2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Manüplasyon Teknikleri
MAKALE #17816 © Yazan Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ | Yayın Ocak 2017 | 5,976 Okuyucu
Herkes manipüle olur mu? Manipülatörler daha çok kimleri manipüle eder? Buna daha açık karakterler vardır diyebilir miyiz?

Kendilik değeri, öz-saygı ve öz-sevgisi düşük bunun karşılığında öteki algısı olumlu insanlar manüplasyona daha açıktır.

Saf, herkese karşı iyi niyetli, merhametli, yufka yürekli kişiler manüplasyona daha açıktır.

Hatayı karşısındakinde de aramayı unutup hep kendinde arayan kişiler manüplasyona daha açıktır.

Herkesi memnun etme çabası içinde olanlar manüplasyona daha açıktır.

Başkaları tarafından onay ve kabul görme çabası olanlar manüplasyona daha açıktır.

Tartışmaktan çekinen, reddedilme, onaylanmama gibi olumsuz duygulardan kaçınma isteğinde olanlar manüplasyona daha açıktır.

Hayır diyemeyen kişiler manüplasyona daha açıktır.

Benlik sınırları gelişmemiş veya çok geçirgen sınırlara sahip kişiler manüplasyona daha açıktır.

Özgüveni düşük kişiler manüplasyona daha açıktır.

Kontrol edilmeyi seven, inisiyatif almakta zorlanan kişiler manüplasyona daha açıktır.

Manipülasyon nasıl yapılır, manipüle etmenin teknikleri var mıdır?

Diyelim ki bir konuda özgüven eksikliğiniz var. Atıyorum tartışmadan kaçınan bir yapıdasınız. Ve manüplatör bunu sizi gözleyerek fark etti veya kendiniz söylediniz "Tartışmaktan korkuyorum, o yüzden bulunduğum ortamlarda kendi fikirlerimi hiç söylemem." gibi. Bu sizin zayıf yanınız olsun. İşte manüplatör özgüven eksikliğinizi kullanarak sizinle dolaylı ya da doğrudan dalga geçer. Ama bunu maksatlı yapar. Muhakkak ama muhakkak sizin bu eksikliğinizden bir çıkarı vardır, boşuna yapmaz bunu. Atıyorum eve daha çok para getirmenizi istiyordur.

"İş yerindeki tüm işleri sana yaptırıyorlar, 3 kuruşa seni kullanıyorlar ve sen gık demiyorsun ya ben çok üzülüyorum. Senin gibi bilgili ve iş yapan biri çok daha fazlasını hak ediyor. Ama sen konuşamazsın patronunla, zam bile isteyemezsin. Keşke kendin için iyi şeyler yapabilsen."

Sırf bu yüzden dalga geçer sizinle. Doğal olarak savunmaya geçer, eksikliğinizi örtmeye çalışırsınız. Zaten kural budur kurban özgüveni düşükse onunla alay et, dalga geç, üstüne git, imalı konuş, savunmaya geçsin ve o savunmalarla uğraşıp eksikliğini örtmeye çabalarken sağlıklı düşünemesin. Savunmaya geçer, eksikliğinizi örtmeye çalışırsanız, manüplasyon tuzağına düştünüz demektir ki düşmeyen yok denecek kadar azdır. Savunmaya geçtiğiniz andan itibaren dışarıdan gelen önermelere daha açık ve savunmasız hale gelirsiniz. Ve kendinizi her gün neden zam isteyemediğinizi manüplatöre açıklamaya çalışırken bulursunuz, bu özgüveninizi daha da zedeler, utanç, suçluluk, yetersizlik hisleriniz tavan yapar ve onları da örteceğim derken daha da dibe batarsanız. Olası maaşınız artmışsa manüplatör bayram yapar. İşin ilginç yanı artmasa da bayram yapar; çünkü artık karşısında kendini yetersiz hisseden iyi bir kurban oluşturmuştur ve canı hangi konuda isterse o konuda rahatlıkla manüple edilmeye hazırdır.

