Yaşam Değişim Dönemleri - Yaşam Döngüsü
Yaşam Değişim Dönemleri ( Yaşam Döngüsü )
Öyle zamanlar olur ki, yaşamımız bir dönüm noktasına girer. Adeta virajlı bir yoldan dönmek üzere olan bir araba gibi… Virajı döndükten sonra karşımıza ne çıkacağını bilemeyiz. Dönüm noktamız, kırılma noktamızdır. Bu belirsizlikler kimi zaman evle ilgilidir, kimi zaman işle, eşle. Zamanla çözüleceğini biliriz, bekleyemeyiz. Beklemek zor gelir, sabredemeyiz.
Üniversiteye hazırlanan bir gencin önünü göremeyişindeki telaşı, ilişkisinin ne olacağını bir türlü bilemeyen eşin sabrına benzer. Telaşlı, heyecanlı, korku dolu kimi zaman umut doludur. Dönüm noktaları, çoğu zaman yaşamın gidişatını belirler. Yeni başlangıçlar insanın gözünü korkutur. Rutin şekilde ilerleyen hayatın bir gün değişmesi gerekir.
İlk aşama anne karnından ayrılmakla başlar ve bambaşka bir dünyaya açarız gözlerimizi. Alışageldiğimiz o korunaklı alandan, seslerin, insanların, görüntülerin olduğu farklı bir boyuta geçeriz adeta. Fakat bu ayrılış doğumla birlikte unutulur ve biz ilk kırılma noktamızı okula başlangıçla yaşarız. En güvenli bölge olarak nitelendirdiğimiz yerde, evimizde sürekli oyunlar oynayan ve neredeyse zamanımızın çoğunu aile bireyleri ile geçirirken birden bambaşka bir dünya kapılarını açıverir bize: okul. Okula başlamak zor gelir annesine ya da aile bireylerinden birine bağlanmış çocuklar için. Çünkü hep alıştığı o güvenli bölgesinden ayrılacak, yaşıtları ile birlikte zaman geçirecektir artık. İlk dönüm noktası kimi zaman nice zorluklarla, kimi zamanda kolaylıkla atlatılır. Bu ise dönüm noktalarını nasıl karşıladığımızın ilk göstergesi olarak kalır. Ardından okul değişiklikleri gelir yeni yaşam değişim dönemleri adı altında. Bazen anne baba boşanmalarına rastlarız bu süreçte. Yeni bir aile olmaya alışır insan, kimi zaman eksiğiyle, kimi zaman da fazlasıyla. Birinin vefatına şahit oluruz bazen. O çok sevdiğimiz insandan ayrı kalmakta bir yaşam değişikliği olur bizim için, çünkü zamanımızın çoğunu onla geçirmeye alışmışızdır.
Lise hazırlık dönemi de bizim için bir yaşam değişim dönemi olarak yer alır hayatımızda. Hangi okula gidilecek? Hangi meslek seçilecek? Neresi en doğru olanıdır? Neresi bize uygun bir yaşam alanıdır? İşte bu seçimleri yapmayı henüz o yıllarda öğreniriz. İstediğimizi bazen elde eder, bazen elde edemeyiz ve kaybetmeyi de kazanmayı da yavaş yavaş öğreniriz. Ergenlik çağının delikanlılığı ile birlikte bazen aldığımız kararlardan mutlu olamayabiliriz. Seçtiğimiz meslek yanlış gelir ya da okulu beğenmeyiz. Bu aşama bize köklü değişikliklerde aldığımız kararları ne kadar iyi düşünmemiz gerektiğini öğretir bizlere. Adeta köprüden önce son çıkış gibi, üniversiteye başlamadan son bir değişiklik yapar, gayret gösteririz. Kimi zamanda seçimlerimizden mutlu, umutlu bir şekilde yolumuza devam ederiz. İşte tam bu anda karşımıza bir dönem değişimi daha çıkar: Üniversiteye hazırlık süreci.
Üniversiteye hazırlanmak, okumayı ve iyi bir meslek sahibi olmak isteyen insanlar için zorlayıcı gelir. Kimi zaman lise döneminden sonra evliliklere şahit oluruz, ya da okumayı seçmeyip iş bulma sürecini erken yaşayanlara. Bu süreç herkes için bir yaşam dönüm noktası oluşturur. Seçimler yaşanır ve hayatın geri kalanı ona göre şekillenir. Okumak mı seçilecektir? Çalışmak mı? Evlenmek çocuk sahibi olmak mı yoksa iş hayatına adapte olmak mı? Eğitim hayatını bu noktada tamamlayanlar iş hayatına adım atarken, üniversiteye hazırlananları bambaşka bir süreç bekler. İstenilen bölüm kazanılabilecek midir? Seçilen meslek ileride para kazandırabilecek midir? Sınav süresi nasıl geçecektir? Bu düşünceler neredeyse bir yılını alır insanın… Bundan sonrası nasıl olacak diye bilemezken, bir an gelir insan beklediği yerde buluverir kendisini. Ve yeni bir süreç başlar… Üniversite kapısında. Yeni yaşam alanında.
