2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Okuma-Yazma ve Matematik Sorunları İçin Tedavi
MAKALE #3088 © Yazan Veli DERİN | Yayın Mayıs 2009 | 10,664 Okuyucu
OKUMA SORUNLARI İÇİN TEDAVİ

Tedavi seçimindeki ilk şey, çocuğun özel eksikliklerini ve zayıflıklarını doğru olarak değerlendirmektir. İkincisi ise uygun eğitim yaklaşımıdır. Bu sorunla olumlu bir şekilde başa çıkma stratejileri arasında çocuğun küçük ve yapılanmış okuma gruplarına girmesi gelir. Böylece çocuğun bireysel dikkati sağlanacak ve yardım alması kolaylaşacaktır.
Samuel ORTON tarafından geliştirilen özel bir yöntemle; önce basit ses yeteneğine dikkat çekilmekte, daha sonra bu ses birimlerinin karışımı kelimelere ve cümlelere dönüştürülmektedir. Bu ve benzer yöntemlerin mantığı harflerde ve hecelerde çektiği güçlükleri öğrenerek okuyabilmesidir.

Çocuklar mümkün olduğu kadar sosyal işlev düzeylerine yakın bir sınıfa yerleştirilmeli ve okumada özel yardım verilmelidir. Birlikte ortaya çıkan duygusal ve davranışsal sorunlar uygun davranışsal yaklaşımla ve psikolojik yardımla tedavi edilmelidir. Ebeveyn işbirliği de bu konuda yardımcıdır hatta hayatidir.çocukların yapacakları bir beceriye, eyleme geçerken pekiştireçlerle motivasyonlarının arttırılması gerektir. Çünkü somut işlem dönemindeki çocuklar sözel ve soyut pekiştireçlerle pekiştirilmemelidir. Bunun yerine nensel ve etkinlik pekiştireçleriyle motivasyon sağlanmalıdır.( pekiştireçlerin nasıl kullanılcağı ve belirleneceği davranış değiştirme konusunda açıklanacaktır.(bkz davranış değiştirme ve pekiştireçler )

Öğrenme bozukluğu olan çocukların ortalama % 75’i sosyal yeterlilik bakımından da sorunludur. Bundan dolayı okuma bozukluğu olan çocuklar için tedavi programının bir parçası olarak sosyal yeteneklerin geliştirilmesi de önemlidir. Bu bağlamda günümüz yaşam koşullarının bireyselleşmesi ve güvenlik kaygısı nedeniyle çocuklar akranlarıyla sadece formal ortamlarda ( okul, kurs.vb.) birlikte olabilmekte bunun sonucu olarak sosyal beceri ve sosyal yeterlilik düzeylerinde düşüklük olmaktadır. Bu tür sosyal beceri ve sosyal yeterlilik açısından çocuklar “YAŞAM KOÇLUĞU” konusunda yardım alabilirler ayrıca “EĞİTİCİ VE YARATICI DRAMA” ya yönlendirilebilirler.

YAZMA SORUNLARI İÇİN TEDAVİ

Yazma, dil ve okuma bozuklukları birlikte olduğundan, bir çocuk okumayı öğrenmeden önce; ifade edici dil bozukluğu tanısı, daha sonra yazılı ifade bozukluğu tanısı konur. İleri derecedeki olgularda yazılı ifade bozukluğu ikinci sınıfta, daha az ciddi olgularda 5. sınıfta veya sonrasında belirgindir. Yazılı ifade bozukluğu olan bir çok insan zamanında eğitim desteği alırsa orta eğitime hatta yüksek öğretime bile devam edebilir. Başarı; bozukluğun şiddetine, yaşa, eğitim desteğinin ne zaman başladığına, süresine ve devamlılığına, ikincil duygusal ve davranışsal sorunların olup olmamasına bağlıdır.

Eğitimde destekleyici yazılı ifade yöntemleri etkili olabilir. Bunun yoğun, devamlı ve birebir uygulanmasıyla en iyi tedavi sonuçları elde edilir. Fazladan günde iki saat kadar yazma dersi uygulanabilir. yazı çalışmaları aşamalı olarak artarak devam eden süre ve miktarda olmalıdır. Yazılacak konu ve çizgi-karalama-boyama-eksik tamamlama gibi etkinliklerde çocuğun sevdiği konular seçilmeli ve ilk başta uzun yazılardan uzak durularak yazıya olan sevgiyi ve ilgiyi azaltacak etkenlerden kaçınılmalıdır. Ayrıca bu durumlarda “CEZA OLARAK FAZLADAN CÜMLE YAZDIRMA VE ÖDEV ARTIRMADAN “ şiddetle uzak durulmalıdır.