Dolandırıcıların ya da karşı tarafın maddi olanaklarından faydalanmak isteyenlerin en çok kullandığı metotlardan birisi de yalan yoluyla manüplasyondur.

manüplatör yalanlardan örülü yoğun bir ağ oluşturur. İşte o ağ, gerçekliği çarpıtarak sizi manipülasyon için kurban haline sokar. Bir tanıdığımın başına gelmiş bir olayı paylaşmak istiyorum. Belediyede çalışıyor. Kendi gibi bir belediye çalışanı insanların ev sahibi olma isteğini bakalım nasıl manüple ediyor? Önce aynı işyerinden bir kişiyi avlıyor ve ondan bir miktar parayı ev peşinatı olarak alıyor, karşılığında teminatlı senet veriyor ki ona gerek bile yok zaten bir belediye çalışanı üstelik arkadaşınız. Sonra diğer arkadaşlarına onu ev sahibi yaptığını paylaşıyor o kişi de evi olacağı umuduyla "sayende evim oldu" diyor. Ve aynı işyerinde birçok kişiye o yolla daha kolay ulaşıyor, herkesten 70-80 bin peşinat topluyor, tavlayamadıklarına da onların güvenilir bulduğu kişiler vasıtasıyla ulaşıyor ve sonunda 11 kişiyi dolandırıyor. Tüm bunarı yaparken ortada açık bırakılan mail adreslerini ve telefon bankacılığını da kullanmayı ihmal etmiyor, bazılarının bilgisi dışında kendi hesabına para aktarıp "Bak o da ev sahibi olmaya karar verdi" şeklinde yeni kurbanlar oluşturmaya çalışıyor. Bir kişi uyanana kadar bu durum devam ediyor. Dolandırıldığını anlayanlar birbirlerini suçlamaya, herkes birbirinin onun işbirlikçisi olduğunu düşünmeye başlıyor. "Sen para vermeseydin ben de vermezdim." şeklinde.

İnsanlara güvenme konusunda ağır davranmayı kural haline getirin.

Bir insanı yeterince tanımadan onunla kişisel ve finansal bilgilerinizi paylaşmaktan kaçının.

Size yapılan doğru olamayacak kadar mükemmel tekliflere ve iş önerilerine karşı dikkatli olun.

Karar almadan önce ince eleyip sık dokuyun.

İnsanların sözlerinin doğruluğunu test edin, iyice araştırın

Bazen çok güvendiğimiz ve zaaflarımızı açık ettiğimiz – başka bir deyişle dost sandığımız – kişiler bunu kullanıyor… Bu bir manipülasyon mudur?

"Çaresizim, kimsem yok, babam hasta, kardeşini görmek istiyor; ama evlat olarak onu kardeşine bile götüremiyorum, sen bir erkeğin işsiz olmasının ne demek olduğunu bilemezsin, Allah kimseyi parasızlıkla imtihan etmesin, hele benim gibi varlığa alışmış birini. İnşallah sen hiç böyle şeyler yaşamazsın." Karşınızda üzgün, çaresiz biri var, üzüldünüz ve destek olmak istediniz cebinizde ki tüm parayı verdiniz. Çok güzel bir hareket yaptınız, Allah kabul etsin. Birkaç hafta sonra sizi aradı ve görüşmeye karar verdiniz. Doğal olarak sorarsınız değil mi "Baban sevindi mi kız kardeşini görünce" diye. "Imm babam ağır hastalandı gidemedik. Şimdi götürmek istiyorum; ama götüremiyorum, çaresizim hiç param yok." dediğinde ne düşünürsünüz? Ben şöyle düşünmüştüm. "İyi de nasıl olmaz parası, vermiştim. Madem gitmedi o halde neden paramı geri vermedi? Ben birinden bir iş yapmak için para alır ve o işi yapamazsam parasını teşekkür edip iade eder ve gidemeyeceğimi açıklardım. Allahallah hiçbir şey anlamadım." Ama karşımdaki kişi ağlamaklı, sürekli çaresizlikten, işsizlikten bahsediyor, ara ara da Allah kimseyi böyle bir durumla imtihan etmesin diyor. Sonra şöyle düşündüm " Hay Allah demek ki başka bir şeye harcamak zorunda kaldı ve yine adamcağız ölmeden kardeşini göremeyecek." İşte burada hata yaptım. İlk düşündüğüm doğruydu, olması gereken iş gerçekleşmemişse paramı vermesiydi, ayrıca ilk borcunu ödememiş birine 2. kez borç vermek hiç akıl karı değildi; fakat ben akıl karı olmayanı yaptım. Tekrar en az 5000 kilometre götürecek kadar para verdim, sonuç mu aynı. O 2. davranışımın posamı çıkarana dek ona para sağlayıcı kurban haline geldiğimin anlaşması olduğunu anlayamadım. Aslında anladım da konduramadım. Yok canım o kadar da kötü olamaz:)))))))))

