstlenirsiniz ve böylece size bu yoğun duyguyu hissettiren durumla ilgili bir plan yapmak için beyninizdeki ilgili bölümlerini harekete geçirmiş olursunuz.
5.Keyif Veren Aktiviteler Yapın: Keyif veren şeyler yapmak insan ruhunun gerçek yakıtıdır. Size neyin keyif verdiğini bilmeniz ve bunları düzenli olarak uygulamanız; kişisel enerji deponuzu doldurur, dayanıklılığınızı arttırır. Bu tür aktiviteleri yapmak için size acı veren bir duygunun gelmesini beklemeyin. Size nelerin keyif verdiğini keşfedin ve bunları yaşamınıza dâhil edin.
Seren BELECİ
Psikolojik Danışman/Aile Danışmanı
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Güçlü Olumsuz Duygularınızı Yönetmenin 5 Kolay Yolu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Seren BELECİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Seren BELECİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
6 Beğeni 
Yazan Uzman
|
duygular, üzüntü, duygularla baş etme, duyguları yönetmek, olumsuz duyguları yönetmek, duyguların işlevleri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