Artık yeni seçimler, yeni yaşamlar kurma vaktidir. Üniversite hayatı göz açıp kapayıncaya kadar biter, öğrenilenler insanın cebinde bir anahtar iken, öğretilmeyenler bin anahtar olur. İş arama sürecide insanı yoran bir yaşam noktası olarak yerini alır. Her şey yeniden başlar, yeniden öğrenilir ve yeniden bir hayat insanı beklemektedir.
Evlilik ve çocuk sahibi olma kararı… Yaşam dönüm noktasını başka yaşamlarla birleştirme anı. “Seçtiğim insanla mutlu olabilecek miyim?”, “Benim için doğru olan o mu yoksa bir başkasını mı seçmeliyim?”, “Çocuk sahibi olmalı mıyım yoksa biraz daha beklemeli miyim?”, “Ben bir çocuğa bakabilir miyim?” gibi sorular gelir ardından… Düşünmek yorar insanı yine ve beklemek. Bir seçim yapılır, kimi zaman mutlu kimi zaman yanlış sonuçlar doğuran. Ve her aşama, her yenilik bir sorumluluk gerektirir, kendi hayatının sorumluluğunu alabilmeyi gerektirir. Yaşam hep böyledir. Düşünmeyi gerektirir ve cesur olmayı, adım atabilmeyi. Seçmeyi gerektirir ve bazen seçilmeyi.
Yaşam değişim dönemleri güçlü olabilmeyi gerektirir, doğru kararlar alabilmeyi gerektirir, yaşam değişim dönemlerinin kattığı bu sorumluluklar verilen kararın ardında durabilmeyi gerektirir.
Aile Yaşam Döngüsü ve Aile Danışmanlığı
Aile yaşam döngüsü, aile kurulduktan sonra üyelerinin tamamını kaybedinceye kadar geçen zaman içinde, çeşitli gelişimsel dönemleri yaşamasına denir.
Aile Terapisi çalışmalarında, bu döngü, aileyi zaman süreci içinde bir sistem olarak gösteren ve bir ailenin yaşamında önemli olan aşama ya da olaylar dizisi konusunda bilgi edinmemizi sağlar.
Bireyler gibi aile de kurulur (doğar), gelişir (çocuklar aileye katılır) yani genişler ve aile giderek daralır (yani üyelerini evden gönderir) ve aile sona erer (eşlerin ölümüyle birlikte aile de ölür).
Buna bağlı olarak ailenin gelişim aşamaları;
1. Yeni evli ve çocuksuz çiftler
2. Ebeveyn olmak-İlk çocuğun aileye katılması
3. Ergenlik çağında çocuğu olan aileler
4. Yetişkin çağında çocuğu olan aileler
5. İleri dönemdeki aileler (yalnız yaşayan çiftler)
Ailenin gelişimsel özellikleri konusunda en bütüncü ve derinlemesine bilgiyi anlamanın yolu aile yaşam döngüsü kavramını anlamaktan geçmektedir.
Yaşam Değişim Dönemlerinde ( Yaşam Döngüsü ) Aile Danışmanları, Psikolojik Danışmanlar Nasıl Yardımcı Olur?
• Psikolojik Danışmanlar kişinin yaşamına yön verecek hedefler belirlemesini sağlar.
• Değişim için ilk adımı atarken ihtiyaç duyulan kaynaklara kişinin sahip olduğunu ve bunu nasıl kullanabileceğini gösterir.
• İstenilen hedefe ulaşabilmek adına farklı yollar ve seçenekler sunarak, bu süreçte kişiye destek verir.
• Hedeften kişiyi alıkoyabilecek engelleri fark ettirerek amaca ulaşabilmek adına kişiyi harekete geçirir.
• Yaşam değişim dönemlerinde, aile, iş ve arkadaşlarla ilişkileri daha sağlıklı yürütebilmek adına karar aşamasına gelindiğinde daha iyi sonuçlar alınabilmesi için destek sağlar.
• Psikolojik Danışmanlar, kişiye ayna tutarak içinde var olan potansiyelin yaşamına aktarılmasını sağlar.
• Aile Terapisinde, Aile Yaşam Döngüsü, ailedeki bireyler ve bir bütün olarak ailenin içinde bulundukları durumu/riskleri/ihtiyaçları Aile danışmanının anlamasına yardım eder.