Aklıma birçok kez "Eee arabası var onu satsın" ya da "Ben olsam bir yerlerde 3 e 5 e bakmadan çalışırdım" gelse de o konularda da manüple edildim. "Satsam da çok borcu var para kalmaz banadan tutunda ne yani sen bana limon mu sat diyorsun inşallah Allah seni de benim gibi işsiz bırakır da görürsün üniversite mezunu birine böyle hakaret etmenin ne demek olduğunu, yaşa gör, utanacaksın kendinden." sözleri altında kendimi kötü hissedip "Cidden ya ben utanmaz biriyim neler diyorum" derken buluyordum, iyi bir psikopat daima haklı çıkar.

Bu yüzden zayıf yönlerinizi gerek yoksa sergilemekten uzak durun; hele karşınızdaki kişiyi tam olarak tanımıyorsanız bunu yapmaktan tamamen kaçının. Maalesef sizin zaaflarınızdan faydalanmak isteyenler olabilir. İnsanların güvenilir olup olmadığını anlamak sadece onları dinlemekle anlaşılmaz, birçok durum ve ortamda gözleyin, test edin. Manüple edildiğinizi kendinizi istemediğiniz şeyleri yaparken bulduğunuzda anlayabilirsiniz; eğer bu sıklıkla başınıza geliyorsa sistemli bir manüplasyon altında olabilirsiniz, uyanık olun.

Bazılarımız da dışarıdan gelen ilgi ve övgüden çok etkilenir. Hatta buna muhtaçtır diyebiliriz. Peki, aşağılama gibi aşırı övgü, egonun şişirilmesi de bir manipülasyon olabilir mi?

Ego okşama çok yoğun duygusal manipülasyon metotlarından birisidir. Hatta bu teknik ilişkileri bile parçalama gücüne sahiptir. Özellikle ikili ilişkilerde manüplatörün ilk kullandığı tekniktir.

Önce sizi öve öve bitiremez, yere göğe sığdıramaz, size deli gibi ilk görüşte aşık olmuştur ve daha önce o duyguları asla yaşamamıştır. Size hayrandır, çok farklı biri olduğunuzu vurgular sürekli. Her daim iyi özelliklerinizi öne çıkarır, en sevdiğiniz arkadaşlarınızla tanışır, onların yanında sürekli olarak sizi övmeye devam eder. Asıl amaç ise sizin ve çevrenizdeki herkesin sempatisini ve güvenini kazanmaya çalışmaktır. Tamamen bağlandığınıza emin olmadıktan, güveninizi tam olarak kazanmadıktan önce gerçek yüzünü size asla asla göstermez. Bu bazen yıllarını alır.

Bu aşamadan sonra sizin çevrenizde potansiyel tehlike gördüğü, kendisinin kim olduğu hakkında sizi uyarıp etkileyebileceğini düşündüğü herkesle bağlantınızı koparma manüplasyonlarına geçer. Bunu o kadar ustalıkla yapar ki anlamak çok zordur. Atıyorum "Fark ettin mi Gizem benimle ne kadar ilgilendi" diye arkadaşınız hakkında şüphe tohumu ekmeye çalışır. Siz yanlış anlamış olduğunu, onun öyle biri olmadığını savunmasına girmişseniz işi daha öteye taşır. "O yüzden mi sen mutfağa gittiğinde bana seni kötüledi. Ya hiç uyanık değilsin, gerçekten kime güveneceğini bilmiyorsun, seni ayakta uyutuyor haberin yok." Allahallah yapmamıştır deseniz muhtemelen sesini yükseltip "Bana yalancı mı diyorsun, yazıklar olsun burada sana dürüstçe arkadaşının ne mal olduğunu anlatıyorum, sen hala beni suçluyorsun. Tabi hata bende ah benim eşek kafam, ne uyarıyorsun sanki." diyerek sizi abandone edecektir. Alttan alta verdiği asıl mesaj bak ben ne kadar güvenilirim ve sana haber veriyorum, güveneceğin tek kişi benim anla bunudur. Tek tek çevrenizden o ya da bu sebeple kopmaya başladığınızda onun için harika bir kurban haline dönüştünüz demektir, artık sizi istediği gibi kullanacaktır.