Yazı, iletişimin karmaşık ve yüksek işlev gerektiren bir sunumudur. Alıcı ve ifade edici dil gelişiminin ardından kazanılır. Yazabilmenin öncülleri, anlama, dinleme, konuşma ve okumadır. Yazabilmek için akılda tutabilme, her harf ve sesin zihinde formülasyonunun sözcükler ve tümcelere dönüşmesini sağlama, kasların uygun biçimde kullanılması ile harfleri seslere uygun biçimde sembolleştirme ve biçimlendirme gerekmektedir. Çocukların yazılarının doğrudan gözlenebilir, değerlendirilebilir, görsel ve motor becerileri yansıttığı düşünülür. Yazıya ilişkin sorunlar pek çok nedene bağlı olabilir. Etkin motor beceriye ilişkin zorluklar, görsel bilgiyi motor çıktı olarak transfer etmekte sorunlar, görsel ve işitsel algı ile ayrımlaştırma güçlükleri, yazının öğrenilmesini güçleştiren nedenler arasında yer alır. Ayrıca hızlı yazmaya çalışmak ve süre azlığı kaygısı da yazının kötü olmasına neden olabilir.
Yazının düzeltilmesinde bireyin yazısı ile dalga geçilir ve kötü olduğu konusu sürekli gündemde tutulursa düzelmenin önüne engel konmuş olur. Yazı konusunda kriter var mıdır? Evet vardır. Amaç güzel yazı yazmaktır ama bu durumlarda eğer yazıyı başka bireyler rahatlıkla okuyabiliyorsa bu yeterlidir. Yoksa her bireyin yazısı güzel değildir. Önemli olan okunabilir olmasıdır.

MATEMATİK SORUNLARI İÇİN TEDAVİ

Ayırıcı Tanı:
Matematik bozukluğu zihinsel yetersizlik sendromu gibi bütünsel bozukluklardan ayırtedilmelidir. Zihinsel yetersizlikteki aritmetik güçlükleri tüm zeka işlevlerindeki genel bozuklukla birliktedir.Yetersiz eğitim çocuğun aritmetik performansını etkileyebilir. Böyle olduğunda aynı sınıftaki diğer çocuklarda da benzer düşük aritmetik performansın olduğu görülebilir. Davranım bozukluğu ve DEHB, matematik bozukluğu ile birlikte olursa bu olgularla her iki tanı da konulmalıdır.Çocuklardaki matematik bozukluğu genellikle ilk eğitimin 3.sınıfında görülür. Bazı çocuklarda bu bozukluk 1. sınıfta da belirgindir. Orta derecede matematik bozukluğu olan çocukların aritmetik güçlükleri yoğun eğitsel girişimlerle çözülmediği zaman aritmetik güçlükleri devam eder ve kendilik kavramları düşük olur. Depresyon ve engellenme de görülebilir. Bu komplikasyonlar, okula gitmek istememe, okuldan kaçma veya başka davranım bozukluklarına yol açabilir.

Tedavi:
Çeşitli eğitimsel tedavilerin etkinliği tartışılmakla birlikte bugün matematik bozukluğu için en etkili tedavi eğitimdir. Ortak kanı, eğer tedavi yöntemleri ve materyaller o çocuğa, o bozukluğa, o bozukluğun şiddetine ve öğretim planlanabilirliği ilkesine uygunsa eğitim yararlı olur. Yakın zamandaki bir araştırma matematik eğitiminin hesaplamaktan çok, problem çözme etkinliğinde yardımcı olduğunu göstermiştir. Bilgisayar programları da bu konuda yardımcı olabilir ve eğitim desteğinin etkisini artırır. Sosyal yetenek eksiklikleri çocuğun yardım aramasında direnç oluşturur.
Bundan dolayı sosyal alanlarda olumlu problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi de matematik yeteneği eksikliğinin giderilmesine yardımcı olur. Koordinasyon sorununu da matematik bozukluğu ile birlikte görülebilir. Bu gibi durumlarda fiziksel tedavi ve duyusal bütünleşmeyi sağlayıcı etkinlikler yardımcı olabilir. Ayrıca matematik konuları çocuğun özelliğine göre somutlaştırılabilir.