Öyle zamanlar olur ki, yaşamımız bir dönüm noktasına girer. Adeta virajlı bir yoldan dönmek üzere olan bir araba gibi… Virajı döndükten sonra karşımıza ne çıkacağını bilemeyiz. Dönüm noktamız, kırılma noktamızdır. Bu belirsizlikler kimi zaman evle ilgilidir, kimi zaman işle, eşle. Zamanla çözüleceğini biliriz, bekleyemeyiz. Beklemek zor gelir, sabredemeyiz.
Üniversiteye hazırlanan bir gencin önünü göremeyişindeki telaşı, ilişkisinin ne olacağını bir türlü bilemeyen eşin sabrına benzer. Telaşlı, heyecanlı, korku dolu kimi zaman umut doludur. Dönüm noktaları, çoğu zaman yaşamın gidişatını belirler. Yeni başlangıçlar insanın gözünü korkutur. Rutin şekilde ilerleyen hayatın bir gün değişmesi gerekir.
İlk aşama anne karnından ayrılmakla başlar ve bambaşka bir dünyaya açarız gözlerimizi. Alışageldiğimiz o korunaklı alandan, seslerin, insanların, görüntülerin olduğu farklı bir boyuta geçeriz adeta. Fakat bu ayrılış doğumla birlikte unutulur ve biz ilk kırılma noktamızı okula başlangıçla yaşarız. En güvenli bölge olarak nitelendirdiğimiz yerde, evimizde sürekli oyunlar oynayan ve neredeyse zamanımızın çoğunu aile bireyleri ile geçirirken birden bambaşka bir dünya kapılarını açıverir bize: okul. Okula başlamak zor gelir annesine ya da aile bireylerinden birine bağlanmış çocuklar için. Çünkü hep alıştığı o güvenli bölgesinden ayrılacak, yaşıtları ile birlikte zaman geçirecektir artık. İlk dönüm noktası kimi zaman nice zorluklarla, kimi zamanda kolaylıkla atlatılır. Bu ise dönüm noktalarını nasıl karşıladığımızın ilk göstergesi olarak kalır. Ardından okul değişiklikleri gelir yeni yaşam değişim dönemleri adı altında. Bazen anne baba boşanmalarına rastlarız bu süreçte. Yeni bir aile olmaya alışır insan, kimi zaman eksiğiyle, kimi zaman da fazlasıyla. Birinin vefatına şahit oluruz bazen. O çok sevdiğimiz insandan ayrı kalmakta bir yaşam değişikliği olur bizim için, çünkü zamanımızın çoğunu onla geçirmeye alışmışızdır.
Lise hazırlık dönemi de bizim için bir yaşam değişim dönemi olarak yer alır hayatımızda. Hangi okula gidilecek? Hangi meslek seçilecek? Neresi en doğru olanıdır? Neresi bize uygun bir yaşam alanıdır? İşte bu seçimleri yapmayı henüz o yıllarda öğreniriz. İstediğimizi bazen elde eder, bazen elde edemeyiz ve kaybetmeyi de kazanmayı da yavaş yavaş öğreniriz. Ergenlik çağının delikanlılığı ile birlikte bazen aldığımız kararlardan mutlu olamayabiliriz. Seçtiğimiz meslek yanlış gelir ya da okulu beğenmeyiz. Bu aşama bize köklü değişikliklerde aldığımız kararları ne kadar iyi düşünmemiz gerektiğini öğretir bizlere. Adeta köprüden önce son çıkış gibi, üniversiteye başlamadan son bir değişiklik yapar, gayret gösteririz. Kimi zamanda seçimlerimizden mutlu, umutlu bir şekilde yolumuza devam ederiz. İşte tam bu anda karşımıza bir dönem değişimi daha çıkar: Üniversiteye hazırlık süreci.
Üniversiteye hazırlanmak, okumayı ve iyi bir meslek sahibi olmak isteyen insanlar için zorlayıcı gelir. Kimi zaman lise döneminden sonra evliliklere şahit oluruz, ya da okumayı seçmeyip iş bulma sürecini erken yaşayanlara. Bu süreç herkes için bir yaşam dönüm noktası oluşturur. Seçimler yaşanır ve hayatın geri kalanı ona göre şekillenir. Okumak mı seçilecektir? Çalışmak mı? Evlenmek çocuk sahibi olmak mı yoksa iş hayatına adapte olmak mı? Eğitim hayatını bu noktada tamamlayanlar iş hayatına adım atarken, üniversiteye hazırlananları bambaşka bir süreç bekler. İstenilen bölüm kazanılabilecek midir? Seçilen meslek ileride para kazandırabilecek midir? Sınav süresi nasıl geçecektir? Bu düşünceler neredeyse bir yılını alır insanın… Bundan sonrası nasıl olacak diye bilemezken, bir an gelir insan beklediği yerde buluverir kendisini. Ve yeni bir süreç başlar… Üniversite kapısında. Yeni yaşam alanında.