Aşırı övme manüplasyonuna iş yerlerinde çok rastlarız. Genellikle grup çalışmalarının yapıldığı işletmelerde bazı uyanıklar tüm işleri birilerine övgü suretiyle yıkmayı başarır. Sen bu işin üstesinden gelirsin, sana güveniyorum, bunu yapsa yapsa kim yapar diye düşündüm ve o kişinin bir tek sen olabileceğini fark ettim sözleriyle birçok insan hiç mesuliyeti olmadığı nice işi yapmak zorunda hissetmektedir. Her zaman doğru temas sınırlarında durmakta yarar var, biliyorsunuz eşek olana semer vuran çok çıkar, amman dikkat.

Özellikle gençlerin yanlış alışkanlıklar veya bağımlılıklar edinmesinde arkadaş çevresinin etkili olduğunu biliyoruz. Aidiyet ve onaylanma ihtiyacı, cesaret göstergesi gibi gerekçelerle gençler kolayca manipüle olarak bu yanlış yollara sapıyor diyebilir miyiz?

Aidiyet ve onaylanma ihtiyacı her insanın ihtiyacıdır ve elbette bir grup kötüler de insanların bu zaafını kullanmaktadır ve maalesef kullanacaktır. Özellikle ergenlik dönemi aile bağları zayıflamış, daha çok akranlarına yönelmiş olan gençler, akranları arasında kabul görmek için her tür yanlışa açık hale gelebilmektedir. Aileler bu konuda uyanık olup çocuklarıyla dost kalmayı başaramazsa sonradan onlar hakkında öğrenecekleri gerçeklerle çok üzülebilmektedirler. Alkol, uyuşturucu, hap, cinsel istismar gibi konularda. Mesela lise 1e giden bir danışanım arkadaşlarının hala kız olduğu için kendisiyle alay etmesinden, grup dışı kalmaktan dolayı kendini çok yalnız hissediyordu.

Günümüzde radikal akımlar küresel bir sorun haline geldi. Etnik veya dini radikalizm adeta insanların beynini yıkıyor ve taraftar kazanıyor. Hatta bazı kişileri intihar bombacısı veya suikastçı haline getiriyor. Bu radikal akımlar da manipülasyon tekniklerini kullanıyor diyebilir miyiz?

Evet bunu beyin yıkama teknikleriyle yapıyorlar, yoksa normal bir insan bir başkasını nasıl öldürebilir ya da kendini patlatabilir. Bir şeylere zorlandığınızı hissettiğiniz yerlerden uzak durun, akıl süzgeçlerinizi kullanın. Sempati duyduğunuz kişi ve kurumlara karşı da dikkatli olun. Manüplatörler sizi statülerinizi kullanarak manüple edecek. Türk dediğin şöyle olur, vatansever böyle olur, müslümansan şunu yap.... bir de bakmışsın birilerinin kuklası haline gelmişsin. Bu o kadar sistemli yapılır ki önce güven kazandıkları için neyin içine düştüğünü kolay kolay anlamazsın bile.

Satış tekniklerinde de kitleleri etkilemeye yönelik manipülasyon tekniklerinin uygulandığını biliyoruz. Örneğin bazı reklamlarda – örneğin bir deterjan reklamında lekeleri çıkarmanın tek yolu o marka gibi gösteriliyor. Kişi o markayı almazsa sorununa çözüm bulamayacak gibi hissediyor. Bunu kozmetiklerde de görüyoruz. O kremi kullanmazsak daha çabuk yaşlanacağımızı düşünebiliyoruz.

