2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Manüplasyon
MAKALE #17815 © Yazan Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ | Yayın Ocak 2017 | 4,087 Okuyucu
Manipülasyonun ne olduğuna ve tekniklerine geçmeden önce, insanın kişiler arası ilişkilerden nasıl etkilendiğine değinmekte yarar var.

İnsan sosyal boyutuyla nasıl bir varlık? İlişkiler yumağı içerisinde hayatını sürdüren insan; iyi veya kötü ilişkilerden nasıl etkilenir?

İnsan sosyal boyutuyla hem diğerlerinden etkilenen hem de diğerlerini etkileyen bir varlıktır. Ve bunu kurduğu iletişimlerle yapar. Kişinin mizaç, karakter ve kişilik yapısı, inanç, tutum ve alışkanlıkları, deneyimleri ve daha fazlası onun kim olduğunu, hem kendisine hem de çevresine nasıl davrandığını belirler. Çok hoş bir öykü var bu konuya dair.

İki kurbağa bir süt kovasına düşer, diğer kurbağalar gelir bakarlar ki durum vahim… " Boşa uğraşmayın, siz buradan çıkamazsınız " diye telaşla bağırırlar iki kurbağa süt kovasından çıkmak için çırpınıp dururken. "Evet, artık onlar ölecek ne kötü, hiç bir şey yapamıyoruz " diye söylenmeye devam ederlerken aralarında gerçekten de kurbağalardan biri ölür, diğeri ise halen çırpınmaya devam eder kötü telkinler arasında. "Uğraşma arkadaşım sende öleceksin, elimizden bir şey gelmiyor " diye söylenirlerken kovada ki kurbağa can havliyle bir sıçramayla kovadan çıkar. Diğer kurbağalar sevinir "Aaa nasıl yaptın? " diye sorarlar; ama kovadan çıkmayı başaran kurbağa hiç tepki vermez. Sonra anlarlar ki kurbağa sağırdır. Yani o, o kötü telkinleri duymamış, ümidini kesmemiş; yani manipüle olmamıştır.

Hayat edindiğimiz tecrübelerdir. Ancak bazı tecrübeler çok da acıdır. Örneğin yaşadığımız bir arkadaşlık veya evlilik sona erdiğinde, geri dönüp baktığımızda ne kadar kullanıldığımızı, örselendiğimizi anlayabiliyoruz. Bu açıdan bakınca sosyal ilişkilere ve insanlara dair bilgi sahibi olmanın ve muhtemel tehlikeleri fark etmenin önemi nedir?

İnsan önce kendi hakkında bilgi sahibi olmalı ve öncelikle sağlıklı bir kendilik bilinci geliştirmelidir. Her şey zıttıyla bilinir, zıt kutuplar birbirini çeker ki bu çok doğrudur. Bizler bizde olmayana doğru çekim duyarız. Kendimizi ifade edemeyen biriysek ifade edene hayranlık duyarız, özgüvenimiz yetersizse özgüvenli biri bize hoş görünür, suskunsak konuşkan kişiler cazip gelir...İlişki boyutundan baktığımızda hizmet etmeyi seven kişilerin bir tahakkümcü bulması, hassas düşünen kişilerin bir düşüncesize denk gelmesi, hayır diyemeyen kişilerin sınırları katı biriyle beraber olması hiç de şaşırtıcı değildir... Bu yüzden önce kişi kendisini tanımalı "Ben kimim? sorusuna dürüstçe, içtenlikle cevap verebilmeli, kendini eğrisiyle doğrusuyla, iyisiyle kötüsüyle fark edebilmeli ve kabullenmelidir. Kendini tanımayan bir kişi veya idealize ettiği kendini kendi sanan kişi hiçbir zaman "Hayatıma daha çok hangi özelliklere sahip insanları çekiyorum, kim bana daha cazip daha çekici görünüyor, bu benim hangi yönümden kaynaklanıyor?" sorularına doğru cevap veremeyecek ve hayatında tekrarlanan döngüleri, tekrarlanan temaları doğru tespit edemeyecektir. Kişi kendini doğru tanımadıkça, kendisini hep alıştığı türde ilişkiler içinde bulur, "Bana abim gibi kötü davranıyor, annem gibi eleştirel biri, babam gibi sorumsuz, eski eşim gibi vurdumduymaz.." der durur.

Gelelim manipülasyon konusuna… Manipülasyon nedir, ne anlama gelmektedir? Psikolojik manipülasyon nedir?

Manüplasyon kelime anlamıyla sözlükte "Seçme, ekleme ve çıkarma yoluyla bilgileri değiştirme." anlamında kullanılmaktatır. Psikolojik manipülasyon ise, insanları kendi bilgileri dışında veya istemedikleri halde etkileme veya yönlendirmek demektir. Yani manipülasyon duygularınızı, zaaflarınızı ve inandığınız değerleri hedef alarak bakış açınızı değiştirmeye ve gerçeği şekillendirmeye yönelik sergilenen eylemlerin genel adıdır diyebiliriz. Manipülatörler (manüplasyon yapan kişiler) buna karşındaki kişiye istediğini yaptırabilme sanatı der.

Yalan, inandırma , ikna, övme, göz boyama, hile, çamur atma, duygu sömürüsü, hedef şaşırtma, kamuoyu oluşturma, haline bırakma gibi birçok manüplasyon tekniği vardır. Bu teknikler, düşüncelerinizi karışarak manipülatörün isteği doğrultusunda davranmanız için oluşturulmuş, kabadan incelikli olanlara doğru geniş bir yelpazede yer alırlar.