Artık yeni seçimler, yeni yaşamlar kurma vaktidir. Üniversite hayatı göz açıp kapayıncaya kadar biter, öğrenilenler insanın cebinde bir anahtar iken, öğretilmeyenler bin anahtar olur. İş arama sürecide insanı yoran bir yaşam noktası olarak yerini alır. Her şey yeniden başlar, yeniden öğrenilir ve yeniden bir hayat insanı beklemektedir.
Evlilik ve çocuk sahibi olma kararı… Yaşam dönüm noktasını başka yaşamlarla birleştirme anı. “Seçtiğim insanla mutlu olabilecek miyim?”, “Benim için doğru olan o mu yoksa bir başkasını mı seçmeliyim?”, “Çocuk sahibi olmalı mıyım yoksa biraz daha beklemeli miyim?”, “Ben bir çocuğa bakabilir miyim?” gibi sorular gelir ardından… Düşünmek yorar insanı yine ve beklemek. Bir seçim yapılır, kimi zaman mutlu kimi zaman yanlış sonuçlar doğuran. Ve her aşama, her yenilik bir sorumluluk gerektirir, kendi hayatının sorumluluğunu alabilmeyi gerektirir. Yaşam hep böyledir. Düşünmeyi gerektirir ve cesur olmayı, adım atabilmeyi. Seçmeyi gerektirir ve bazen seçilmeyi.
Yaşam değişim dönemleri güçlü olabilmeyi gerektirir, doğru kararlar alabilmeyi gerektirir, yaşam değişim dönemlerinin kattığı bu sorumluluklar verilen kararın ardında durabilmeyi gerektirir.
Aile Yaşam Döngüsü ve Aile Danışmanlığı
Aile yaşam döngüsü, aile kurulduktan sonra üyelerinin tamamını kaybedinceye kadar geçen zaman içinde, çeşitli gelişimsel dönemleri yaşamasına denir.
Aile Terapisi çalışmalarında, bu döngü, aileyi zaman süreci içinde bir sistem olarak gösteren ve bir ailenin yaşamında önemli olan aşama ya da olaylar dizisi konusunda bilgi edinmemizi sağlar.
Bireyler gibi aile de kurulur (doğar), gelişir (çocuklar aileye katılır) yani genişler ve aile giderek daralır (yani üyelerini evden gönderir) ve aile sona erer (eşlerin ölümüyle birlikte aile de ölür).
Buna bağlı olarak ailenin gelişim aşamaları;
1. Yeni evli ve çocuksuz çiftler
2. Ebeveyn olmak-İlk çocuğun aileye katılması
3. Ergenlik çağında çocuğu olan aileler
4. Yetişkin çağında çocuğu olan aileler
5. İleri dönemdeki aileler (yalnız yaşayan çiftler)
Ailenin gelişimsel özellikleri konusunda en bütüncü ve derinlemesine bilgiyi anlamanın yolu aile yaşam döngüsü kavramını anlamaktan geçmektedir.
Yaşam Değişim Dönemlerinde ( Yaşam Döngüsü ) Aile Danışmanları, Psikolojik Danışmanlar Nasıl Yardımcı Olur?
• Psikolojik Danışmanlar kişinin yaşamına yön verecek hedefler belirlemesini sağlar.
• Değişim için ilk adımı atarken ihtiyaç duyulan kaynaklara kişinin sahip olduğunu ve bunu nasıl kullanabileceğini gösterir.
• İstenilen hedefe ulaşabilmek adına farklı yollar ve seçenekler sunarak, bu süreçte kişiye destek verir.
• Hedeften kişiyi alıkoyabilecek engelleri fark ettirerek amaca ulaşabilmek adına kişiyi harekete geçirir.
• Yaşam değişim dönemlerinde, aile, iş ve arkadaşlarla ilişkileri daha sağlıklı yürütebilmek adına karar aşamasına gelindiğinde daha iyi sonuçlar alınabilmesi için destek sağlar.
• Psikolojik Danışmanlar, kişiye ayna tutarak içinde var olan potansiyelin yaşamına aktarılmasını sağlar.
• Aile Terapisinde, Aile Yaşam Döngüsü, ailedeki bireyler ve bir bütün olarak ailenin içinde bulundukları durumu/riskleri/ihtiyaçları Aile danışmanının anlamasına yardım eder.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Yaşam Değişim Dönemleri - Yaşam Döngüsü" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