Reklamların amacı, edebildiğin kadar en çok kişiyi manüple et; zaten reklamın amacı manüplasyon. Çünkü çok fazla rakip firma var ve her firma kendi ürünü satılsın istiyor, bu sebeple yaptığı reklamla senin tek çaren benim ürünümde algısı oluşturmayı amaçlıyor. Onu tek çare görmeni sağlamayı başarmışsa reklam başarılı bir reklam oluyor. Reklam ürün satışını artırdıysa başarılı olmuş demektir.

Korkularımız, kaygılarımız hatta fobiye dönüşen takıntılarımız da bir manipülasyonun eseri olabilir mi?

Olabilir de olmayabilir de. Fakat bunu ayırt edebiliriz. Korkutma, tehdit, şantaj birer manüplasyondur ve kişi o duruma maruz kalmamak için yapmayacağı birçok şeyi yapar hale geliyorsa manüple ediliyor demektir. Örneğin, son yıllarda liseli kız ve erkek çocuklarda en sık karşılaştığımız durumlardan biri, genç, internet vasıtasıyla tanımadığı biriyle iletişim kuruyor, o kişi önce gencin güvenini kazanıyor, sonra konuyu cinselliğe getirip gençten çıplak resim atmasını istiyor ve genç güvendiği o kişiye resimlerini yolluyor. Bu tuzağa düşmüşse o kişi bir üst aşamaya geçiyor ve kendisiyle birlikte olmazsa resimlerini herkese göndermekle genci tehdit ediyor ve eğer genç bu tuzağa da düşerse o an kameraya alındığını bilmediği için eğer başkalarıyla para karşılığı birlikte olmazsa videolarının internete verileceği söylenerek tehdide başlanıyor. Başına böyle durumlar gelmiş kişilerde korkular, kaygılar, fobiler oluşmuşsa bu manüplasyona bağlı oluşmuştur diyebiliriz. Tabi sadece bu örneklerden bir tanesi. Yeni tanıştığı bir arkadaşının evine gidip böbreği çalınan kişi de oluşan kaygı bozuklukları, sürekli aşağılanan, yetersizlikle suçlanan kişilerde oluşan yalnızlık korkuları, bağımlılık, panik atak da bir manüplasyon sonucu oluşabilmektedir.

Peki, manipülasyonun dozajı giderek artar mı? Taviz verdikçe artan bir yönü var mıdır?

Kesinlikle artar, manipülatör sizden önce küçük bir istekte bulunur, yerine getirdiğiniz takdirde daha büyük bir istekte bulunur. Örneğin kurumumuza destek için 20 lira verebilir misiniz? Vermişseniz şayet, siz bize daha önce destek olmuştunuz sizin gibi yardımsever biri bize yardım eder diye size geldik, 50 liralık bağışta bulunabilirsiniz değil mi? Eğer onu da verdiyseniz sıklıkla artan istekler gelecektir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Manüplasyon Teknikleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     7 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Tuğba DEMİRÖZ Fotoğraf
Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ
İstanbul
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi244 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'ün Yazıları
► Manüplasyon Psk.Tuğba DEMİRÖZ
► Kimler Manüplasyon Yapar Psk.Tuğba DEMİRÖZ
► Test Teknikleri Psk.Dnş.İdem TONOZ
► Test Çözme Teknikleri Psk.Dnş.Sehir HİLOOĞLU
► Test Çözme Teknikleri Psk.Dnş.Fahreddin GÜRBÜZ
► Olumlu Düşünme Teknikleri ÇOK OKUNUYOR Psk.Ceren AKBOYAR
► Nlp ile Sorun Çözme Teknikleri Psk.Dnş.Abdullah TOPAL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Manüplasyon Teknikleri' başlığıyla benzeşen toplam 36 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Manüplasyon Ocak 2017
► Empati Kasım 2016
► Stres Şubat 2015
◊ Kıyamet Senaryoları Temmuz 2013
◊ Ticari Zeka Haziran 2013
◊ Hey Tuğba Naber? Nisan 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:14
Top