AİLELERE ÖNERİLER
· Çok geç kalmadan, durumu fark ettiğinizde hemen bir uzmana götürün. Gerekli tıbbi ve psikolojik ölçümleri yaptırın.
· Öğretmeninden bilgi ve yardım isteyin. Öğretmeniyle ortak bir çalışma planı geliştirin.
· Çocuğunuzun bireysel özelliklerini, kapasitesini ve sınırlarını bilin.
· Harfleri ters yazıyorsa; harflerin yazılı olduğu kartlar hazırlayın. Yazarken karta bakarak doğru yazmasını sağlayın. Yazma alıştırmaları yaptırın.
· Doğru hecelemekte, yazmakta zorlanıyorsa; cümleleri, kelimeleri gruplara ayırın. Her gün belli bir grubu yazmasını sağlayıp çalıştırın. Bakmadan yazdırın, hatalarını ona gösterin ama yazdıklarını silmeyin, biraz zaman geçince doğrusunu yazmasını sağlayın.
· Matematik problemlerinde zorlanıyorsa., matematik seviyesini tespit edin. Öncelikle eski bilgilerini tekrarlatın, basit işlemlerle başlayarak yavaş yavaş ilerleyin ki öğrendiklerini karıştırmasın. Çalışırken birden fazla duyuya hitap edin (işitsel, görsel, dokunsal).
· Okumayı öğrenmede güçlük çekiyorsa; öncelikle okuma seviyesini tespit edin. Tümdengelim (bütünden, parçaya) yöntemini kullanın. Sık sık tekrar yapın.
· Okul dışında gerekli destekleyici eğitim ve çalışmaların yapılması için gerekli yerlere yönlendirin.
· Sabırlı, anlayışlı ve hoşgörülü olun.
· Güdüleyici ve teşvik edici olun.
· Her bireyin kendine ait ilgi ve yetenekleri olduğu unutulmadan, çocuğun yapamadıkları üzerinden değil yapabildikleri üzerinden hareket edin. Başardıkça teşvik edin. Kendini ifade etmesine farklılıklarını ortaya koymasına izin verin.
· Çocuğunuzun kendini rahat ve güvende hissettiğinden emin olun.
· Çocuğunuzu olduğu gibi kimse ile kıyaslama yapmadan ve inkar etmeden kabul edin.
· Dikkati çabuk dağıldığından çalışma sürelerini kısa tutun. Dikkati yoğunlaştırıcı etkinlikler yaptırın; boncuk dizme, nesneleri gruplama, ayırma, düzeltme gibi.
· Günlük işlerde size yardım etmesini sağlayın.
· Başaramayacağı ödevler, görevler, sorumluluklar vermeyin. Kendisini başarısız ve olumsuz değerlendirmesine engel olmaya çalışın.
· Tutarlı davranın, bir gün sabırlı ve anlayışlı iken diğer gün bıktım senden demeyin. Aynı zamanda çocuğa karşı diğer aile bireylerininde birbirleriyle tutarlı olması gerektiğini unutmayın.
· Özgüven kazanması için gerekli desteği verin. Sosyal faaliyetlere yönlendirin.
· Çocuğunuzdan utanarak onu ve kendinizi toplumdan uzaklaştırmayın.
· Çocuğa her şeyin yolunda olduğuna dair güven verin.

· YETERLİ İLGİ VE SEVGİYİ VEREREK, ONUN SİZİN İÇİN NE KADAR DEĞERLİ VE ÖNEMLİ OLDUĞUNU HER DEFASINDA BELİRTİN.

VELİ DERİN
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Okuma-Yazma ve Matematik Sorunları İçin Tedavi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Veli DERİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Veli DERİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Veli DERİN Fotoğraf
Veli DERİN
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Özel Eğitim Uzmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi50 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Veli DERİN'in Makaleleri
► Okuma Yazma Zorlukları Gökhan KARATEPE
► Okuma Yazma Sorunu Hanife TETİK
► Matematik Zor Değildir Psk.Tülay KÖK
► Yazı Yazma Bozukluğu (Dysgraphıa - Disgrafi) ÇOK OKUNUYOR Psk.Sonnur KÜKÜRT
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Okuma-Yazma ve Matematik Sorunları İçin Tedavi' başlığıyla benzeşen toplam 28 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:31
Top