Manipülatör iyiyse -Hele vicdan gelişimi olmayan psikopatik kişilik bozukluğunda bir kişi ise- kişi manipüle edildiğini mümkün değil fark ettirmez bile. Belki bir tuhaflık olduğunu sezebilir; ama iyi bir manüplatör karşısında manüple edildiğinden emin olması çok zordur. Çünkü normal, iyi niyetli insanlar dünyayı da kendi gibi normal, iyi niyetli, güvenilir kişilerden oluşmuş zannıyla hareket eder.

Elbette dünyada güvenilir, sevilesi insanlar vardır; fakat izin verdiğiniz takdirde sizi kullanmak isteyen, hatta sırf kullanmak için sistemli şekilde davranan insanlar vardır ve maalesef olmaya da devam edecektir. O tür kişiler tarafından kurulmuş manipülasyon tuzaklarına düşmek çoğunlukla yaşamınızı berbat bir hale sokabilir. Kendinizi kötüye kullanılmış, içi emilip posası köşeye atılmış, yalnız ve berbat hissedersiniz. Dünya ve insanlar gözünüze güvenilmez gelir, kime güveneceğinizi kestiremez hale gelirsiniz. Eğer iyi bir manüplatöre denk gelip elinden kurtulmayı başardıysanız muhtemelen bir süre daha dünya gözünüze boş ve anlamsız görünecek; ama emin olun geçecek, yeniden iyi olacaksınız, yeter ki deneyimlerinizden öğrenmeye bakın. Sizinle oyun oynandığını kavrayabilirseniz, manüplasyon tekniklerini tanırsanız, bu tür insanların tuzaklarından da kurtulabilirsiniz.

Manipülasyonu kimler yapar? Bir insan neden karşısındaki kişiyi manipüle etmek ister?

Herkes manüplasyon yapar. Herkes birbirini manipüle edebilir. İnsan doğası gereği kendi isteği olsun isteyen, zaman zaman bencil davranabilen bir varlıktır. Anne çocuğunu, çocuk babasını, erkek kadını, arkadaş arkadaşı manipüle edebilir. Aslında doğduğumuz andan itibaren, çevremizdeki herkes bizi manipüle etmeye ve istediği biçimde yönlendirmeye çalışır. Bu bazen iyi niyetle bazen kötü niyetle yapılır. Bencil insan doğasının vazgeçilmez bir parçasıdır. Bizi ilgilendiren ise kötü niyetli olan manüplasyonlardır. O teknikleri bilmek, başkaları tarafından isteğimiz dışında kullanılmamak için bizi uyanık ve tetikte tutacaktır. Bu sebeple her iyi niyetli, normal insan manüplasyon tekniklerini tanımalı, sevdiklerini bu konuda bilgilendirmelidir. Yoksa kendi ya da sevdikleri bir manüplatöre kurban gidip ciddi şekilde örselenebilir. Bu yüzden aman dikkat.

Herkes birbirini manipüle edebilir dedik. Manipülasyonun patolojik boyutları, normal ve anormal sınırları neler?

Herkes birbirini manipüle eder evet; fakat normal insanlar bunu durumsal olarak yapar, her zaman değil. Yani o an istediği gerçekleşsin diye karşısındaki kişiyi manüple eder; hatta bazı kişiler manüple ettiğini fark bile etmeyebilir. Örneğin ağlamak kolay kolay hiçbirimizin dayanamacağı bir eylemdir, yemekten önce çikolata diye tutturan velet ağlama silahını kullanarak evde ki bireylerden birini yapmayacağı şeyi yapmaya; yani yemekten önce kendisine çikolata verilmesine ikna edebilir. Çikolatayı veren manüple oldu demektir. Bu tür durumsal manüplasyonları herkes yapar. Başka örnek, "Bu akşam erken gelirsen ben de seninle kuzeninin düğününe gelirim.", "Tüm yemeğini bitirirsen baban sana yaş pasta alacak." Yani karşımızdakine istemediği şeyi bu yollarla yaptırırız.

Bencillik bir noktaya kadar doğal bir insan davranışıdır denebilir, bunu zaman zaman herkes duruma bağlı olarak yapar. Fakat gerçek bir manipülasyonda süreklilik vardır, manipülatörün ilişki yürütme temeli manipülasyondur ve bunu sistemli ve bilinçli şekilde, periyodik olarak uygular. Diğer manüplasyondan ayrıcı tarafları duruma bağlı olmaması, sürekli şekilde tekrar ediliyor olmasıdır. Manüplatörün amacına uygun şekilde duruma bağlı olmaksızın sürekli şekilde periyodik olarak uygulanırlar. Bazı manüplatörler, insan aklının almayacağı en sinsi ve sistemli planları uygulamaya koymaktan da çekinmezler. İfşa olan bazı vakalara tepkimiz çoğunlukla "kırk yıl düşünsem aklıma gelmez, yok artık bir insan bu kadar iyi nasıl oynar, herkesi ayakta uyutmuş..." şeklinde olur.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Manüplasyon" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     4 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Tuğba DEMİRÖZ Fotoğraf
Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ
İstanbul
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi244 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'ün Yazıları
► Manüplasyon Teknikleri Psk.Tuğba DEMİRÖZ
► Kimler Manüplasyon Yapar Psk.Tuğba DEMİRÖZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Manüplasyon' başlığıyla benzeşen toplam 3 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Empati Kasım 2016
► Stres Şubat 2015
◊ Kıyamet Senaryoları Temmuz 2013
◊ Ticari Zeka Haziran 2013
◊ Hey Tuğba Naber? Nisan 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


13:58
Top